Στην εκπομπή «Πρωινή Επιθεώρηση» του Ραδιοφώνου του Πολίτη 107.6 με την Κατερίνα Ηλιάδη
Τρία ζητήματα που απασχολούν έντονα την πολιτική σκηνή αλλά και την κοινή γνώμη βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης με τον πολιτικό αναλυτή και εμπειρογνώμονα του Συμβουλίου της Ευρώπης για Μέσα Ενημέρωσης και Εκλογές, Χριστόφορο Χριστοφόρου. Πρόκειται για την εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού, τους πρόσφατους διορισμούς του Προέδρου Χριστοδουλίδη και το νέο σύστημα αξιολόγησης στη δημόσια υπηρεσία.
Ζητήματα που, όπως σημειώνει ο κ. Χριστοφόρου, δεν είναι μεμονωμένα, αλλά άπτονται του τρόπου διακυβέρνησης, των κανόνων δεοντολογίας και της λειτουργίας των θεσμών στην Κύπρο.
Το πρώτο θέμα που συζητήθηκε με τον κ. Χριστοφόρου ήταν η επιστολή που διαβιβάστηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών στην Ένωση Δήμων προκειμένου να αφαιρέσουν γκράφιτι με «αντισημιτικά συνθήματα», σε συνέχεια παρέμβασης από Υπουργό της Ισραηλινής Κυβέρνησης. Κλήθηκε να σχολιάσει τα “χατίρια” προς ξένους πρέσβεις, ενώ δόθηκε ως παράδειγμα ο τρόπος που λειτουργούσε στη Λευκωσία ο πρώην Πρεσβευτής της Ρωσίας στην Κύπρο, Στανισλάβ Οσάτσι, που σε κάποιες περιπτώσεις στο παρελθόν με τις παρεμβάσεις του είχε προκαλέσει αντιδράσεις
Στην διεθνή πολιτική ζωή και στη διπλωματία είναι συνηθισμένο να γίνονται διαβήματα από μια χώρα σε άλλη για θέματα που αφορούν τα συμφέροντά της ή τους πολίτες της αλλά η προκειμένη περίπτωση , σύμφωνα με τον κ. Χριστοφόρου, είναι διαφορετική και παράδοξη: «Το διάβημα δεν έγινε μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών, όπως είναι ο κανόνας, αλλά από τον Ισραηλινό Υπουργό Διασποράς και διαβιβάστηκε μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών προς την Ένωση Δήμων».
Αναφερόμενος στο γεγονός ότι η επιστολή διαβιβάστηκε στο ΥΠΕΣ από το Προεδρικό, ανέφερε πως το διπλωματικό γραφείο του Προέδρου δεν είναι θεσμική οντότητα, αλλά σύνδεσμος μεταξύ Προεδρικού και ΥΠΕΞ και δεν μπορεί να υποκαθιστά το Υπουργείο Εξωτερικών. Επιπλέον, σημείωσε, το περιεχόμενο είναι ενοχλητικό: «δεν πρόκειται για απλή επισήμανση, αλλά για ‘οδηγίες’ προς τις τοπικές αρχές για το τι να κάνουν και πώς να το κάνουν».
Χαρακτήρισε απαράδεκτο και παράδοξο το γεγονός ότι το Υπουργείο Εσωτερικών απέστειλε αυτούσιο το μήνυμα του Ισραηλινού Υπουργού προς τους αποδέκτες. «Δεν μπορεί ο Δήμαρχος Α ή Β να λαμβάνει απευθείας οδηγίες ξένου υπουργού με τέτοιο τρόπο», είπε.
Όσον αφορά τη δήλωση του Υπουργού Εσωτερικών ότι το μήνυμα εστάλη «καθηκόντως”, o κ Xριστοφόρου είπε πως η δήλωση αυτή δεν απαντά στην ουσία. «Διότι με αυτό τον τρόπο δημιουργείται η εντύπωση ότι ο ίδιος ο Δήμος υποχρεούται να συμμορφωθεί σε οδηγίες ξένου κράτους», είπε, χαρακτηρίζοντας άστοχο τον παραλληλισμό του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου με διαβήματα που έγιναν παλαιότερα στο Λονδίνο για τουριστικές διαφημίσεις στα κατεχόμενα. «Καμία σχέση δεν έχουν τα δύο ζητήματα», είπε.
Για την υπόδειξη του Υπουργού Εσωτερικών ότι την ώρα που ο Πρόεδρος δίνει μάχες διεθνώς για την Κύπρο, στο εσωτερικό η ενασχόληση είναι αυτή, ο κ. Χριστοφόρου είπε πως δεν είναι καθόλου «δευτερεύοντα» αλλά αγγίζουν ζητήματα κυριαρχίας καθώς και δημοκρατικών ελευθεριών. Δεν μπορεί να επιβάλλεται ‘διακοπή σχέσεων’ ή φίμωση όσων διαμαρτύρονται για τη γενοκτονία στη Γάζα.
