Στάση αναμονής τηρεί ο οίκος αξιολόγησης Moody’s όσον αφορά την αξιολόγηση της κυπριακής οικονομίας.
Ο οίκος αξιολόγησης ολοκλήρωσε μια περιοδική αναθεώρηση των αξιολογήσεων της Κύπρου, χωρίς να ανακοινώνει αλλαγή στις διαβαθμίσεις.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του, οι αξιολογήσεις A3 της Κύπρου αντικατοπτρίζουν τα υψηλά επίπεδα πλούτου της χώρας και την ισχυρή επίδοση της οικονομίας, η οποία αναμένεται ότι θα παραμείνει ισχυρή μεσοπρόθεσμα.
«Ενώ η χώρα είναι μικρή και επομένως λιγότερο ανθεκτική σε κραδασμούς από μια μεγαλύτερη οικονομία, έχει καλή θεσμική ικανότητα και η χάραξη πολιτικής είναι γενικά αποτελεσματική. Τα επίπεδα δημόσιου χρέους συνεχίζουν να ακολουθούν μια διαρκώς καθοδική πορεία και οι δείκτες προσιτότητας του χρέους είναι σταθεροί. Παρ' όλα αυτά, η Κύπρος αντιμετωπίζει μια σειρά από πιστωτικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένου του μικρού μεγέθους της οικονομίας», τονίζεται.
Πιέσεις δαπανών
Σύμφωνα με τον οίκο, ενώ τα δημόσια οικονομικά έχουν βελτιωθεί σημαντικά, οι πιέσεις δαπανών που σχετίζονται με το μισθολογικό κόστος του δημόσιου τομέα και το κόστος γήρανσης αποτελούν έναν συνεχή κίνδυνο για τη μελλοντική πορεία των δημόσιων οικονομικών. Παράλληλα, υποδεικνύεται, οι κίνδυνοι του τραπεζικού τομέα παραμένουν βασικός παράγοντας κινδύνου, αν και αυτοί έχουν μειωθεί δεδομένων των διαρθρωτικών βελτιώσεων στο σύστημα.
Ισχυρή η ανάπτυξη
«Από την τελευταία μας αξιολόγηση τον Νοέμβριο του 2024, η αναπτυξιακή απόδοση της Κύπρου παρέμεινε ισχυρή, κάτι που υποστηρίζεται από τη διαφοροποίηση της οικονομίας. Η Κύπρος επωφελείται από έναν εξαιρετικά παραγωγικό τομέα ΤΠΕ, έχοντας επωφεληθεί από τη σημαντική μετανάστευση εταιρειών τεχνολογίας στο νησί τα τελευταία χρόνια λόγω της γεωπολιτικής αστάθειας στις χώρες καταγωγής τους (ή στις χώρες καταγωγής των ιδρυτών τους), καθώς και από την κυβερνητική πολιτική που έχει σχεδιαστεί για την προσέλκυση τέτοιων εταιρειών», τονίζεται.
Επίσης, ο οίκος αναφέρει ότι ο τουριστικός τομέας έχει δει τις αφίξεις να επιστρέφουν στα προ-πανδημίας επίπεδα και τα έσοδα από τον τουρισμό να φτάνουν σε ιστορικά υψηλά, στηρίζοντας το εξωτερικό ισοζύγιο.
Η κυβέρνηση συνεχίζει να παρουσιάζει μεγάλα δημοσιονομικά πλεονάσματα και τα επίπεδα χρέους συνεχίζουν να ακολουθούν σταθερή πτωτική τάση, αφού πέφτουν κάτω από το όριο του 60% του Μάαστριχτ φέτος.
Επίσης, τα μεγάλα κεφαλαιακά αποθέματα και η επαρκής ρευστότητα στηρίζουν τη σταθερότητα του τραπεζικού τομέα. Ωστόσο, υποδεικνύεται, η Κύπρος αντιμετωπίζει τώρα τη σημαντική θεσμική πρόκληση της διαχείρισης καλών οικονομικών περιόδων με ελάχιστα δημοσιονομικά προστατευτικά κιγκλιδώματα, καθώς θα έχει εξέλθει από το προληπτικό σκέλος των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων με το χρέος να πέφτει κάτω από το όριο του Μάαστριχτ.
