Η κυπριακή οικονομία καταγράφει ισχυρή ανθεκτικότητα, με τον γερμανικό οίκο πιστωτικής αξιολόγησης Scope να εκτιμά ότι το δημόσιο χρέος θα υποχωρήσει κάτω από το 60% του ΑΕΠ το 2025 και προς κάτω από το 50% τα επόμενα χρόνια. Η πρόβλεψη για την ανάπτυξη διατηρείται γύρω στο 3% ετησίως την περίοδο 2025-2030 παρά το δυσμενέστερο εξωτερικό περιβάλλον και τους υψηλότερους δασμούς των ΗΠΑ. Το προφίλ πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου παραμένει A-/Stable, με στηρίγματα τους ισχυρούς δημοσιονομικούς δείκτες, το ιστορικά υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα και τη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) στον τραπεζικό τομέα.
Ρυθμός ανάπτυξης
Η Κύπρος παραμένει ανάμεσα στους ταχύτερα αναπτυσσόμενους στις χώρες του ευρώ, με το ΑΕΠ να αυξάνεται 3,3% σε ετήσια βάση το β’ τρίμηνο 2025, δεύτερη επίδοση μετά την Ιρλανδία σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία που επικαλείται ο Scope. Παρά τα διαδοχικά σοκ της τελευταίας πενταετίας –πανδημία, εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, υψηλός πληθωρισμός– η οικονομική δραστηριότητα και η αγορά εργασίας συντηρούν θετική δυναμική, επιτρέποντας την απορρόφηση εξωτερικών πιέσεων.
Δημοσιονομικές επιδόσεις
Μετά το ιστορικό πλεόνασμα γενικής κυβέρνησης 4,3% του ΑΕΠ το 2024, τα ταμειακά δεδομένα του 2025 δείχνουν συνέχιση της καλής πορείας, με πλεόνασμα 840,6 εκατ. ευρώ στο επτάμηνο (2,4% του ΑΕΠ), έστω και αν είναι χαμηλότερο κατά 71 εκατ. από το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Ο Scope προβλέπει πλεόνασμα περίπου 3,5% του ΑΕΠ για το 2025, καθώς τα έσοδα ενισχύονται από εισφορές κοινωνικών ασφαλίσεων και φόρους εισοδήματος και περιουσίας, που συμβαδίζουν με τη στιβαρή απασχόληση και ανάπτυξη.
Χρέος και ταμειακά διαθέσιμα
Το δημόσιο χρέος μειώθηκε στο 65% του ΑΕΠ το 2024, σχεδόν 49 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από το υψηλό του 2020 (113,6%), και προβλέπεται να περάσει κάτω από 60% φέτος και προς κάτω από 50% στα επόμενα έτη χάρη στον συνδυασμό ανάπτυξης και δημοσιονομικής πειθαρχίας, όπως επισημαίνουν οι Carlo Capuano και Alessandra Poli που υπογράφουν την ανάλυση του οίκου Scope για την κυπριακή οικονομία. Την ανθεκτικότητα ενισχύουν σημαντικά και τα υψηλά ταμειακά αποθέματα, εκτιμώμενα περί το 11% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024, τα οποία προσφέρουν ευελιξία διαχείρισης κρατικών αναγκών χρηματοδότησης.
Έσοδα και κίνδυνοι δαπανών
Η αύξηση εσόδων παραμένει ισχυρή: εισφορές Κοινωνικών Ασφαλίσεων +9,2% και φόροι εισοδήματος/περιουσίας +8,8% στο επτάμηνο, στηριζόμενα σε σφικτή αγορά εργασίας και εύρωστη δραστηριότητα, εκτιμά ο Scope. Ωστόσο, διακρίνεται αυξημένος κίνδυνος πιο «άκαμπτων» δαπανών, καθώς μισθολογικό κόστος Δημοσίου (+6,9%) και κοινωνικές μεταβιβάσεις (+6,7%) επιταχύνονται, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τη μελλοντική ευελιξία του προϋπολογισμού.
