Σύμφωνα με τον μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτο, το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη είναι τιμωρία του Θεού διότι «δώσαμε πολλά δικαιώματα στον διάβολο, όπως αποκαλύπτουν τα καρναβάλια που είναι ένα ειδωλολατρικό έθιμο» (Βλ. https://www.youtube.com/watch?v=01x3gGcEu50). Στο ίδιο μήκος κύματος εκπέμπoυν ο μητροπολίτης Αμβρόσιος και πολλοί άλλοι «γέροντες». Συγκεκριμένα, ο πρώην μητροπολίτης Καλαβρύτων δημοσίευσε ένα μακροσκελές άρθρο στο ekklisiaonline.gr, στο οποίο συνδέει το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών με τις καρναβαλικές εκδηλώσεις που προηγήθηκαν, και αναρωτιέται «μήπως το γεγονός αυτό είναι η τιμωρία από τον Θεό για την υπερβολική ασέβεια». Όλα τα σοβαρά γεγονότα, τα οποία τώρα τελευταία συμβαίνουν σ’ ολόκληρο τον πλανήτη μας, δυστυχήματα, σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές κ.λπ. «εκφράζουν την οργήν του Θεού για την αποστασία του σημερινού ανθρώπου από τον δρόμο της αρετής, από την αγκαλιά του Θεού», τονίζει ο Αμβρόσιος. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο ίδιος μητροπολίτης απέδωσε την πυρκαγιά στο Μάτι, που κάηκαν πάνω από 100 άτομα, στο γεγονός ότι ο ελληνικός λαός ψήφισε τον Τσίπρα, έναν άθεο Πρωθυπουργό.
Η απόδοση μιας φυσικής καταστροφής ή ενός τρομερού δυστυχήματος στην τιμωρία του Θεού, δεν είναι κυπριακό ή ελλαδικό φαινόμενο αλλά παγκόσμιο. O χριστιανικός νους αναζητά ανήσυχα το ανθρώπινο νόημα στα τυφλά συμβάντα της φύσης. Έτσι, το τσουνάμι που έπληξε το 2004 τις παράκτιες περιοχές στην Ινδονησία, τη Σρι Λάνκα, την Ινδία, την Ταϊλάνδη και εννέα άλλες χώρες και είχαν ως αποτέλεσμα να βρουν φρικτό θάνατο 230.000 άνθρωποι προκλήθηκε, μας λένε οι συντηρητικοί θεολόγοι, λόγω της προώθησης ή ανοχής του σεξουαλικού τουρισμού απ΄ αυτές τις χώρες. Ο καταστρεπτικός τυφώνας Κατρίνα αποδόθηκε σε θεϊκή εκδίκηση σε ολόκληρη την πόλη της Νέας Ορλεάνης, επειδή ο πληθυσμός των ομοφυλόφιλων αυξανότανε ραγδαία. Ο τρομερός σεισμός στην Αϊτή το 2010 που προκάλεσε τον θάνατο 300.000 ανθρώπων πάλι, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της χριστιανικής ιδεολογίας, οφείλεται στην οργή του Θεού λόγω των αμαρτιών των κατοίκων αυτής της χώρας.
Το πρόβλημα της θεοδικίας είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον Χριστιανισμό όπως το αποκαλύπτει η Αγία Γραφή. Σίγουρα ένας παντοδύναμος και πανάγαθος Θεός θα εμπόδιζε να συμβούν άσχημα πράγματα στους ανθρώπους που αγαπά. Εύλογο, λοιπόν, να διερωτάται κάποιος αν ο Θεός είναι παντογνώστης, πανάγαθος, παντοδύναμος, ή αν υπάρχει. Η τελευταία απορία οδηγεί σε αντιπαραθέσεις μεταξύ αθεϊσμού και θεϊσμού, ενώ οι τρεις πρώτες εγείρουν περίπλοκες δυσκολίες για τους πιστούς. Πώς θα μπορούσε ο Θεός που λατρεύουν οι χριστιανοί να θανατώσει εκατοντάδες χιλιάδες αθώο κόσμο;
Οι Νεόφυτος και Αμβρόσιος απλά υποστηρίζουν τη βιβλική αφήγηση για την τάση του Θεού να τιμωρεί. Σύμφωνα μ΄ αυτήν την αφήγηση, το ηθικό κακό εξαπλώθηκε γρήγορα και οι άνθρωποι προκαλούσαν όλο και περισσότερο πόνο ο ένας στον άλλον. Ο Θεός είδε ότι η ανθρώπινη κακία έγινε τόσο εκτεταμένη που αναγκάστηκε να τιμωρήσει όλη την υφήλιο, με αποτέλεσμα τον Κατακλυσμό του Νώε (Γένεση 6–8). Ο βιβλικός ισχυρισμός είναι ότι ως Δημιουργός του Σύμπαντος, ο Θεός δικαιολογείται να τηρεί τα ηθικά πρότυπα και να τιμωρεί το κακό μέσω καταστροφών. Άρα οι καταστροφές είναι το επακόλουθο των αμαρτιών μας όπως δηλώνουν οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Όπως στις ανθρώπινες κοινωνίες οι αρχές επιβάλλουν τον νόμο μέσω δικαστηρίων, έτσι και ο Θεός έχει εξουσία πάνω στην ανθρωπότητα. Η αποδοχή ή μη αυτού αποτελεί τη βάση της συζήτησης για την ύπαρξη του Θεού και τη φύση του, η οποία είναι πολύ εκτεταμένη για να συζητηθεί εδώ.
