Ολόκληρη η ομιλία:
Κυρίες και Κύριοι
Φίλες και φίλοι
Κατακαλόκαιρο… Ο ήλιος καυτός… Η αλμύρα μύριζε Καρπασία, Μόρφου, Αμμόχωστο, Κερύνεια… Μα ξημέρωνε ο χειρότερος εφιάλτης της ζωή μας.
«Είναι δύσκολο να πιστέψω πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας».
«Απόσεισε τους Πενταδάκτυλε μου… Απόσεισε τους!»
«Σαν εκατοντάδες μέδουσες έμοιαζαν να πέφτουν απ’ το βουνό»
«Μας έστηναν εφτά - εφτά για να μας εκτελέσουν»
«Είδα να σκοτώνουν μπροστά στα μάτια μου σύζυγο…πατέρα… συγγενείς»
«Κάθε μέρα στο Φιλοξένια… Κοιτάζαμε ανάμεσα στους αιχμαλώτους που έφταναν… Ρωτούσαμε εάν είδαν τους δικούς μας. Την επομένη, πάλι εκεί»
«Φύγαμε με τις παντόφλες και τα ρούχα που φορούσαμε»
«Τη βίασαν μπροστά στη μάνα και τον πατέρα της… Μπροστά στα παιδιά της. Όχι μια φορά»
Αληθινές μαρτυρίες όλες… Θρήνος και οδύνη… Μνήμες που δεν ξεθωριάζουν ποτέ… Η ελεγεία ενός λαού.
20 Ιουλίου ‘74
Η μέρα που μια ολόκληρη γενιά ξεριζώθηκε. Πνίγηκε στο αίμα, στον πόνο, στη δίνη του πολέμου. Πήρε τον δρόμο της προσφυγιάς… Με μια βαλίτσα κι ένα κλειδί… Μια βαλίτσα που χώρεσε βίαια όλη τους την ύπαρξη.
Κλείδωσαν βιαστικά… Γιατί πίστεψαν πως θα γυρίσουν. Κι ύστερα το κλειδί έγινε ανάμνηση. Έγινε φυλακτό. Απόδειξη. Πως εκεί υπήρχε ζωή. Υπήρχαν αυλάδες με γιασεμιά. Παιδιά που έπαιζαν και έκαναν φασαρία. Λεβέντες που φρεσκοπλύθηκαν, έβαλαν το χακί, πήραν την ευχή της μάνας… Του πατέρα… Κι ύστερα χάθηκαν.
Ακόμη τους ψάχνουμε…
Σχεδόν σε κάθε κυπριακό σπίτι υπάρχει μια άδεια καρέκλα. Βωμός της αναμονής.
Γυναίκες μαυροφορημένες ξόδεψαν όλη τους τη ζωή στα οδοφράγματα σφίγγοντας μια φωτογραφία στον κόρφο. Εκλιπαρώντας για την παραμικρή ελπίδα, ζητώντας άταφους νεκρούς. Γυναίκες που τους ξερίζωσαν τα σπλάγχνα. Που ξέθαψαν αγαπημένους με τα ίδια τους τα νύχια, σκάβοντας να πάρουν μια απάντηση.
Κι ύστερα είναι οι άλλες που τους πήραν τα πάντα. Το σώμα, την αξιοπρέπεια, το δικαίωμα στην οικογένεια… Το δικαίωμα σε μια κανονική ζωή… Καταδικάζοντας τες στην πιο βασανιστική σιωπή. Φυλακισμένες στην ντροπή που γεννάει η προκατάληψη.
Τόσος πόνος! Πρόσφυγες, αγνοούμενοι, εγκλωβισμένοι… Χιλιάδες νεκροί.
Αλήθεια μπορεί αυτός ο λαός να ξεχάσει; Έχουν περάσει 51 χρόνια… «Καιρός να ξεχάσετε…» Λένε κάποιοι.
Κοίτα αυτό το κλειδί! Λέμε εμείς. Εσύ μπορείς να ξεχάσεις το σπίτι σου; Τη μάνα; Τον πατέρα σου; Τον γιο; Τον αδερφό σου; Τη γη που σε μεγάλωσε;
Εμείς δεν ξεχνάμε. Δεν συμβιβαζόμαστε με μισή πατρίδα. Όχι από πείσμα. Όχι από εκδίκηση. Από δικαίωμα. Δικαίωμα να επιστρέψουμε. Να θάψουμε τους νεκρούς μας. Να ζήσουμε ελεύθεροι. Να ζήσουμε σε μια πατρίδα ενωμένη, χωρίς κατοχικούς στρατούς, χωρίς συρματοπλέγματα. Χωρίς ξένες εγγυήσεις. Χωρίς επεμβατικά δικαιώματα.
Μέσα απ’ αυτό το όραμα, συναγωνιστές και συναγωνίστριες, γεννήθηκε ο Δημοκρατικός Συναγερμός. Το 1976 όταν η Κύπρος μετρούσε τις πληγές της… Η δημοκρατία καταρρακώθηκε… Οι άνθρωποι έψαχναν στους καταλόγους των αγνοουμένων, ο κόσμος έκτιζε ξανά ζωές σε αντίσκηνα και καταυλισμούς.
Όταν ο Γλαύκος Κληρίδης σήκωνε στους ώμους του την Κύπρο… Μαζεύοντας συντρίμμια μέσα απ’ το χάος, για να παραδώσει αποδεδειγμένα κράτος. Όχι με μεγάλα λόγια και φανφάρες. Με πράξεις. Με ευθύνη. Με στρατηγική. Με εκείνη τη σιωπηλή δύναμη και το σθένος που διαθέτουν μόνο οι πραγματικοί ηγέτες την ώρα της κρίσης.
Ίδρυσε την Παράταξη μας, όχι για να διχάσει, μα για να συνθέσει. Να ενώσει τον τόπο. Όχι για να πάρει θώκους και αξιώματα μα για να δώσει ελπίδα μέσα στα ερείπια. Να δώσει διεθνή διάσταση και προοπτική έξω από τον μικρόκοσμο μας. Η πατρίδα για τον Γλαύκο Κληρίδη ήταν το υπέρτατο καθήκον και έθεσε τη ζωή του σε αυτό. Για μια Κύπρο ελεύθερη, ενωμένη, ευρωπαϊκή.
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός ήταν πάντα κάτι πολύ περισσότερο από μια ιστορική παράταξη. Ήταν και είναι η σταθερή απάντηση της Κύπρου στη συμφορά. Η εγγυημένη επιλογή στα αδιέξοδα. Όταν όλα μοιάζουν χαμένα, αυτή η Παράταξη δεν τη φοβάται την ευθύνη. Γιατί ξέρει να ανοίγει δρόμους, να δημιουργεί προοπτικές από τις κρίσεις.
Από αυτά τα υλικά είμαστε φτιαγμένοι οι Συναγερμικοί. Με αρχές και αξίες ταγμένοι στην πρόοδο, την ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα. Σφυρηλατηθήκαμε στα πιο δύσκολα. Και αυτό έχει καταγραφεί σε κάθε μας κύτταρο. Το αποδείξαμε σε κάθε μεγάλη κρίση που είχε ν’ αντιμετωπίσει αυτός ο τόπος. Την οικονομική καταστροφή, την πανδημία… Σε κάθε μεγάλη μεταρρύθμιση που βγήκαμε και βγαίνουμε μπροστά βάζοντας πλάτες, όπως το ΓΕΣΥ. Στον σχεδιασμό κάθε αναπτυξιακής πολιτικής με όραμα. Δικές μας πολιτικές τις οποίες η τωρινή κυβέρνηση προσπαθεί με χρονοκαθυστέρηση να υλοποιήσει.
Και συνεχίζουμε ευλαβικά σε αυτή την πορεία. Γιατί αυτή είναι η μεγαλύτερη παρακαταθήκη του Γλαύκου Κληρίδη. Δεν είναι θέμα επιλογής, δεν είναι θέμα προσώπων, είναι θέμα κληρονομιάς.
