Στις έξι Οκτωβρίου 2025 η Meta δεν θα επιτρέπει εκλογικές και κοινωνικές διαφημίσεις στις ψηφιακές πλατφόρμες της στην ΕΕ, επικαλούμενη μη εφαρμόσιμες απαιτήσεις και νομικές αβεβαιότητες που θεωρεί ότι προκύπτουν από τη νέα ρύθμιση της ΕΕ για τη Διαφάνεια και τη Στόχευση Πολιτικής Διαφήμισης. Η Meta ανακοίνωσε ότι παραμένει δεσμευμένη στην ενδυνάμωση της πολιτικής έκφρασης και της διασφάλισης δίκαιων εκλογών. Αυτό επισημαίνει, δεν θα εμποδίσει άτομα ή υποψήφιους στην ΕΕ να δημοσιεύουν και να συζητούν για την πολιτική στις πλατφόρμες της, όπως το Facebook και το Instagram.
Πάντως, ο ευρωπαϊκός Κανονισμός δεν απαγορεύει την πολιτική διαφήμιση, αλλά θέτει αυστηρούς κανόνες ώστε να διευκολύνει τους πολίτες να αναγνωρίζουν τις πολιτικές διαφημίσεις. Εξασφαλίζει, επίσης, ότι η πολιτική διαφημιστική προβολή πραγματοποιείται με πλήρη σεβασμό του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή και ότι προστατεύονται η ελευθερία της γνώμης και η ελευθερία του λόγου. Όπως επισημαίνεται στον Κανονισμό, οι πολιτικές διαφημίσεις πρέπει να διατίθενται με σήμα διαφάνειας και εύκολα ανακτήσιμη ανακοίνωση διαφάνειας.
Συμφώνησε η Κύπρος
Την Κύπρο εκπροσώπησε στις διαπραγματευτικές ομάδες του Συμβουλίου ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου, ο οποίος συμφώνησε με την επιχειρηματολογία της πρότασης της Κομισιόν και τον Κανονισμό, που στόχο έχει να διευκολύνει τους πολίτες να αναγνωρίζουν τις πολιτικές διαφημίσεις, να κατανοούν ποιος βρίσκεται πίσω από αυτές και να γνωρίζουν αν έχουν λάβει στοχευμένη διαφήμιση, ώστε να είναι σε καλύτερη θέση να κάνουν συνειδητές επιλογές.
Ο «Π» απευθύνθηκε στους Κύπριους ευρωβουλευτές, σε μια προσπάθεια να καταγραφούν οι πρώτες αντιδράσεις από την απόφαση της Meta, μερικούς μόνο μήνες πριν τις βουλευτικές εκλογές και δύο χρόνια πριν από τις προεδρικές.
Λουκάς Φουρλάς ΔΗΣΥ
Ακραία η αντίδραση της Meta
«Παρά τη θετική στάση του ως προς την ανάγκη ρύθμισης, το EPP δεν υπήρξε υπέρ μιας εξαιρετικά αυστηρής απαγόρευσης ή υπερβολικών περιορισμών», δηλώνει στον «Π» ο Λουκάς Φουρλάς. Αντίθετα, σημειώνει, προσπάθησε να μετριάσει ορισμένες απαιτήσεις, ώστε να μην οδηγηθούν σε εκτροχιασμό ή ασάφειες. Σε πολλές από τις τελικές διαπραγματευτικές φάσεις, προσθέτει ο ευρωβουλευτής, το EPP υποστήριξε συμβιβασμούς που οδήγησαν σε διορθώσεις και εξορθολογισμούς του σχεδίου Κανονισμού (π.χ. στο θέμα κυρώσεων, στην πρόβλεψη για μη διάκριση, στα καθήκοντα των παρόχων διαφήμισης).
Το ότι ο Κανονισμός τελικά ψηφίστηκε με σημαντική πλειοψηφία, με 470 υπέρ, 50 κατά και 105 αποχές (στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο), καταδεικνύει ότι η συμβιβαστική γραμμή που εκπροσωπήθηκε και από το EPP κατάφερε να μπει στο τελικό κείμενο.
Θεωρώ υπερβολική την αντίδραση της Meta, στην προσπάθεια ρύθμισης και δημιουργίας κανονιστικού πλαισίου, το οποίο θα προσθέτει στη διαφάνεια.
Μιχάλης Χατζηπαντέλα, ΔΗΣΥ
Οι πλατφόρμες να συμμορφωθούν υπεύθυνα
Το ΕΛΚ στήριξε και εξακολουθεί να στηρίζει τον Κανονισμό για τη Διαφάνεια και τη Στόχευση Πολιτικών Διαφημίσεων (TTPA), αναφέρει ο Μιχάλης Χατζηπαντέλα, σημειώνοντας ότι, ο Κανονισμός είναι ένα αναγκαίο εργαλείο για τον δημοκρατικό διάλογο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής περιόδου. Θωρακίζει την ακεραιότητα απέναντι στην παραπληροφόρηση και την ξένη παρέμβαση.