Φορολογική μεταρρύθμιση
Η επερχόμενη φορολογική μεταρρύθμιση ενδέχεται να μην είναι δημοσιονομικά ουδέτερη, με κατευθύνσεις για ελάφρυνση της μεσαίας τάξης, ενίσχυση της διαφάνειας και καταπολέμηση φοροδιαφυγής, ενώ περισσότερες λεπτομέρειες αναμένονταν μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης. Ο οίκος Scope προβλέπει σταδιακή κάμψη του συνολικού ισοζυγίου προς λίγο κάτω από 1% του ΑΕΠ έως το 2030, επίπεδο που παραμένει από τα ισχυρότερα στην ευρωζώνη.
Τραπεζικό σύστημα και ΜΕΔ
Στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, η εικόνα σταθερότητας βελτιώνεται: ο δείκτης ΜΕΔ υποχώρησε στο 5,9% τον Μάιο 2025, περίπου 1,5 ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερα σε ετήσια βάση, ενώ η κάλυψη ΜΕΔ αυξήθηκε στο 61% από 54% έναν χρόνο πριν, ενδυναμώνοντας τη δυνατότητα απορρόφησης ζημιών. Παρά τα υψηλά επιτόκια, η ποιότητα στοιχείων ενεργητικού συνεχίζει να βελτιώνεται, ενώ από τον Ιανουάριο του 2026 τίθεται σε ισχύ και ο αντικυκλικός κεφαλαιακός αποθέτης (CCyB), θωρακίζοντας περαιτέρω τα ήδη υψηλά κεφαλαιακά «μαξιλάρια».
Τα ΜΕΔ παραμένουν κυρίως «κληρονομικού» χαρακτήρα, με σημαντικούς όγκους εκτός τραπεζικού συστήματος, και πιο υψηλά ποσοστά σε μικρότερες τράπεζες, υπογραμμίζει ο cope. Στον τομέα των νοικοκυριών, ο δείκτης ΜΕΔ είναι υψηλότερος, στο 7,6% τον Μάιο, γεγονός που σε συνδυασμό με το υψηλό ιδιωτικό χρέος συνιστά πηγή προσοχής, αν και μετριάζεται από συγκρατημένο νέο δανεισμό και ισχυρή αγορά εργασίας.
Προοπτικές και εξωτερικό περιβάλλον
Ο Scope αναγνωρίζει ότι το εξωτερικό περιβάλλον παραμένει λιγότερο ευνοϊκό, με ήπια ανάπτυξη στην ευρωζώνη και αυξημένους δασμούς των ΗΠΑ να συνιστούν δυνητικούς αντίθετους ανέμους για εξαγωγικές και εμπορικά εκτεθειμένες δραστηριότητες. Παρ’ όλα αυτά, το βασικό σενάριο προβλέπει σταθερή μεγέθυνση περίπου 3% ώς το 2030 και περαιτέρω σταδιακή σύγκλιση του δείκτη ΜΕΔ προς τον μέσο όρο ΕΕ, κοντά στο 2% τα επόμενα χρόνια, εφόσον διατηρηθεί το τρέχον μακροοικονομικό υπόβαθρο.
Συνολικά, η αξιολόγηση A-/Stable στηρίζεται σε τρεις άξονες: ισχυρό πρωτογενές αποτέλεσμα, σταθερή αποκλιμάκωση χρέους και μεθοδική εξυγίανση ισολογισμών τραπεζών, με σημαντικά ταμειακά διαθέσιμα ως πρόσθετο «δίχτυ» ασφάλειας. Η επόμενη προγραμματισμένη αξιολόγηση της Κυπριακής Δημοκρατίας από τη Scope έχει οριστεί για τις 10 Οκτωβρίου 2025, διατηρώντας την οικονομία υπό στενή παρακολούθηση ενόψει της νέας δημοσιονομικής φάσης και των μεταρρυθμίσεων.
