Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τα νομοσχέδια για εκσυγχρονισμό της Νομικής Υπηρεσίας και της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Η πιο σημαντική αλλαγή που προωθείται είναι η θέσπιση ορίων στις θητείες του Γενικού Εισαγγελέα, Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, Γενικού Ελεγκτή και Βοηθού Γενικού Ελεγκτή. Η συγκεκριμένη πρόνοια, ωστόσο, δεν αγγίζει τα υφιστάμενα πρόσωπα που υπηρετούν σήμερα σε αυτές τις θέσεις.
Πιο συγκεκριμένα, στα νομοσχέδια υπάρχει πρόνοια για οκταετή θητεία στις πιο πάνω θέσεις, η οποία δεν θα δύναται να ανανεωθεί και θα ισχύει από τους επόμενους διορισμούς. Δηλαδή, οι υφιστάμενοι θα παραμένουν στις θέσεις τους μέχρι συνταξιοδότησης ή παραίτησης. Σημειώνουμε ότι ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, συνταξιοδοτείται σε περίπου δύο χρόνια, ενώ ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, Σάββας Αγγελίδης, γεννηθείς το 1974, έχει ακόμη αρκετά χρόνια μπροστά του μέχρι τη συμπλήρωση του 68ου έτους που αφυπηρετεί.
Όπως εξήγησε μετά το πέρας της χθεσινής συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου ο υπουργός Δικαιοσύνης Μάριος Χαρτσιώτης, οι πρόνοιες του νομοσχεδίου θα έχουν ισχύ από το 2027 και ότι μετά την ψήφισή του από τη Βουλή, σε περίπτωση που προκύπτει παραίτηση κρατικού αξιωματούχου από τη θέση του, ο επόμενος διορισμός θα αφορά 8ετή θητεία. Τα δύο νομοσχέδια θα κατατεθούν στη Βουλή και αναμένεται να συζητηθούν στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή με την επανέναρξη των εργασιών του νομοθετικού Σώματος τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Οι αλλαγές
Μέσα από τα νομοσχέδια που αφορούν τη Νομική Υπηρεσία, καταργείται ο διττός ρόλος του Γενικού Εισαγγελέα. Δημιουργείται νέα ανεξάρτητη υπηρεσία, αυτή του Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και του Βοηθού Γενικού Δημόσιου Κατήγορου. Και για τις δύο νέες θέσεις που θα δημιουργηθούν θα προβλέπεται μη ανανεώσιμη οκταετής θητεία.
Όπως εξήγησε ο υπουργός Δικαιοσύνης, ο Γενικός Εισαγγελέας, με τις αλλαγές που θα γίνουν, παραμένει ο νομικός σύμβουλος του κράτους και ο επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας με τα καθήκοντα που είναι ήδη επιφορτισμένος σε σχέση με το αστικό και το διοικητικό δίκαιο.
Σε σχέση με τον θεσμό του Γενικού και Βοηθού Γενικού Δημόσιου Κατήγορου θα επιφορτιστούν με τον διωκτικό ρόλο και ποινικό ρόλο, καθήκοντα που ασκούνται σήμερα από τον Γενικό και Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα.
Σύμφωνα με τον κ. Χαρτσιώτη, με σχετική νομοθεσία αυτονομείται και η Νομική Υπηρεσία, «ένα επίσης πάγιο αίτημα της Νομικής Υπηρεσίας, το οποίο υλοποιούμε».
Πρόσθεσε πως «μία άλλη ρύθμιση, η οποία είναι πάρα πολύ σημαντική, είναι ότι και οι δύο πλέον θεσμοί ανεξαρτητοποιούνται εντελώς και ως ανεξάρτητοι θεσμοί πλέον θα υπάγονται στο κομμάτι του διορισμού προαγωγών, μεταθέσεων κ.λπ. στα λεγόμενα Εισαγγελικά Συμβούλια». Όπως εξήγησε, θα υπάρχει Εισαγγελικό Συμβούλιο στο γραφείο του Γενικού και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα και ένα άλλο Εισαγγελικό Συμβούλιο «στο διαφορετικό και ξεχωριστό γραφείο» του Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και του Βοηθού Γενικού Δημόσιου Κατήγορου.
Το 2027, εκτός εάν…
Από τη στιγμή που θα τεθούν σε εφαρμογή οι σχετικές νομοθεσίες, για τη Νομική Υπηρεσία και το γραφείο του Γενικού Δημόσιου Κατήγορου προβλέπεται ότι τα γραφεία θα δημιουργηθούν τέλος του 2027.
Ο υπουργός διευκρίνισε ότι υπάρχει εξαίρεση στη νομοθεσία που λέει ότι εάν για οποιονδήποτε λόγο ψηφιστεί η νομοθεσία που μεταξύ άλλων αφορά και την οκταετή θητεία των αξιωματούχων, η οκταετία για τους αξιωματούχους αυτούς, για τους νέους που θα διοριστούν, θα ισχύει από την ώρα της δημοσίευσης στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. Έφερε ως παράδειγμα ότι, ενώ τα γραφεία του Δημόσιου Κατήγορου και η όλη δομή προβλέπεται για να λειτουργήσει τέλος του 2027, εάν υπάρξει παραίτηση οποιουδήποτε υφιστάμενου αξιωματούχου το 2026 και εφόσον ήθελε ήδη ψηφιστεί η νομοθεσία, για αυτόν που θα διοριστεί, τον νέο, θα ισχύει η οκταετία από το 2026, «άσχετα αν η νομοθεσία αυτή καθαυτή, που αφορά ευρύτερα τον όλο διαχωρισμό, προβλέπεται να τεθεί σε εφαρμογή το τέλος του 2027».