Επιπλέον, η δημοσιονομική πολιτική της Κύπρου είναι προκυκλική (οι αυξήσεις δαπανών της ήταν σε μεγάλο βαθμό διαρθρωτικής φύσης, ενώ η υπεραπόδοση των εσόδων είναι προσωρινή) και ευάλωτη σε δαπανηρά έκτακτα δημοσιονομικά σοκ.
«Ενώ τα βασικά στοιχεία είναι αρκετά ευνοϊκά, είναι ορατή κάποια υποκείμενη επιδείνωση. Για παράδειγμα, οι κοινωνικές δαπάνες αυξάνονται και η τελευταία συμφωνία σχετικά με τις αλλαγές στην ΑΤΑ θα διαβρώσει περαιτέρω τον δημοσιονομικό χώρο με την πάροδο του χρόνου», επισημαίνεται.
Σταθερές προοπτικές
Σύμφωνα με τον οίκο, οι σταθερές προοπτικές αντικατοπτρίζουν μια ισορροπία κινδύνων. Η ευαισθησία στον κίνδυνο γεγονότων καθορίζεται από τους κινδύνους του τραπεζικού τομέα και τους πολιτικούς κινδύνους, τους οποίους ο οίκος θεωρεί περιορισμένους. «Παρόλο που τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παραμένουν στην οικονομία, ο αριθμός αυτών που παραμένουν στον τραπεζικό τομέα βρίσκεται σε σταθερή πτωτική πορεία και οι τράπεζες γενικά εμφανίζουν μεγάλα κεφαλαιακά αποθέματα και βελτιωμένη κερδοφορία», αναφέρεται.
Παράγοντες που θα κρίνουν αξιολογήσεις
Ο οίκος αναφέρει ότι ανοδικές πιέσεις στις αξιολογήσεις της Κύπρου θα μπορούσαν να προκύψουν εάν καθίσταται ολοένα και πιο πιθανό οι δημοσιονομικοί δείκτες και οι δείκτες χρέους της χώρας να αποδώσουν καλύτερα από τις τρέχουσες προβλέψεις σε διαρκή βάση. Επιπλέον, μια υψηλότερη από την προβλεπόμενη τάση ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανοδικές πιέσεις αξιολόγησης, ενδεχομένως λόγω σημαντικού αντίκτυπου από ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, αυξημένες άμεσες ξένες επενδύσεις ή/και καλύτερες από τις αναμενόμενες τάσεις στην αγορά εργασίας.
Ο αντίκτυπος των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με το Εθνικό Σχέδιο Πίστωσης (ΕΣΠΠ) της Κύπρου θα μπορούσε να έχει πιο ουσιαστική επίδραση στην τάση ανάπτυξης και στην αξιολόγησή μας για τη θεσμική και διακυβερνητική ισχύ από ό,τι αναμένουμε σήμερα. Τέλος, η εκμετάλλευση των πόρων φυσικού αερίου, οι οποίοι επί του παρόντος δεν περιλαμβάνονται στις οικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις μας, θα μπορούσε να δημιουργήσει ανοδικές πιέσεις στην αξιολόγηση μεσοπρόθεσμα.
Αντίθετα, οι αξιολογήσεις της Κύπρου θα μπορούσαν να δεχθούν καθοδικές πιέσεις εάν τα δημοσιονομικά αποτελέσματα και τα αποτελέσματα του χρέους υπολείπονται σημαντικά των τρεχουσών προσδοκιών, οδηγώντας σε αντιστροφή της καθοδικής πορείας του δείκτη δημόσιου χρέους. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί λόγω λιγότερο συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, όπως η υψηλότερη από την αναμενόμενη αύξηση του μισθολογικού κόστους του δημόσιου τομέα ή η υλοποίηση πιέσεων στις δαπάνες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Επιπλέον, οι σημαντικά ασθενέστερες οικονομικές προοπτικές από τις τρέχουσες προβλέψεις θα μπορούσαν να συμβάλουν σε αυτό το σενάριο, πιθανώς λόγω εκροής ξένων εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης, ακύρωσης ή αναβολής μεγάλων έργων άμεσων ξένων επενδύσεων ή αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων.