Σύμφωνα πάντα με την Αγία Γραφή, η ανθρώπινη αμαρτία διαλύει τις αρμονικές σχέσεις μεταξύ Θεού και ανθρώπων και μεταξύ των ανθρώπων. Αυτό απαιτεί διόρθωση. Η αγνόηση της αμαρτίας δεν είναι συμβατή με τη δικαιοσύνη του Θεού. Δεν θα ανεχόμασταν ένα σύστημα δικαιοσύνης, υποστηρίζει ο Νεόφυτος, που αφήνει τους παραβάτες του νόμου ελεύθερους χωρίς να δικαστούν. Δυστυχώς -για να προσθέσω κι εγώ κάτι- δεν σχολιάζει ο Νεόφυτος πώς γίνεται ο Θεός να τιμωρεί ακόμα και αθώα παιδιά ακόμα. Για παράδειγμα, όταν ο Θεός άφησε από τον ουρανό να βρέξει θειάφι και φωτιά στα Σόδομα και στα Γόμορρα, πέθαναν και οι δίκαιοι, και βρέφη και παιδιά. Ο ακρογωνιαίος λίθος της δικαιοσύνης, όπως την αντιλαμβανόμαστε διαχρονικά στα εγκόσμια, είναι ότι για ένα συγκεκριμένο έγκλημα τιμωρούνται οι δράστες κι όχι οι συγγενείς ή οι φίλοι ή οι συγχωριανοί τους. Διερωτάται κάποιος: αφού ο Θεός είναι παντοδύναμος και δίκαιος, γιατί δεν πέταξε το θειάφι και τη φωτιά μόνο στους αμαρτωλούς;
Εν κατακλείδι, όσο απεχθείς κι αν είναι οι απόψεις των μητροπολιτών Νεοφύτου και Αμβροσίου και άλλων γερόντων, είναι οι χριστιανοί που ακολουθούν με συνέπεια, κι όχι αλά καρτ, τη χριστιανική παράδοση. Κάποιοι λένε ότι αυτά που ισχυρίζονται οι δύο μητροπολίτες είναι παραδείγματα επιστημονικής αφασίας. Ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα προωθεί τις δεισιδαιμονίες του Νεόφυτου, ότι τα μέσα μαζικής κατήχησης διακινούν μεσαιωνικές απόψεις και ότι η σημερινή κυβέρνηση παρέχει άπλετο χώρο και εξουσία στην Εκκλησία. Κοντολογίς, έχουμε μπροστά μας ένα αντιεπιστημονικό χαρμάνι. Αυτοί που χλευάζουν τον Νεόφυτο και τους συν εαυτώ σημαίνει ότι είτε ανήκουν στην ομάδα των άθεων/αγνωστικιστών/άθρησκων, είτε στην ομάδα των «αιρετικών» χριστιανών αλλά δεν το έχουν συνειδητοποιήσει ή δεν το αντιλαμβάνονται ή δεν τολμούν να το παραδεχτούν. Πιθανόν η τελευταία ομάδα να οραματίζεται ένα brand χριστιανισμού, με σύγχρονες αντιλήψεις, που να διαφέρει ριζικά από εκείνο του Νεόφυτου το οποίο πηγάζει από τη χριστιανική παράδοση.
*Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας
