Όποιος διαβάσει προσεκτικά τις συνεντεύξεις του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Τ/Κ διαπραγματευτή Οζντίλ Ναμί σήμερα στον «Πολίτη» θα αντιληφθεί ότι άλλη μια φάση του Κυπριακού τελειώνει. Κι αυτό παρότι στο Κραν Μοντανά αγγίξαμε τη λύση του. Το λιγότερο που θα μπορούσε κάποιος να πει είναι ότι στο ελβετικό θέρετρο ήταν καταγεγραμμένη και έτοιμη να τεθεί στο τραπέζι μια στρατηγική συμφωνία στο Κυπριακό επί 6 σημείων που θα επέτρεπαν στη συνέχεια στους διαπραγματευτές των δύο πλευρών να ετοιμάσουν ένα πολύ πιο ολοκληρωμένο σχέδιο. Και οι δύο πλευρές, όμως, έμειναν στις αρχικές τους θέσεις προκαλώντας τεράστια απογοήτευση τόσο στα Ηνωμένα Έθνη όσο και στην ΕΕ. Πάντως κάποιοι πολίτες εξακολουθούν να ελπίζουν, ενώ δεν λείπουν και αυτοί που πιστεύουν ότι η παραμονή στο status quo υπό τις περιστάσεις είναι το καλύτερο.
Στην πραγματικότητα αυτό που συμβαίνει είναι το εξής:
- Ο ειδικός αντιπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ Έσπεν Μπαρθ Άιντε φεύγει μαζί με την πολιτική του ομάδα.
- Τα Ηνωμένα Έθνη προβληματίζονται και τον Οκτώβρη θα προβληματισθούν ακόμα περισσότερο για το μέλλον της UNFICYP στην Κύπρο.
- Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η διακυβέρνηση Τραμπ δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για το Κυπριακό.
- Η Ρωσία διευκολύνεται από τη διατήρηση του status quo, αφού τυχόν ευρωπαϊκή λύση του θα οδηγούσε σταδιακά σε απώλεια των ερεισμάτων που έχει στην Κύπρο.
- Η ΕΕ παρά την εμπλοκή της θεωρεί ότι στην Κύπρο δεν υπάρχει ηγεσία για να οδηγήσει στη λύση.
- Εντός Κύπρου και συγκεκριμένα στην ε/κ πλευρά όλη η προσοχή στρέφεται στις προεδρικές εκλογές.
- Στα κατεχόμενα άρχισαν να σκέφτονται τις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες θα προκαλέσουν αναδιάταξη του κομματικού χάρτη.
Με βάση τα πιο πάνω και γνώμονα τα γεγονότα του 2004, όταν διά των δημοψηφισμάτων τερματίστηκε η διαδικασία, μπορεί να αναλογιστεί κανείς τι θα μπορούσε να επακολουθήσει. Από τότε χρειάστηκαν 13 χρόνια για να φτάσουμε σε μια διάσκεψη για την Κύπρο, με δεκάδες νέα τετελεσμένα να επισυμβαίνουν. Τότε στο Μπούργκενστοκ συζητούσαμε για 40.000 εποίκους. Στο Κραν Μοντανά συζητούσαμε για 100.000 και ίσα δικαιώματα των Τούρκων πολιτών. Τότε είχαμε μηδέν ανάπτυξη στον βορρά, σήμερα η Κερύνεια είναι η τρίτη σε μέγεθος πόλη της Κύπρου μετά τη Λευκωσία και τη Λεμεσό. Τότε τα μισά σπίτια των Ε/Κ προσφύγων ήταν άδεια και οι περιουσίες τους εγκαταλελειμμένες. Σήμερα παντού υπάρχει ανάπτυξη σε όλους τους τομείς και κτίζονται εκατοντάδες νέα σπίτια. Τότε είχαμε την απόφαση της Τιτίνας Λοϊζίδου. Σήμερα συζητούμε με βάση την απόφαση Δημόπουλος τα δικαιώματα των Τ/Κ χρηστών. Σε μερικά χρόνια, αν συζητήσουμε ξανά, για τι θα συζητήσουμε; Τότε ζούσαν οι μισοί πρόσφυγες, σήμερα έχουμε ΕΛΑΜ στη Βουλή και νεαρούς εθνικιστές έτοιμους για όλα. Η ζωή, βλέπετε, συνεχίζεται.
Γιατί όχι λύση;
Γιατί δεν επήλθε λύση; Θα μπορούσε κάποιος να χαθεί σε λεπτομέρειες και στοίβες απόρρητων εγγράφων, όπως έπραξε ο γράφων σχεδόν μαζοχιστικά τη βδομάδα που πέρασε. Αν θέλουμε ωστόσο να δούμε τη μεγάλη εικόνα, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι η μη λύση στηρίζεται σε δύο παρανομίες, στις οποίες εμμένουν και οι δύο κοινότητες της Κύπρου.