«Και το λέω καθαρά: στη Γάζα συντελείται γενοκτονία, δεν το λένε μόνο άτομα ή οργανώσεις, το λένε διεθνείς θεσμοί, αξιωματούχοι ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακόμη και επιζώντες του Ολοκαυτώματος» είπε.
Οι διορισμοί του Προέδρου
Ο κ. Χριστοφόρου σχολίασε τη διακυβέρνηση σε σχέση με τον διορισμό της Μαρίας Μανώλη Χριστοφίδου, στελέχους του ΔΗΣΥ, που εξέφρασε δημόσια δυσαρέσκεια με το κόμμα της και αμέσως μετά βρέθηκε στη θέση της Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων.
Αναφέρθηκε σε τρία επίπεδα προβληματισμού ξεκινώντας από την διαδικασία, σημειώνοντας πως ο σχετικός νόμος μιλά για διαδικασίες και για δηλώσεις ενδιαφέροντος που δεν τηρήθηκαν.
Έθεσε ακόμα ένα ηθικό ζήτημα, για την εντύπωση που δίδεται στους πολίτες όταν ένα άτομο δηλώνει δυσαρεστημένο με το κόμμα του και αμέσως αποδέχεται μια θέση που λειτουργεί ως σφήνα στο ίδιο το κόμμα.
Και τρίτον επεσήμανε πως στην ουσία πρόκειται για δύο Επιτροπές, Προστασίας Δεδομένων και Πληροφοριών που χρειάζονται υψηλά και εξειδικευμένα προσόντα και διερωτήθηκε αν υπάρχει η απαιτούμενη εμπειρία για να ανταποκριθεί σωστά.
Υπάρχει και ένα ακόμη στοιχείο: εκκρεμούν αξιολογήσεις της GRECO και άλλων οργανισμών για τον νόμο περί πρόσβασης σε πληροφορίες. Ήδη έχουν διαπιστωθεί σοβαρά προβλήματα και γι’ αυτό έγινε και μελέτη από πανεπιστήμιο κατόπιν ανάθεσης του κράτους. Η απερχόμενη Επίτροπος είχε αντιρρήσεις σε ορισμένες εισηγήσεις αλλαγών. Τώρα το θέμα θα επανεξεταστεί από τη νέα Επίτροπο, κάτι που μπορεί να καθυστερήσει ακόμη περισσότερο την εναρμόνιση της νομοθεσίας με τα διεθνή δεδομένα.
Σε γενικές γραμμές ο κ. Χριστοφόρου παρατήρησε πως στην πράξη σε πολλούς διορισμούς – όχι μόνο στον συγκεκριμένο – οι διαδικασίες παρακάμφθηκαν. Ειδικά όταν μιλάμε για θέσεις που άπτονται δικαιωμάτων του πολίτη, η εικόνα που δίνεται είναι ότι προτεραιότητα δεν είναι η διαφάνεια αλλά το βόλεμα.
«Όλοι άριστοι» στη δημόσια υπηρεσία
Και τέλος, το νέο σύστημα αξιολόγησης στη δημόσια υπηρεσία, που εφαρμόζεται για δεύτερη χρονιά και πάλι όλοι είναι άριστοι, είδηση που προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων.
Ο κ. Χριστοφόρου είπε πως αν η αξιολόγηση γίνεται με βάση τις εντυπώσεις ή τις προσωπικές σχέσεις, το αποτέλεσμα είναι όλοι να είναι άριστοι. «Στην πραγματικότητα χρειάζεται προγραμματισμός: κάθε υπηρεσία να θέτει στόχους πενταετίας, ετήσιους, τριμηνιαίους. Ο προϊστάμενος πρέπει να κατανέμει την εργασία, να παρακολουθεί την εκτέλεσή της και να αξιολογεί όχι μόνο την ποσότητα αλλά και την ποιότητα του έργου».
«Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι διευθυντές δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα, είτε γιατί δεν εκπαιδεύτηκαν, είτε γιατί διορίστηκαν με κομματικά κριτήρια. Έτσι, ακόμη και οι υπάλληλοι που θέλουν να δουλέψουν σωστά αποθαρρύνονται, αφού βλέπουν να προάγονται άλλοι για λόγους ξένους προς την αξιοκρατία», είπε.
Η εγκύκλιος για τον «αντισημιτισμό», οι πολιτικοί διορισμοί και το αποτυχημένο σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων συνθέτουν, κατά τον Χριστόφορο Χριστοφόρου, μια κοινή εικόνα:
«Δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά. Αγγίζουν τον πυρήνα της διακυβέρνησης, τη σχέση κράτους και θεσμών με τους πολίτες, αλλά και τους κανόνες δεοντολογίας που θα έπρεπε να διέπουν τη δημόσια ζωή. Χωρίς διαφάνεια, θεσμική συνέπεια και σεβασμό στις διαδικασίες, υπονομεύεται η εμπιστοσύνη και η λειτουργία της ίδιας της δημοκρατίας στην Κύπρο».
Ακούστε ολόκληρο το ηχητικό:
