Με κυριαρχική ισότητα και υδρογονάνθρακες στην Πενταμερή οι Τούρκοι – Ποιες οι οδηγίες της Άγκυρας προς ψευδοκράτος

Tης Κατερίνας Ηλιάδη

Το πολιτικό σκηνικό έτσι όπως έχει διαμορφωθεί αναφορικά με την άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό, που αρχίζει μεθαύριο Μεγάλη Τρίτη στη Γενεύη (είναι προγραμματισμένη για 27 με 29 Απριλίου 2021), είναι καταθλιπτικό. Η Τουρκία πάει με πολύ σκληρές θέσεις στη διάσκεψη, τις οποίες επαναλαμβάνει καθημερινά η τ/κ ηγεσία, ενώ η ε/κ πλευρά πάει με έναν Πρόεδρο, το κύρος του οποίου έχει τρωθεί και η αξιοπιστία του αμφισβητείται εντός και εκτός Κύπρου. Αυτή τη στιγμή, υπάρχει τεράστια απόσταση μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών και φαντάζουν απειροελάχιστες οι πιθανότητες να υπάρξει οποιοσδήποτε συγκερασμός σε 5-6 ημέρες.

[rml_read_more]

Κυριαρχική ισότητα

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», η άλλη πλευρά θα έχει ως αρχική και βασική θέση την κυριαρχική ισότητα, δηλαδή ότι η λεγόμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου (ΤΔΒΚ)» θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε τ/κ συνιστών κρατίδιο, η Κυπριακή Δημοκρατία να μετεξελιχθεί σε ε/κ συνιστών κρατίδιο, και αυτά τα δύο κρατίδια να συνιδρύσουν την Ενωμένη Ομόσπονδη Κύπρο. Προφανώς αυτό το μόρφωμα που προκρίνει η τουρκική πλευρά μόνο ομοσπονδία δεν είναι, είναι ξεκάθαρη συνομοσπονδία - και είναι μια θέση την οποία δεν πρόκειται ποτέ να κάνουν αποδεκτή οι Ε/Κ. Επιπλέον, η τουρκική πλευρά ζητάει μία θετική ψήφο σε όλα τα όργανα/αποφάσεις και δεν κάνει αποδεκτή ούτε καν τη σύγκλιση για μία θετική ψήφο στις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου - ούτε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν δέχεται αυτή τη σύγκλιση...

Βαρώσι, ΑΟΖ

Διπλωματική πηγή ανέφερε στον «Π» ότι η πλευρά μας δεν αποκλείεται να δεχθεί πιέσεις, προς δύο κατευθύνσεις, σε σχέση με το θέμα των υδρογονανθράκων, έτσι όπως θα το τοποθετήσει η Τουρκία: (α) Δημιουργία δικοινοτικής επιτροπής, η οποία θα εργασθεί για τη διευθέτηση μιας αναλογικής κατανομής των πόρων (δεν ικανοποιεί η πρόταση Αναστασιάδη), και (β) Ανεπίσημη οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών Ελλάδος - Τουρκίας - Κύπρου. Στόχος της Άγκυρας είναι η δυνατότητα νομιμοποίησης οποιωνδήποτε μελλοντικών γεωτρητικών τους ενεργειών, ώστε να μην έχουν προβλήματα αμφισβήτησης όπως συμβαίνει τώρα. Επιπλέον, θα επιδιωχθεί συναίνεση για διάσκεψη για τους υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσογείου με τη συμμετοχή του κουαρτέτου Ελλάδα, Τουρκία, Ε/Κ, Τ/Κ. Είναι προφανές ότι εάν και εφόσον ναυαγήσει η πενταμερής της Γενεύης η Τουρκία θα σκληρύνει ακόμα περισσότερο τη στάση της, και επί ξηράς και επί θαλάσσης. Δηλαδή, στη νεκρή ζώνη (εδώ και πολύ καιρό δημιουργεί συνεχώς σοβαρά ζητήματα στη γραμμή καταπαύσεως του πυρός, η ε/κ πλευρά έχει επιλέξει να μην τα δημοσιοποιεί), το Βαρώσι και στην κυπριακή ΑΟΖ. Σε ό,τι αφορά την εκ περιτροπής προεδρία, η τουρκική πλευρά θα επιμείνει στο 2:1 θητείες. Όπως η ίδια πηγή αναφέρει, σε περίπτωση που δεν μπορεί να εξευρεθεί κοινό έδαφος και δεν μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία σε συνολική διευθέτηση σύντομα, ενδεχομένως η άλλη πλευρά να δηλώσει έτοιμη να συζητήσει μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), με πρώτο στη λίστα το θέμα των υδρογονανθράκων και μετά τα υπόλοιπα που ενδιαφέρουν τους Ε/Κ (Βαρώσι κ.λπ.). Η τουρκική πλευρά, στις επαφές της με ξένους πρέσβεις κ.λπ., αφήνει να εννοηθεί ότι η Αμμόχωστος είναι ακόμα διαπραγματευτικό χαρτί. Εάν όμως τιναχτεί στον αέρα και αυτή η προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, τότε θα υλοποιηθούν όλες οι τουρκικές εξαγγελίες για την περίκλειστη πόλη των Βαρωσίων.