Κι όμως σήμερα αυτή την Παράταξη ονειρεύονται να διαλύσουν. Να αδειάσουν. Τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Το σπίτι μας. Και εμείς τι κάνουμε; Θα τους παραδώσουμε τα κλειδιά;
Σε αυτούς; Τους κουκουλοφόρους της πολιτικής; Με το διαφορετικό πρόσωπο κάθε μέρα, αλλά με το ίδιο μένος, την ίδια τοξικότητα και τα έτοιμα συνθήματα για το Tik Tok; Αυτούς που κοροϊδεύουν τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας, τους χαμηλοσυνταξιούχους; Με επικοινωνιακές τροπολογίες χωρίς αντίκρισμα;
Τους νεοφανείς «πατριώτες» που το μόνο που γνωρίζουν να κάνουν καλά είναι στα δύσκολα να κρύβονται και να φυγομαχούν; Να θέτουν σε κίνδυνο την αξιοπιστία της πατρίδα μας, στην Ευρώπη και διεθνώς -μόνο και μόνο- για να αναδειχθούν οι ίδιοι. Αλλά και λόγω ασχετοσύνης, φυσικά.
Στους διάφορους «εθνοσωτήρες» που αναδύονται με τον μανδύα του αδιάφθορου και το μόνο που τους ενδιαφέρει να σώσουν είναι τις προσωπικές τους φιλοδοξίες;.
Αυτοί θέλουν να σας πάρουν το «σπίτι». Να εισβάλουν, να γκρεμίσουν, να ρημάξουν… Τη χώρα ολόκληρη πολιτικά και οικονομικά. Να σας κάνουν να πιστέψετε πως δεν αξίζει πια τον κόπο να το υπερασπίζεστε.
Αυτοί δεν ξέρουν… Δεν ένιωσαν ποτέ τι σημαίνει να σηκώνεις στους ώμους σου τη μοίρα ενός τόπου… Ενός ολόκληρου λαού.
Η Παράταξή μας είναι το μοναδικό ανάχωμα στη φρενίτιδα του εκχυδαϊσμού. Το τελευταίο κάστρο απέναντι στη συμμαχία των δημαγωγών που αρέσκονται να χειραγωγούν και να καθοδηγούν την κοινή γνώμη, ισοπεδώνοντας τα πάντα.
Εσείς το κρατάτε αυτό το κάστρο. Με τη σοβαρότητα και τη λογική. Κρατάτε γερά. Κρατάμε γερά. ΜΑΖΙ δεν θα επιτρέψουμε να αλώσουν τα πάντα. Να φέρουν τη χώρα στο χείλος της καταστροφής. Το έχουμε δει να συμβαίνει ξανά και δεν θα επιτρέψουμε να το ζήσουμε σε επανάληψη.
Εμείς δεν πουλάμε φαντασιώσεις. Δεν είμαστε για τα εύκολα. Δεν υποσχόμαστε το ανέφικτο. Μα το ρεαλιστικό. Δεν κρυβόμαστε πίσω από ανέξοδα ψέματα. Δεν αλλάζουμε αφηγήματα όπως μας βολεύει. Δεν επενδύουμε στον φόβο. Δεν ψαρεύουμε στα θολά νερά του λαϊκισμού.
Επιλέγουμε τον πατριωτικό ρεαλισμό απέναντι στην πατριδοκαπηλία. Επιλέγουμε τον δύσκολο δρόμο: Της υπευθυνότητας, της σοβαρότητας, της αλήθειας. Έτσι φέρνουμε αποτελέσματα για τη χώρα μας. Έτσι δίνουμε τις μάχες μας. Κτίζοντας συμμαχίες. Διεκδικώντας με αυτοπεποίθηση ρόλο και λόγο στα τραπέζια λήψεων αποφάσεων της ΕΕ και της διεθνούς κοινότητας.
Στεκόμαστε απέναντι στην ιστορία με αδιαπραγμάτευτο δυτικό προσανατολισμό. Απέναντι σε ιδεοληπτικές αγκυλώσεις που κτίζουν τείχη απομόνωσης. Κτίζουμε ισχυρές συμμαχίες, γέφυρες ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας.
Φίλες και φίλοι
Σε μια «γειτονιά» που φλέγεται, σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, η αναζήτηση λύσεων δεν μπορεί να αναβάλλεται. Ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος μας και θα το επαναλάβω ότι τα όσα συμβαίνουν γύρω μας καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν «παγωμένες» διενέξεις.
Είναι θετικό ότι μετά την άτυπη πενταμερή στη Νέα Υόρκη, η διαδικασία παραμένει ζωντανή, με ορίζοντα άλλες δύο συναντήσεις. Όμως πρέπει να επιδιώξουμε την πραγματική πρόοδο. Οφείλουμε να απαιτήσουμε οι επόμενες συναντήσεις να αγγίξουν την ουσία. Να ανοιχτούν τα κεφάλαια που αποκαλύπτουν την τουρκική αδιαλλαξία και προκλητικότητα. Ο μόνος εκτεθειμένος πρέπει να είναι η Τουρκία για την εμμονή της σε παράλογες και απαράδεκτες αξιώσεις, περί δύο κρατών.
Τα ΜΟΕ έχουν τη σημασία τους εάν και εφόσον υπηρετούν τον στόχο να πάμε σε συνομιλίες ουσίας. Δεν πρέπει να αποδεχθούμε τα όποια μέτρα χαμηλής πολιτικής, να αποτελούν προϋπόθεση για την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. Μια τέτοια χρονίζουσα κατάσταση ενισχύει τα τετελεσμένα της κατοχής.
Ο απώτερος στόχος είναι σαφής και δεν αλλάζει: επιδιώκουμε λύση εντός του συμφωνημένου πλαισίου στη βάση των αρχών του διεθνούς δικαίου, του ευρωπαϊκού κεκτημένου και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Λύση που θα διασφαλίζει τον ελληνισμό της Κύπρου και θα βασίζεται στη ΔΔΟ με πολιτική ισότητα, χωρίς κατοχικά στρατεύματα, χωρίς εγγυήσεις, χωρίς επεμβατικά δικαιώματα. Αυτή είναι η μόνη ρεαλιστική και εθνικά υπεύθυνη βάση λύσης.
Και αυτό που σίγουρα δεν χρειάζεται είναι η εσωτερική πόλωση, οι αστόχευτες και άκαιρες δηλώσεις που φλερτάρουν με την ιδέα εγκατάλειψης του συμφωνημένου πλαισίου. Όσοι αναλώνονται σε τέτοιες τακτικές αποπροσανατολίζουν τους πολίτες και, στην ουσία, εξυπηρετούν το αφήγημα και τους στόχους της Άγκυρας. Χάνουν τη μεγάλη εικόνα παραδίδοντας επιχειρήματα σε εκείνους που απαιτούν λύση δύο κρατών, δηλαδή τη διχοτόμηση.
Εμείς, απέναντι στην ιστορική πρόκληση, διαλέγουμε τον δύσκολο αλλά υπεύθυνο δρόμο του πατριωτικού ρεαλισμού.
Σε αυτή την πορεία οφείλουμε να επιμείνουμε με αποφασιστικότητα, συνέπεια, στρατηγική και έξυπνους διπλωματικούς χειρισμούς. Με πλήρη αξιοποίηση του ρόλου μας ως ισότιμο κράτος-μέλος της ΕΕ.
Μαζί σε συνεργασία και συντονισμό με την Ελλάδα, πρέπει να καταστήσουμε σαφές στους ευρωπαίους εταίρους μας ότι τα ευρωτουρκικά μπορούν να αποτελέσουν δυνατό μοχλό πίεσης. Πρέπει να δώσουμε στην Τουρκία ν’ αντιληφθεί ότι η ευρωπαϊκή της προοπτική και οι σχέσεις της με την ΕΕ, περνάνε μέσα από την εποικοδομητική της στάση στη λύση του Κυπριακού.
Δεν μπορεί να της στρώνουμε το χαλί για να συμμετέχει στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, την ίδια στιγμή που υπονομεύει το διεθνές δίκαιο και καταπατεί βάναυσα την κυριαρχία ενός ισότιμου κράτους μέλους της Ευρώπης. Με εισβολή και κατοχή εδώ και μισό αιώνα.