- Οι Ελληνοκύπριοι έκλεψαν την Κυπριακή Δημοκρατία από τους Τ/Κ το 1964 και έκτοτε επιχειρούν να εμφανίζονται ως οι νόμιμοι διαχειριστές των κλοπιμαίων. Δικαιολογούν την κλοπή αυτή με διάφορες εξυπνάδες, του τύπου: α) Είμαστε η πλειοψηφία, β) πού ξανακούστηκε το 20% να επιβάλλει τη θέλησή του στο 80%; Με αυτά τα επιχειρήματα, βέβαια, αποδεικνύονται και αφελείς, αφού δεν μπορούν να απαντήσουν σε ένα απλό αντεστραμμένο ερώτημα: Σε ποια χώρα του κόσμου η πλειοψηφία του 80% δικαιούται να ζητήσει την ένωση της χώρας αυτής με μια άλλη χώρα και γιατί το 20% θα πρέπει να το δεχτεί αυτό; Με βάση ποια δημοκρατική αρχή το 80% μπορεί να επιβάλει την εθνική του λογική πάνω σε μια άλλη ομάδα με διαφορετική εθνοτική καταγωγή;
- Οι Τουρκοκύπριοι το 1974 έκλεψαν τα σπίτια και τις περιουσίες 160.000 Ε/Κ και έκτοτε επιχειρούν να αναγνωριστούν μέσα από μια διαδικασία λύσης ως οι νόμιμοι ιδιοκτήτες. Κρυβόμενοι πίσω από τα Μεχμετζίκ, κατέχουν το 37% του εδάφους μιας χώρας, αλλά επειδή δεν μπορεί να τους αναγνωρίσει κανείς ζητούν με όρους ισχύος να εξευρεθεί μια λύση η οποία ωστόσο δεν πρέπει να τους ταλαιπωρήσει. Είναι ταυτόχρονα φοβικοί και ανασφαλείς, αφού ζητούν και τη συμμετοχή των Μεχμετζίκ στη νέα αυτή μοιρασιά.
Οι Ελληνοκύπριοι επιβιώνουν με αυτή την παρανομία για 54 χρόνια υπό την ανοχή της διεθνούς κοινότητας, έχοντας ένα ελαφρυντικό. Ότι η Τουρκία άσκησε υπέρμετρη βία εναντίον τους το 1974. Οι Τ/Κ οργάνωσαν ένα κράτος πάνω στη δική τους παρανομία τα τελευταία 44 χρόνια με οικονομική στήριξη της Τουρκίας. Και οι δύο κοινότητες είναι δέσμιες ενός ψυχολογικού, οικονομικού και πολιτικού αφηγήματος το οποίο δεν τους επιτρέπει, όσες φορές κι αν συζήτησαν, να καλύψουν το τελευταίο μίλι.
- Οι Ε/Κ ψυχολογικά και πολιτικά δεν μπορούν να ξεπεράσουν το εθνικό τους αφήγημα. Ξέρουν τι δεν θέλουν, αλλά δυσκολεύονται υπό τις συνθήκες να πουν τι θέλουν. Θέλουν ελευθερία και δημοκρατία για την Κύπρο, αλλά οι ίδιοι είναι δούλοι της άγνοιας, των στερεότυπων, των προσωπικών τους συμφερόντων και του πελατειακού συστήματος της χώρας μας.
- Οι Τουρκοκύπριοι δεν είναι σε θέση να πάρουν πολιτικές αποφάσεις για τους εαυτούς τους. Αποτελούν οικονομικό παράρτημα της Τουρκίας, ελέγχονται πλήρως από τα στρατεύματα. Θέλουν απελευθέρωση, αλλά οι ίδιοι είναι δούλοι οικονομικών συμφερόντων και του φόβου τους.
Το Κυπριακό, εν κατακλείδι, δεν μπορεί να λυθεί αν δεν αρθούν αυτές οι δύο παρανομίες. Για να αρθούν χρειαζόμαστε μια νέα νομιμότητα. Η οποία θα μπορούσε να οικοδομηθεί πάνω σε μια στερεή πολιτική σύνθεση, που δεν θα εδράζεται στους φόβους και τα στερεότυπα των απλών πολιτών, αλλά στην πίστη τους για ένα καλύτερο μέλλον. Για να το πετύχουμε αυτό χρειαζόμαστε σοβαρούς ηγέτες, τους οποίους δυστυχώς δεν διαθέτουμε. Οπότε πολύ σύντομα αναμείνατε στο ακουστικό σας για λύση δύο κρατών στην Κύπρο. Βλέπετε, είναι πιο εύκολο οι δύο παρανομίες να γίνουν τρεις!