Έρχεται το Ελεγκτικό Συμβούλιο
Σε ό,τι αφορά την Ελεγκτική Υπηρεσία, πιο σημαντική θεωρείται η πρόνοια για σύσταση Ελεγκτικού Συμβουλίου. Πρόκειται για ένα όργανο το οποίο, όπως είπε ο υπουργός, τείνει να ενισχύσει την όλη προσπάθεια και τον ρόλο του Γενικού Ελεγκτή», το οποίο θα έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Σε σχέση με τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου, ο υπουργός εξήγησε ότι θα είναι η επιθεώρηση της γενικότερης πολιτικής που εφαρμόζει η Ελεγκτική Υπηρεσία και παρέχει καθαρά συμβουλευτικές υπηρεσίες ή και εποπτεία ως προς ακριβώς την υλοποίηση του ευρύτερου έργου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Τα μέλη του Ελεγκτικού Συμβουλίου θα είναι τρία, τα οποία θα ορίζονται από το εκάστοτε Υπουργικό Συμβούλιο με μία θητεία πέντε ετών. Το Ελεγκτικό Συμβούλιο θα έχει επίσης την έκφραση γνώμης αναφορικά με το περιεχόμενο είτε της ετήσιας έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή είτε των ενδιάμεσων εκθέσεων. Η γνώμη αυτή θα εκφράζεται μετά που το Ελεγκτικό Συμβούλιο θα έχει τη δυνατότητα να ελέγχει διάφορες λεπτομέρειες, έγγραφα αλλά και να καλεί τον Γενικό Ελεγκτή ή τον Βοηθό Γενικό Ελεγκτή στις εκάστοτε συνεδρίες, προκειμένου να ολοκληρώνει σχετική άποψη. Σύμφωνα με τον κ. Χαρτσιώτη, «καθαρά η γνώμη του Ελεγκτικού Συμβουλίου δυνατόν να καταγράφεται υπό μορφή σημείωσης είτε ως παράρτημα στην εκάστοτε ετήσια έκθεση του Γενικού Ελεγκτή ή ακόμη και στις ενδιάμεσες εκθέσεις που εκδίδει κατά καιρούς».
Προσόντα και αυτονόμηση
Στα νομοσχέδια για την Ελεγκτική Υπηρεσία, προβλέπεται επίσης η οικονομική αυτονόμηση της Υπηρεσίας, κάτι που αποτελεί εδώ και χρόνια πάγιο αίτημα. Υπάρχει επίσης πρόνοια με βάση την οποία εκσυγχρονίζονται τα προσόντα του Γενικού Ελεγκτή, τα οποία τελευταία φορά είχαν θεσμοθετηθεί με βάση τη σχετική συνταγματική διάταξη του 1960. Όπως είπε ο Χαρτσιώτης, «θεσμοθετείται λοιπόν νέο καθεστώς προσόντων το οποίο συνάδει στα σύγχρονα δεδομένα αφού η συγκεκριμένη θέση πλέον απαιτεί πιο ευρεία και συγκεκριμένα προσόντα από ό,τι μέχρι σήμερα», σημείωσε ο κ. Χαρτσιώτης. Διευκρίνισε ότι, αφότου θα τεθεί σε εφαρμογή η σχετική νομοθεσία που έχει ψηφιστεί, η θητεία του εκάστοτε Γενικού και Βοηθού Γενικού Ελεγκτή θα είναι οκταετής. Δηλαδή τα υφιστάμενα πρόσωπα που κατέχουν σήμερα τις συγκεκριμένες θέσεις θα παραμείνουν μέχρι αφυπηρέτησης (εκτός του σεναρίου παραίτησης) και οι επόμενοι θα διοριστούν με θητεία οκτώ ετών.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης εξήγησε επίσης ότι οι πρόνοιες των νομοσχεδίων δεν άπτονται ελέγχου και ούτε αγγίζουν τις μέχρι τώρα συνταγματικές εξουσίες του Γενικού Ελεγκτή, «αφού, όπως είναι γνωστό, τα καθήκοντα και οι εξουσίες του θεσμοθετούνται μέσα από θεμελιώδες άρθρο του Συντάγματος. «Οπότε, επαναλαμβάνω, οι συγκεκριμένες εξουσίες του Γενικού Ελεγκτή δεν επηρεάζονται σε κανέναν απολύτως βαθμό, αντίθετα με τον θεσμό αυτό, ο οποίος να αναφέρω ότι είναι θεσμός τον οποίον έχουν τα πλείστα ευρωπαϊκά κράτη, πλην μόνον τεσσάρων, και είναι ενισχυτικός ακριβώς του ρόλου του Γενικού Ελεγκτή ευρύτερα», είπε.
