Η νομιμότητα στη διακριτική ευχέρεια του υπουργού

Γράφει ο Αντώνης Πολυδώρου

Μπορεί ένας υπουργός, αυθαίρετα, να ανατρέπει μια απόλυτα εμπεριστατωμένη και αιτιολογημένη απόφαση για ένα καθαρά τεχνικό θέμα που λήφθηκε κατά συντριπτική πλειοψηφία από το αρμόδιο όργανο, με την οποία να καταργεί το τοπικό σχέδιο; Στην Κύπρο, όπου οι νόμοι καθημερινά επιβεβαιώνουν πως φτιάχνονται για να εξυπηρετούν τους πολιτικούς και τον περίγυρό τους, και όπου η κυβέρνηση δείχνει να έχει αφήσει προ πολλού κατά μέρος τα προσχήματα, τρέφεται και συντηρείται από τη διαπλοκή, τα πάντα γίνονται. Ακόμα και 10ώροφα κτήρια σε περιοχές ειδικού χαρακτήρα. Χωρίς μάλιστα να απαιτείται τεκμηρίωση, χωρίς να δίνεται καμιά εξήγηση. Και γι’ αυτή την ατέρμονη αναρχία τεράστιες ευθύνες φέρει και η κοινωνία.

Η αίτηση για ανέγερση του συγκεκριμένου πύργου είχε απασχολήσει για ένα μεγάλο διάστημα- μέχρι και την απόρριψή της από το δημοτικό συμβούλιο- όλες τις αρμόδιες αρχές και είχε οδηγήσει σε πρωτόγνωρες κινητοποιήσεις τους κατοίκους της περιοχής (και όχι μόνο). Πρόκειται άλλωστε για μια ανάπτυξη που αναιρεί τον χαρακτήρα της περιοχής που το ίδιο το κράτος, με το τοπικό σχέδιο, ανέδειξε. Παρά το γεγονός ότι είχε χρησιμοποιηθεί κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο για επηρεασμό των φορέων (κλήθηκε ο αιτητής ενώπιον των δημοτικών συμβούλων για να μιλήσει για το έργο χωρίς να υπάρχει αντίστοιχο προηγούμενο, εμφανίστηκε να κατέχει έγγραφα που δεν θα έπρεπε ποτέ να είχε στην κατοχή του), και μετά από ασφυκτικές πιέσεις και σειρά αδικαιολόγητων αναβολών που ζητήθηκαν και δόθηκαν στον ιδιοκτήτη του τεμαχίου, η αίτηση τελικώς απορρίφθηκε με μεγάλη πλειοψηφία από την αρμόδια πολεοδομική αρχή, το δημοτικό συμβούλιο (24-3 για 10όροφο κτήριο και 18-7 για 8όροφο).

[rml_read_more]

Όλα όσα δεν πέτυχε το τερατώδες παρασκήνιο που προηγήθηκε, ήρθε να επιβάλει ο υπουργός Εσωτερικών προεδρεύοντας διυπουργικής επιτροπής. Δίνοντας στον developer και bonus δύο ορόφους (από αυτούς που θα δικαιούταν εφόσον πληρούσε τα κριτήρια που δεν πληρούσε). Επειδή απλά έτσι αποφάσισε. Αγνοώντας την απόφαση των εκλελεγμένων εκπροσώπων των δημοτών, παρακάμπτωντας την τεκμηριωμένη θέση του αρμόδιου κυβερνητικού Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του ΕΤΕΚ (πολεοδομικού σύμβουλου του κράτους), και τη βούληση των κατοίκων της περιοχής που δεν ήταν αυθαίρετη αλλά βασισμένη στη νομοθεσία. Κυρίως όμως αγνοώντας το σχέδιο περιοχής και το τοπικό σχέδιο που το ίδιο το κράτος διαμόρφωσε και οι τοπικές αρχές ενέκριναν ώστε να προστατευθούν περιοχές ειδικού χαρακτήρα, όπως είναι ο Άγιος Ανδρέας. Αφού η ανάπτυξη αυτή δεν συνάδει με τις αυστηρές πρόνοιες του τοπικού σχεδίου, βάσει του οποίου η περιοχή από το κτήριο της Βουλής μέχρι το Λήδρα Πάλας εντάσσεται στις περιοχές ειδικού χαρακτήρα, όπου δεν επιτρέπεται η ανέγερση οικοδομών που δεν ακολουθούν την κλίμακα του χώρου. Δεν εμπίπτει στις διατάξεις του νόμου για την εξασφάλιση διακριτικών συντελεστών ανάπτυξης, που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη μιας τέτοιας κλίμακας έργου (η αύξηση του συντελεστή δόμησης κατά 50% αφορά στις εμπορικές ζώνες, τα κίνητρα για αύξηση του συντελεστή δόμησης του σχεδίου παροχής πολεοδομικών κινήτρων δεν μπορούν να τύχουν εφαρμογής διότι το εμβαδόν του τεμαχίου είναι χαμηλότερο από το ελάχιστο που προβλέπεται και η αξιοποίηση των κινήτρων σε περιοχές ειδικού χαρακτήρα (ΠΕΧ) δεν είναι δυνατή (ΚΔΠ89/2015)). Ενώ ούτε οι προϋποθέσεις (το δημόσιο όφελος από την ανάπτυξη να είναι συγκριτικά μεγαλύτερο από το όφελος από τη διατήρηση του χαρακτήρα της περιοχής και η ανάπτυξη να μην αλλοιώνει τον ειδικό χαρακτήρα της περιοχής) που ο νόμος παρέχει για τέτοιου είδους ανάπτυξη σε περιοχή ειδικού χαρακτήρα δεν ικανοποιούνται. Είναι ξεκάθαρο πως η ανάπτυξη αυτή ανατρέπει δραστικά την κλίμακα του χώρου, ενώ κανένα δημόσιο συμφέρον δεν εξυπηρετείται, πέραν του συμφέροντος του αιτητή. Δημιουργεί, δε, προηγούμενο που μπορεί όχι απλά να νοθεύσει, αλλά να καταστρέψει τον χαρακτήρα της περιοχής που υποτίθεται ότι το σχέδιο επιδιώκει να προστατέψει.

