Κρίσιμη για την πορεία ολοκλήρωσης της προβλήτας στο τερματικό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο Βασιλικό χαρακτηρίζεται η αυριανή Δευτέρα καθώς στο πλαίσιο σύσκεψης, με τη συμμετοχή της ΕΤΥΦΑ, του υφιστάμενου υπεργολάβου της VPSM, του συμβούλου του έργου Technip Energies και του υπουργού Ενέργειας, αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο σε σχέση με το ενδεχόμενο προκήρυξης νέων προσφορών ή συνέχισης του έργου από τον ίδιο υπεργολάβο.
Μιλώντας στον «Π», ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, ανέφερε ότι θα παραστεί στην αυριανή σύσκεψη προκειμένου να ακούσει τις τοποθετήσεις όλων των πλευρών αλλά ξεκαθάρισε ότι δεν έχει θεσμική αρμοδιότητα να λάβει αποφάσεις για το θέμα.
Οι πληροφορίες πάντως αναφέρουν πως η συνάντηση της Δευτέρας κρίθηκε αναγκαία μετά και την εισήγηση του συμβούλου του έργου, της Technip Energies, για αφενός διακοπή των διαπραγματεύσεων με τον υφιστάμενο υπεργολάβο για απευθείας ανάθεση και αφετέρου για προκήρυξη νέων προσφορών για το σύνολο του έργου.
Η προβλήτα
Σε αυτή τη φάση, στο επίκεντρο βρίσκεται η προβλήτα, που αποτελεί το άμεσο και πιο κρίσιμο στοιχείο (asset on critical path) του έργου. Το χερσαίο τμήμα του τερματικού είναι σχεδόν ολοκληρωμένο, ωστόσο η προβλήτα απαιτεί εργασίες με πλωτές κατασκευές, σφυρηλατήσεις και άλλες εξειδικευμένες παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν σε ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, προκειμένου να μειωθούν τα περιθώρια καθυστέρησης, εξήγησε στον «Π» αρμόδια πηγή.
Σχολιάζοντας την κατάσταση όπως διαμορφώνεται, κυβερνητική πηγή εξέφρασε τη θέση ότι «το έργο πρέπει να γίνει σωστά και με απόλυτη ασφάλεια, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι θα απαιτηθεί περισσότερος χρόνος», ξεκαθαρίζοντας πως «οι τελικές αποφάσεις για το πώς θα προχωρήσει, με νέο διαγωνισμό ή άλλη λύση, ανήκουν αποκλειστικά στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΥΦΑ».
Η Technip και οι νομικές εκκρεμότητες
Σε αυτό το στάδιο, σύμφωνα με ενεργειακή πηγή, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση με τον υφιστάμενο υπεργολάβο (VPSM), ο οποίος έχει δηλώσει έτοιμος να συνεχίσει στις τιμές που είχε συμφωνήσει με την κινεζική κοινοπραξία (η οποία είχε αρχικά αναλάβει το έργο αλλά στη συνέχεια η συμφωνία με την ΚΔ ναυάγησε), διαθέτοντας ήδη τις απαραίτητες υποδομές. Ωστόσο, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, θα πρέπει να εξεταστούν όλα τα δεδομένα καθώς «το ζήτημα της ανάληψης ευθυνών παραμένει ανοικτό». Πιο συγκεκριμένα, κυβερνητική πηγή διερωτήθηκε «ποιος θα φέρει την ευθύνη για το ημιτελές έργο, τόσο για όσα έγιναν στο παρελθόν όσο και για όσα θα γίνουν, με εξαρτήματα που έχουν αγοραστεί από τρίτους (κινεζική κοινοπραξία); Αυτό πρέπει να λυθεί, ώστε να μην υπάρξουν κίνδυνοι για την ασφάλεια του έργου και των ανθρώπων».
Η συμμετοχή της Technip Energies ως συμβούλου έργου θεωρείται καθοριστική, καθώς «μόνο με την τεχνική γνώση της Technip μπορεί να ολοκληρωθεί το έργο με ασφάλεια. Θα μπορούσε κάποιος να το τελειώσει πρόχειρα, με «ππατσιαρίσματα», αλλά πρόκειται για ενεργειακό έργο, με καύσιμο αέριο υπό πίεση. Δεν μπορούμε να ρισκάρουμε την ασφάλεια ανθρώπων για χάρη της ταχύτητας», ανέφερε στον «Π» πηγή από το Υπουργείο Ενέργειας.