«Να τιμωρηθούν»

Άλλη διπλωματική πηγή που μίλησε στον «Π» υπό το καθεστώς της ανωνυμίας, ανέφερε ότι η Άγκυρα ανησυχεί για το τι ακριβώς προγραμματίζουν γι' αυτή την εβδομάδα -την εβδομάδα της Γενεύης- οι τ/κ δυνάμεις της λύσης. Η τουρκική πλευρά δεν είδε με καθόλου καλό μάτι τη χθεσινή κοινή διαδήλωση-εκδήλωση Ε/Κ και Τ/Κ υπέρ της ομοσπονδίας, και προειδοποιεί με αυστηρές τιμωρίες όσους λειτουργούν/ενεργούν ενάντια στις τουρκικές θέσεις. Λόγω των πληροφοριών για διοργάνωση διαδηλώσεων στα κατεχόμενα, αυτή την εβδομάδα, από Τ/Κ της λύσης, η Άγκυρα διεμήνυσε στον Τούρκο «πρέσβη» στα κατεχόμενα, για να τα μεταβιβάσει στις αρχές του ψευδοκράτους, τα εξής: «Όποιος Τ/Κ διαφωνεί με τη δική μας θέση στο Κυπριακό περί λύσης δύο κρατών, θα πρέπει αμέσως να τιμωρείται. Η τακτική που ακολουθούσαμε και δούλεψε στις προεδρικές εκλογές, θα πρέπει να επαναληφθεί. Πρέπει να αξιοποιήσουμε όσο μπορούμε την οικογένεια Ντενκτάς, άμα χρειαστεί να τους τάξουμε και πράγματα. Εάν χρειαστεί να δοθούν και λεφτά. Να αξιοποιηθεί το κόμμα των εποίκων. Να διοργανωθούν εκδηλώσεις, οι οποίες θα ενισχύσουν το αίσθημα τού τουρκισμού, να τιμωρηθούν υποδειγματικά όποιοι διαφωνούν με την πολιτική της Τουρκίας, και να παρακολουθούνται ιδιαίτερα Τ/Κ δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί. Να ενημερωθεί η «αστυνομία» και ο στρατός για να συντονίζουν αυτές τις δράσεις. Δεν είναι ικανοποιητική η αντίδραση στις κατεχόμενες περιοχές προς τη θέση της Τουρκίας για τα δύο κράτη, πρέπει να προετοιμάσουμε το έδαφος για στήριξη λύσης δύο κρατών. Οι διαδηλώσεις που έγιναν πρόσφατα, ακόμα και έξω από την «πρεσβεία», δεν θα πρέπει να επαναληφθούν με κανέναν τρόπο. Ειδικότερα κατά τη διάρκεια τής διάσκεψης στη Γενεύη, δεν πρέπει να υπάρξει οποιαδήποτε είτε διαδήλωση είτε δημοσιεύματα, τα οποία να ασκούν κριτική στην πολιτική της Τουρκίας για λύση δύο κρατών».

Χρονοδιάγραμμα

Στόχος της ε/κ πλευράς είναι να πάρει χρονοδιάγραμμα (ενός μηνός) αναφορικά με τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού και η επανέναρξη της διαδικασίας να καθορισθεί για πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του καλοκαιριού. Σε αντίθετη περίπτωση, η Τουρκία θα αποκτήσει πλεονέκτημα, όταν θα τεθεί ξανά θέμα τελωνειακής ένωσης. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα βρεθεί ενώπιον εφιαλτικού διλήμματος: Εάν δώσει την τελωνειακή ένωση δεν θα έχει να πάρει τίποτε από την Τουρκία. Εάν δεν δώσει το ok του, θα αρχίσει ο εποικισμός του Βαρωσιού και οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.

Λίγοι και... καλοί

Τέλος, σε ό,τι αφορά τα διαδικαστικά της άτυπης πενταμερούς, ενδεχομένως να παραταθεί η διάρκειά της για 1-2 μέρες, εάν ο γ.γ. του ΟΗΕ κρίνει ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος για θετική κατάληξη, αλλά και στην αντίθετη περίπτωση, που τα πράγματα δεν εξελίσσονται καλά και θα χρειαστεί ακόμα λίγος χρόνος για να αποφευχθεί η κατάρρευση της διάσκεψης. Η αξιολόγηση του ξένου παράγοντα είναι ότι ο Τ/Κ ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, προσαρμόζεται στην πραγματικότητα και μαλακώνει τις θέσεις του όταν είναι μόνος του και εκτός της τουρκικής επιτήρησης, γι' αυτό και ο γ.γ. του ΟΗΕ έχει προγραμματίσει στη Γενεύη διμερείς και τριμερείς συναντήσεις με όσο λιγότερα πρόσωπα γίνεται - η Άγκυρα επενδύει πάνω στον Τ/Κ διαπραγματευτή, Εργκιούν Ολγκιούν, και τον λεγόμενο υπουργό Εξωτερικών του ψευδοκράτους, Ταχσίν Ερτουγρούλογλου. Με πρόσχημα τον κορωνοϊό, λοιπόν, έχουν γίνει μειώσεις στον αριθμό των προσώπων που θα παρευρίσκονται στις συναντήσεις: από 1 + 6 τώρα το έκαναν 1+4 [μαζί με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη θα είναι παρόντες ο Ε/Κ διαπραγματευτής, Ανδρέας Μαυρογιάννης, ο Κυριάκος Κούρος (διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του ΠτΔ και επικεφαλής της ΚΥΠ) και δύο συνεργάτες τους - τελικά δεν θα είναι στις συναντήσεις οι κύριοι Ιωάννης Κασουλίδης και Τουμάζος Τσιελεπής], το δείπνο από 1 + 4 έχει γίνει 1 + 1 και οι συναντήσεις του γ.γ. του ΟΗΕ θα γίνουν μόνο με τους δύο Κύπριους ηγέτες.