Πώς κατάληξε ο υπουργός σε μια τέτοια επιλογή- που δεν διορθώνει μια λανθασμένη απόφαση αλλά επιβάλλει μια παράτυπη ανάπτυξη; Η απάντηση είναι προφανής (και υπερβαίνει τη φημολογούμενη σχέση του με τον αιτητή με τον οποίο υπηρέτησαν σε συμβούλιο ποδοσφαιρικού σωματείου). Όσο προφανής είναι και στο ερώτημα γιατί το σύστημα αρνείται να κλείσει τα παράθυρα και διατηρεί αυτή την τρύπα της αυθαίρετης επίκλησης του δημοσίου συμφέροντος που πάντα ταυτίζεται με το συμφέρον των ιδίων και των γύρω τους. Σ’ αυτή τη σχέση διαπλοκής είναι χτισμένο το σύστημα εξουσίας, στην επίκληση της διακριτικής ευχέρειας είναι χτισμένες καριέρες που επιτρέπουν σε πολιτικούς όπως ο Νίκος Νουρής να αξιοποιούν τη θέση τους στον απόλυτο βαθμό. Με αποτέλεσμα η άσκηση εξουσίας να είναι πλέον ταυτόσημη με την κατάχρηση εξουσίας.

Ο Άγιος Ανδρέας είναι παραδοσιακά από τα πρωπύργια του ΔΗΣΥ. Αυτό, αντί να οδηγεί σε περισσότερο σεβασμό προς τους κατοίκους από μέρους του κυβερνώντος κόμματος, φαίνεται ότι λειτουργεί προς την κατεύθυνση της απόλυτης απαξίωσής τους. Είτε αυτό οφείλεται σε μια αδήριτη ανάγκη του κυβερνώντος κόμματος και της κυβέρνησης να εξυπηρετήσει μεμονωμένα συμφέροντα, είτε βασίζεται στην σιγουριά που θεωρεί ότι της παρέχει η εκλογική υπεροχή στη συγκεκριμένη περιοχή, η απόφαση αυτή καταλύει το αίσθημα δικαίου και αντιβαίνει κάθε έννοια ισοτιμίας. Καταργεί την ίδια τη δημοκρατία. Είναι γι’ αυτό που η κοινωνία οφείλει να θυμηθεί ότι η άποψή της και μετρά και έχει σημασία. Και να υπενθυμίσει στην εξουσία τη δύναμή της. Πως η εξυπηρέτηση μεμονωμένων συμφερόντων δεν έχει μόνο οφέλη. Έχει και κόστος. Στέλλοντας, παράλληλα, το μήνυμα πως η νομιμότητα δεν μπορεί να βασίζεται στη διακριτική ευχέρεια κανενός υπουργού, καμιάς κυβέρνησης.

antopoly@cytanet.com.cy