«Ο Κανονισμός θέτει εναρμονισμένους κανόνες σαφούς επισήμανσης και ιχνηλασιμότητας των πολιτικών διαφημίσεων, ώστε οι χρήστες να μπορούν να ξέρουν τον χορηγό, το ύψος της δαπάνης και της πρακτικές που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη στόχευσή τους. Απαιτείται ρητή, χωριστή συγκατάθεση από τον χρήστη για τη χρήση των προσωπικών του δεδομένων, της διαδικτυακής του συμπεριφοράς και του ιστορικού του σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης».
Οι μεγάλες πλατφόρμες, τονίζει, καλούνται να συμμορφωθούν υπεύθυνα και οι αρμόδιες Αρχές να εξασφαλίσουν καθαρούς, προβλέψιμους κανόνες, ώστε να ενισχυθεί η ακεραιότητα των εκλογών χωρίς να φιμώνεται ο νόμιμος πολιτικός λόγος. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος, εξηγεί ο κ. Χατζηπαντέλα: Εφαρμόζεται περισσότερη διαφάνεια, λιγότερη χειραγώγηση και κανόνες που λειτουργούν προς όφελος των πολιτών και των θεσμών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θυμίζει δε ότι, οι μεγάλες πλατφόρμες επέτρεψαν στο παρελθόν την άνευ όρων χρήση των προσωπικών δεδομένων των χρηστών τους με αποκορύφωμα το σκάνδαλο Cambridge Analytica, όταν η εταιρεία χρησιμοποιούσε τα δεδομένα του Facebook, με γνώση του κοινωνικού δικτύου, για καλύτερη στόχευση πολιτικών διαφημίσεων και για παραπληροφόρηση του κοινού. Καλούνται πλέον να αναλάβουν τις ευθύνες τους, αναλογιζόμενες τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν στον δημόσιο διάλογο, καταλήγει ο ευρωβουλευτής.
Γιώργος Γεωργίου, ΑΚΕΛ
Νόμιμη, αλλά μπορεί να παραπλανήσει
Η πολιτική διαφήμιση έχει αντίκτυπο στις αντιλήψεις και στην επιλογή/μοτίβο ψήφου, δηλώνει στον «Π» ο ευρωβουλευτής Γιώργος Γεωργίου. «Με την έξαρση των νέων τεχνολογιών, η πολιτική διαφήμιση ενώ είναι νόμιμη, μπορεί επίσης να παραπλανήσει τους ανθρώπους με το περιεχόμενο του μηνύματός τους, να μετατρέπεται σε «ψευδείς ειδήσεις», αποκρύβοντας την αληθινή πηγή και την οντότητα που τη χρηματοδοτεί», αναφέρει ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ.
Η πολιτική ομάδα της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σημειώνει, θεωρεί ότι η οδηγία ενισχύει τη δημοκρατική διαδικασία, διασφαλίζοντας ότι οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστες και διαφανείς πληροφορίες κατά τη διάρκεια των εκλογών. Παράλληλα, η υποχρέωση για σαφή επισήμανση των πολιτικών διαφημίσεων και η δημοσιοποίηση των στοιχείων τους ενισχύει τη λογοδοσία και τη διαφάνεια των πολιτικών φορέων και των διαφημιζόμενων. Μια άλλη σημαντική παράμετρος είναι και ο περιορισμός της χρήσης ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων για στοχοθέτηση πολιτικών διαφημίσεων, προστατεύοντας, έτσι, την ιδιωτικότητα των πολιτών.
Οι αντιδράσεις που προέκυψαν από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, επικαλούμενες νομικές αβεβαιότητες και λειτουργικές προκλήσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή, υπογραμμίζουν την ανάγκη για αυστηρότερη ρύθμισή τους και την ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας τους, εξηγεί ο κ. Γεωργίου.
Κώστας Μαυρίδης, ΔΗΚΟ
Η ρύθμιση επιδιώκει την ενίσχυση της διαφάνειας
Η ρύθμιση της ΕΕ για τις πολιτικές διαφημίσεις, επιδιώκει την ενίσχυση της διαφάνειας και την προστασία της δημοκρατικής διαδικασίας, θέτοντας αυστηρούς κανόνες για τη χρηματοδότηση, τη στόχευση και τη σήμανση των πολιτικών μηνυμάτων, δηλώνει στον «Π» ο Kώστας Μαυρίδης. Οι κανόνες της ΕΕ αποσκοπούν καλόπιστα στη διαφάνεια γύρω από τη στόχευση της πολιτικής διαφήμισης, με στόχο την αντιμετώπιση της χειραγώγησης των πληροφοριών και της ξένης παρέμβασης στις εκλογές, επισημαίνει. Χαρακτηριστικά εξηγεί ότι, σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι πολιτικές διαφημίσεις πρέπει να φέρουν ετικέτα διαφάνειας και να προσδιορίζουν με σαφήνεια βασικές πληροφορίες, όπως οι χορηγοί, οι εκλογές με τις οποίες συνδέονται, τα ποσά που καταβλήθηκαν, οι τεχνικές στόχευσης κ.ά.
«Από το θεωρητικό στο πρακτικό πεδίο όμως υπάρχει ένα χάσμα που προβληματίζει. Κατ' αρχάς, τι προσδιορίζεται ως πολιτικό περιεχόμενο και κατά συνέπεια ως πολιτική διαφήμιση; Σύμφωνα με τη ρύθμιση, πολιτική διαφήμιση θεωρείται οποιοδήποτε μήνυμα, χρηματοδοτούμενο ή μη, που στοχεύει να επηρεάσει τη στάση ή την ψήφο των πολιτών σε εκλογικές διαδικασίες, δημοψηφίσματα ή θέματα δημόσιας πολιτικής. Η ευρεία αυτή οριοθέτηση περιλαμβάνει όχι μόνο παραδοσιακά μηνύματα κομμάτων, αλλά και καμπάνιες κοινωνικών οργανώσεων. Δηλαδή, ουσιαστικά κάθε επικοινωνία που έχει στόχο να επηρεάσει τη στάση ή τις επιλογές των πολιτών εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία», αναφέρει ο ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ. «Αυτή η πολύ ευρεία οριοθέτηση τού τι θεωρείται πολιτική διαφήμιση μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική διεύρυνση της απαγόρευσης στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, όπου συχνά διακινείται το μεγαλύτερο μέρος της πληροφορίας, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο διαθέσιμος χώρος για δημόσιο διάλογο γύρω από καθημερινά ζητήματα. Μάλιστα, ενδεχομένως να πλήττεται η δυνατότητα των «μικρών» να έχουν πρόσβαση στη διακίνηση πληροφόρησης στο πλαίσιο της ελευθερίας και δημοκρατικού διαλόγου».
Γεάδης Γεάδη, ΕΛΑΜ
Περιορίζεται ο κίνδυνος ύποπτων χρηματοδοτήσεων
Τα τελευταία χρόνια η μορφή του προεκλογικού αγώνα για κάθε υποψήφιο ή κόμμα, ανεξαρτήτως εκλογικής αναμέτρησης, δεν έχει καμία σχέση με ό,τι ίσχυε ή γνωρίζαμε κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, αναφέρει ο Γεάδης Γεάδη .
Τα πάντα πλέον, προσθέτει, κρίνονται ως προς τον βαθμό μετάδοσης των μηνυμάτων, τα οποία κάθε υποψήφιος ή κόμμα θέλει να περάσει στο εκλογικό σώμα, από τη δυναμική και την όλη εν γένει παρουσία και δυνατότητά του να αξιοποιεί τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης για σκοπούς προβολής.
Από την άλλη, τονίζει ο κ. Γεάδη, είναι γεγονός πως η σύγχρονη αυτή πραγματικότητα της απόλυτης ψηφιοποίησης δημιουργεί κάποιου είδους στρεβλώσεις, γκρίζες ζώνες και μελανά σημεία στο όλο οικοσύστημα λειτουργίας των ΜΚΔ, με κάποιες από αυτές να αφορούν εν προκειμένω και την πτυχή της πολιτικής διαφήμισης.
Αυτές τις στρεβλώσεις και γκρίζες ζώνες είναι που προφανώς επιχειρεί και θέλει να αντιμετωπίσει ο Κανονισμός για τη διαφάνεια και στόχευση της πολιτικής διαφημιστικής προβολής, γνωστός ως TTPA, υποδεικνύει ο Ευρωβουλευτής, θέτοντας ακριβώς ένα αυστηρότερο εποπτικό πλαίσιο και ασφαλιστικές δικλίδες σε ό,τι αφορά την πολιτική διαφήμιση στο διαδίκτυο και δη στις διάφορες πλατφόρμες, και εξηγεί: «Δηλαδή επί της ουσίας, να περιορίσει φαινόμενα παραπληροφόρησης, χειραγώγησης πληροφοριών και ξένων παρεμβάσεων στις εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά και να αυξήσει το δίκτυ προστασίας γύρω από τα προσωπικά δεδομένα των παραληπτών των μηνυμάτων μέσω της στοχευμένης διαφημιστικής πολιτικής προβολής».
Την ίδια ώρα τονίζει ότι η πλήρης διακοπή των πολιτικών διαφημίσεων μπορεί να εκληφθεί και ως μια προσπάθεια προς την κατεύθυνση της εξισορρόπησης του πολιτικού ανταγωνισμού. Και αυτό, γιατί στο σημερινό περιβάλλον το πλεονέκτημα το έχει πάντοτε εκείνος που διαθέτει περισσότερους οικονομικούς πόρους, άρα μπορεί να «αγοράσει» μεγαλύτερη ορατότητα και επιρροή στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Ωστόσο, καταλήγει ο κ. Γεάδη, το να φθάσουμε στο άλλο άκρο, δηλαδή στην απόλυτη απαγόρευση, θεωρούμε πως ίσως δεν αποτελεί τη βέλτιστη λύση.