Τα επόμενα βήματα
Ένας από τους μεγάλους πονοκεφάλους που έχει να αντιμετωπίσει το Υπουργείο Ενέργειας στην περίπτωση που κριθεί αναγκαία η διακοπή της συνεργασίας με τον υφιστάμενο υπεργολάβο, ο οποίος ήδη κατηγορείται για πολλά, είναι οι εξαιρετικά χρονοβόρες και πολύπλοκες διαδικασίες του Δημοσίου, «με κίνδυνο νέων καθυστερήσεων λόγω ενστάσεων και προσφυγών». Ωστόσο, η επιλογή του ανοικτού διαγωνισμού, εφόσον κριθεί αναγκαία, θεωρείται ότι θα προσφέρει διαφάνεια και καλύτερη διασφάλιση ποιότητας.
«Οποιαδήποτε καθυστέρηση ή ανεπάρκεια βαραίνει τελικά το κράτος», ανέφερε χαρακτηριστικά αρμόδια πηγή, επαναλαμβάνοντας ότι «το έργο πρέπει να γίνει σωστά, με απόλυτο σεβασμό στην ασφάλεια και την ποιότητα, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι δεν θα ολοκληρωθεί όσο γρήγορα κάποιοι θα ήθελαν».
Η συνεδρία της Δευτέρας αναμένεται να καθορίσει την κατεύθυνση του έργου, με την ΕΤΥΦΑ να καλείται να επιλέξει μεταξύ της λύσης του ανοικτού διαγωνισμού και εναλλακτικών προσεγγίσεων για να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις, αν και δεν αναμένονται τελικές αποφάσεις την ίδια μέρα. Περιγράφοντας μάλιστα την κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί, αρμόδια πηγή είπε τον «Π» ότι πλέον «έχουμε να επιλέξουμε μεταξύ του δαίμονα που γνωρίζουμε και του δαίμονα που δεν γνωρίζουμε».
Η θέση του υπεργολάβου
Πάντως, μιλώντας στον «Π», ο διευθυντής της VPSM (υπεργολάβος), Παύλος Φωκάς, εξέφρασε τη θέση ότι στο πλαίσιο της σύσκεψης της Δευτέρας θα εξεταστεί το ενδεχόμενο συνέχισης ή όχι της διαπραγμάτευσης μεταξύ του υπεργολάβου και της ΕΤΥΦΑ για την κατασκευή της προβλήτας.
Σύμφωνα με τον Παύλο Φωκά, η εταιρεία του «διαθέτει τα πλωτά μέσα και την απαραίτητη τεχνογνωσία για να συνεχίσει την κατασκευή του έργου από το σημείο που σταμάτησε, χωρίς καθυστερήσεις». Υποστήριξε την ίδια ώρα ότι η VPSM είναι «έτοιμη να επανεκκινήσει τις εργασίες, με πλήρως συγκροτημένη ομάδα και μεγάλη επιχειρησιακή ικανότητα ώστε να ξεκινήσει άμεσα η υλοποίηση».
Παράλληλα, ο διευθυντής της εταιρείας σημείωσε ότι η VPSM «αναλαμβάνει την ευθύνη όχι μόνο για την ολοκλήρωση των υπολειπόμενων εργασιών αλλά και για το έργο που έχει ήδη υλοποιηθεί μέχρι σήμερα, καθώς ήταν η εταιρεία που το έφερε στο σημερινό στάδιο προόδου».
Ο «Προμηθέας»
Την ίδια ώρα, το ακριβότερο και πιο κρίσιμο περιουσιακό στοιχείο του τερματικού, το πλοίο (FSRU) «Προμηθέας» παραμένει στη Μαλαισία, σε αγκυροβόλιο κοντά στη Σιγκαπούρη. Σύμφωνα με αρμόδια πηγή, το συγκεκριμένο αγκυροβόλιο επιλέχθηκε επειδή στην περιοχή υπάρχει εκτεταμένη τεχνογνωσία χάρη στην παρουσία εκατοντάδων ενεργειακών πλοίων, ενώ ταυτόχρονα το κόστος είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με άλλες επιλογές. Στο αγκυροβόλιο της Μαλαισίας πραγματοποιείται η συντήρηση, η πιστοποίηση και η τοποθέτηση των απαραίτητων συστημάτων (long lead items), ώστε το «Προμηθέας» να είναι πλήρως έτοιμο για να λειτουργήσει ως πλωτή μονάδα αεριοποίησης (FSRU).
«Αν το φέρναμε στην Κύπρο σε αυτή τη φάση, θα χρειαζόταν να εισαγάγουμε εξειδικευμένους τεχνικούς από το εξωτερικό, κάτι μη βιώσιμο. Στη Μαλαισία διασφαλίζεται η σωστή προετοιμασία. Το πλοίο θα έρθει στην Κύπρο μόνο όταν είναι πλήρως έτοιμο και το έργο μπορεί να προχωρήσει στη φάση ολοκλήρωσης», ανέφερε πηγή από το Υπουργείο Ενέργειας.
