Ο βοηθός διευθυντής της Τροχαίας κ. Φίλιππος Παπαηλίας, σε δηλώσεις του στη «Cyprus Weekly» στις 2/6/2017 περιέγραφε την οδηγική συμπεριφορά των Κυπραίων ότι είναι επιθετική, απρόσεκτη και ότι δεν έχουν καθόλου υπομονή. Παρακολουθώντας κάποιος τη δημοσιογραφική κάλυψη των τροχαίων ατυχημάτων, εύκολα καταγράφει τη μέθη, τον μη σεβασμό του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, όπως η παραβίαση των φώτων τροχαίας, η υπερβολική ταχύτητα, η ‘άναρχη’ στάθμευση όπου τους κάνει κέφι, είτε πρόκειται για χώρους ειδικά καθορισμένους για άτομα με ειδικές ανάγκες, είτε σε στάσεις λεωφορείων.
Γενικά, αν προσθέσει κανείς στο κράμα των Κυπραίων και διάφορους, της κάθε καρυδιάς καρύδι που έχουν κατακλύσει το νησί και που προέρχονται από πολιτισμικά περιβάλλοντα που στα αξιακά τους συστήματα κυριαρχεί το ζωώδες ένστικτο, η αγένεια, η αναίδεια, η αδιακρισία και η ψευτομαγκιά, πολιτισμικά προϊόντα δηλαδή που αναπτύσσονται με ραγδαίους ρυθμούς και στο νησί, τότε τα πράγματα εκτροχιάζονται. Το νησί οδηγείται πρόσω ολοταχώς προς μία άνευ προηγουμένου πολιτισμική καθίζηση.
Η οδική συμπεριφορά σε μια κοινωνία αναδεικνύει και την ποιότητα του πολιτισμικού επιπέδου και της διάχυσης της οικογενειακής διαπαιδαγώγησης των μελών της, όχι μόνο ως προς τα δικαιώματα αλλά πρώτιστα ως προς τις υποχρεώσεις τους απέναντι τρίτων. Αναδεικνύει εξίσου και το επίπεδο της θεσμικής νομιμότητας και τη βούληση του κράτους να τηρεί και να εφαρμόζει μηχανισμούς ελέγχου όχι για να καταστέλλει δικαιώματα και ελευθερίες αλλά για να τα εμπεδώνει και να τα επιβάλλει. Κάθε άλλο. Σε ένα νησί του κυπριακού μεγέθους είναι πρωτάκουστο να υπάρχει οργανωμένο έγκλημα. Είναι πράγματι γελοία η συμπεριφορά των ανεπαρκέστατων υπουργού Δικαιοσύνης και αρχηγού της Αστυνομίας. Μόνο σε άκρως διεφθαρμένες αρχές, λαμβάνοντας υπόψη και το πλεονέκτημα του μικρού γεωγραφικού μεγέθους, δεν καθίσταται εφικτή η επίδοση κλήσεων για πληρωμή προστίμων ή άλλων συνταγματικών υποχρεώσεων. Δύο τινά πιθανόν να συμβαίνουν. Πρώτο, μέσα από τη λεγόμενη αγορά υπηρεσιών σε ό,τι αφορά την επίδοση κλήσεων ή άλλων υποχρεώσεων, στηρίζονται οικονομικά κάποιοι ενώ ταυτόχρονα προστατεύονται μέσα από την εγγενή αδυναμία του συστήματος, μεγαλοοφειλέτες. Σε μια ευνομούμενη πολιτεία οι δύο αυτοί κύριοι θα ήταν στα σπίτια τους.
Παρακολουθώντας την οδηγική συμπεριφορά των Κυπραίων και λοιπών, ιδιαίτερα όταν προπορεύεται όχημα εκπαίδευσης για απόκτηση άδειας οδήγησης, αντιλαμβάνεσαι με τι κράμα ανθρώπων και οδηγών έχουμε να κάνουμε. Κορνάρουν, υβρίζουν, χειρονομούν, διότι, κατά την αντίληψή τους, τους καθυστερεί από τις δουλειές τους, ωσάν οι ίδιοι να μην έχουν περάσει από την ίδια διαδικασία. Το ‘βορτιλίκι’ τους, για να χρησιμοποιήσω μια περιγραφή της καθομιλουμένης, είναι άνευ προηγουμένου. Η συμπεριφορά αυτή υπογραμμίζει την απουσία της αξίας της καλοπροαίρετης κατανόησης και της ενσυναίσθησης για την λιγότερο πλεονεκτική θέση για κάποιο τρίτο άτομο. Υποδηλώνει επίσης σε μεγάλο βαθμό και την καθημερινή τους καταπίεση από τις εργασιακές τους συνθήκες, όπου οι πλείστοι ως σύγχρονοι είλωτες συσσωρεύουν θυμό και επιθετικότητα την οποία ως οχετοί από βοθρολύματα τα απελευθερώνουν μέσα από την οδηγική συμπεριφορά τους.
Θα πρέπει όμως να σημειωθεί -ανεξάρτητα από τις αγενείς και επικίνδυνες οδηγικές συμπεριφορές των Κυπραίων και λοιπών- ότι η ποιότητα του οδοστρώματος των δρόμων, ιδιαίτερα στη Λευκωσία, τους καθιστά δύσβατους και κουραστικούς για να οδηγεί κανείς. Υπογραμμίζω επίσης το γεγονός ότι το οδικό δίκτυο στο νησί επιβαρύνεται και με τρία εκατομμύρια τουρίστες. Ως εκ τούτου επιβάλλεται να εξετασθεί και το ενδεχόμενο διοδίων που να καλύπτει όλα τα αστικά κέντρα μέσα από το υφιστάμενο υπεραστικό δίκτυο. Εδώ σ’ αυτό το νησί το κόστος συντήρησης έχει εξισωθεί με την ιδεοληψία της μείωσης της ανταγωνιστικότητας, όπως μας έχει συνηθίσει τελευταία ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών κ. Αβέρωφ Νεοφύτου μαζί με τον δόκιμό του Μάριο Μαυρίδη. Μια τέτοια άκρως αναγκαία ανάπτυξη θα χρηματοδοτεί την ποιοτική συντήρηση του οδικού δικτύου αλλά θα δημιουργήσει και πολλές θέσεις εργασίας. Αντ’ αυτού αποφασίζεται η προκλητική δαπάνη 68 εκατ. ευρώ για μια απόσταση 8 χιλιομέτρων από τη Μεσόγη της Πάφου μέχρι το Στρουμπί. Δηλαδή πάνω από 8 εκατ. το χιλιόμετρο. Ένα έργο που θα επιβαρύνει τον φορολογούμενο αλλά που θα εξυπηρετεί αποκλειστικά τοπικά συμφέροντα της περιοχής. Κατά την άποψή μου πρόκειται για μια αχρείαστη και σπάταλη δαπάνη που δεν δικαιολογείται στη βάση των καλύτερων δημοσιονομικών πρακτικών.
Εν κατακλείδι, η κυπριακή πολιτεία αποτελείται από σέχτες συμφερόντων, μικρόψυχων και αγενών συμπεριφορών, με διάχυτη διαφθορά, με πληθώρα από νόμους που δεν εφαρμόζονται και που επηρεάζουν την καθημερινότητά μας και οι οποίες καταστάσεις δίνουν καθημερινές παραστάσεις στους δρόμους ως μια κοινωνιολογική εθνομεθοδολογία.
*PhD Πολιτική Κοινωνιολογία