Εδώ 51 ολόκληρα χρόνια για την ακρίβεια… Μισός αιώνας που δεν έσβησε στη λήθη. Γιατί η ιστορική μνήμη του ελληνισμού, ειδικά στην πληγωμένη μας Κύπρο, παραμένει καντήλι αναμμένο. Ανανεώνεται και μεταδίδεται με τον πιο ζωντανό τρόπο από γενιά σε γενιά.
Οι νέοι μας μπορεί να μην έζησαν τα τραγικά γεγονότα το καλοκαίρι του 74, μπορεί να μην μεγάλωσαν με το τραύμα της εισβολής… Μεγαλώνουν όμως με τη φλόγα της μνήμης. Αυτή που μας μεταλαμπαδεύουν απόψε, συμβολικά εδώ στη γραμμή αντιπαράταξης. Ευλαβικά σε μια πορεία από τον ιερό χώρο του Τύμβου της Μακεδονίτισσας, όπου αναπαύονται οι γενναίοι μας.
Το «Δεν ξεχνώ» για μας είναι στάση ζωής. Είναι υπεράσπιση της αλήθειας. Είναι διεκδίκηση της δικαιοσύνης. Είναι τρόπος αντίστασης. Τέχνη και πολιτισμός για να αποδώσει την ελάχιστη τιμή σε αυτούς που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν.
Ευχαριστώ από καρδιάς τους νέους καλλιτέχνες μας Χριστιάνα Μούζουρα, Σταύρο Κωνσταντίνου και Στέφανο Πελεκανή… Που επιμένουν με τόσο δημιουργικό τρόπο… «Να μην ξεχνάνε»… Αλλά και να μας εμπνέουν «Να μην ξεχνάμε». Ένα μεγάλο ευχαριστώ και σε όλες τις συνδεδεμένες οργανώσεις μας που κρατάνε τη μνήμη ζωντανή.
Συναγωνιστές και Συναγωνίστριες
Φύγαμε με μια βαλίτσα…
Γεμάτη αναμνήσεις, φλόγα, δύναμη!
Δύναμη που κυλάει στις φλέβες μας, για να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής.
Φύγαμε μ’ ένα κλειδί…
Αναμένοντας την ώρα που θα ανοίξει πόρτες ξανά.
Και θα έρθει αυτή η ώρα.
Γιατί απλά δεν θα σταματήσουμε να τις κτυπάμε,
μέχρι να ανοίξουν.
Μέχρι να μας ακούσουν.
Μέχρι να μας δουν.
Μέχρι να επιστρέψουμε στη γη μας. Εκεί όπου μας ξερίζωσαν.
Γιατί την ψυχή δεν μπορείς να την ξεριζώσεις.
Γιατί δεν μάθαμε να ξεχνάμε.
Δεν μάθαμε να εγκαταλείπουμε.
Δεν μάθαμε να χαρίζουμε πατρίδα.
Είμαστε ο Δημοκρατικός Συναγερμός.
Η παράταξη που γεννήθηκε μέσα από την ευθύνη.
Που έμαθε να αντέχει.
Να παλεύει.
Να ενώνει.
Μπορούμε να πετύχουμε τα πάντα.
Αρκεί να το πιστέψουμε ξανά.
Αρκεί να είμαστε ενωμένοι.
Μόνο όταν χωριζόμαστε, κινδυνεύουμε να ηττηθούμε.
Κι εμείς δεν φτιαχτήκαμε για ήττες.
Ξέρουμε να στεκόμαστε όρθιοι.
Ξέρουμε να γινόμαστε μια γροθιά για τον τόπο.
Μια φωνή για την Κύπρο που θέλουμε.
Μια πορεία σταθερή με αξίες, με αρχές, με πυξίδα.
Με όραμα, με ασφάλεια, με προοπτική.
Για την πατρίδα.
Για την ελευθερία.
Για την επιστροφή.
Για αυτούς που έφυγαν μα και γι’ αυτούς που θα έρθουν
Για το αύριο που αξίζουμε.
Μαζί… Γιατί Μαζί ενωμένοι ποτέ ηττημένοι!
