Πέρασαν πάνω από δύο βδομάδες από τη συνάντηση του ΠτΔ Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Τ/Κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ και ακόμα να έχουμε σαφή εικόνα ως προς το επόμενο βήμα, εκτός από το ότι θα υπάρξει νέα συνάντηση σε λίγες μέρες. Το Προεδρικό μιλά για θετικό αποτέλεσμα και ο Ερσίν Τατάρ για εποικοδομητική συζήτηση. Τώρα το πώς μια συνάντηση κατά την οποία δεν συμφωνήθηκε τίποτα το σημαντικό μπορεί να χαρακτηριστεί με θετικό πρόσημο, είναι το κύριο ερώτημα.
Πιο συγκεκριμένα, από τα έξι θέματα της ατζέντας υπήρξε πρόοδος στα τέσσερα μη ουσιώδη. Συντήρηση κοιμητηρίων, επιτροπή νεολαίας, αποναρκοθέτηση και θέματα περιβάλλοντος και κλιματικής κρίσης. Αν και ούτε σε αυτά, τα χαμηλής πολιτικής θέματα, υπήρξε συμφωνία, βρίσκονται τουλάχιστον σε ακτίνα συμφωνίας. Ουσιαστικά το μόνο που συμφωνήθηκε είναι η επιτροπή νεολαίας. Τα άλλα τρία παραπέμπονται στις αρμόδιες επιτροπές και στους διαπραγματευτές.
Στα σοβαρά, οδοφράγματα και ενέργεια στη νεκρή ζώνη, το χάσμα μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών παραμένει και από ό,τι φαίνεται θα τα χειριστεί η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ Μαρία Άνχελα Ολγκίν. Κατά τα άλλα είμαστε ικανοποιημένοι γιατί από τη συνάντηση αυτή, που πάντα τονίζουμε ότι ήταν με δική μας πρωτοβουλία, στην ουσία δεν υπήρξε καμία σοβαρή συμφωνία ή αν θέλετε πενιχρά τα αποτελέσματα.
Στο θέμα της ενέργειας στη νεκρή ζώνη η διαφορά έγκειται στο ότι εμείς ζητούμε όλη η παραγόμενη ενέργεια, από τα φωτοβολταϊκά πάρκα, να διοχετεύεται στις ελεύθερες περιοχές και μετά το ποσοστό που αναλογεί στους Τ/Κ να μεταφέρεται από εμάς. Οι Τ/Κ αξιώνουν απευθείας μεταφορά της ενέργειας που τους αναλογεί. Με διάφορα προσχήματα, όπως το γεγονός ότι η απευθείας μεταφορά παραπέμπει σε συνεργασία δύο ξεχωριστών οντοτήτων και το ότι το έργο αυτό χρηματοδοτείται από την ΕΕ, απορρίπτουμε το αίτημα της άλλης πλευράς.
Το σύνδρομο της αναγνώρισης και πάλι κάνει το «θαύμα του». Πότε επιτέλους θα αντιληφθούμε ότι τα κράτη αναγνωρίζονται μόνο στη βάση διεθνών συμφωνιών; Γιατί θεωρούμε παράλογο το ότι οι Τ/Κ δεν μας εμπιστεύονται και δεν θέλουν να εξαρτώνται από εμάς, αναφορικά με την ενέργεια που δικαιούνται; Ας μην ξεχνούμε ότι αυτοί γνωρίζουν το τι σημαίνει να σου αποκόπτουν την ενέργεια. Αυτοί βίωσαν τις τραυματικές εμπειρίες του 1964 και όχι εμείς. Στο θέμα της χρηματοδότησης του έργου από την ΕΕ και πάλι προφάσεις εν αμαρτίαις. Αποταθήκαμε στην ΕΕ για μια τέτοια διευθέτηση και αρνήθηκαν; Ασφαλώς όχι. Προκαλώ δημόσια τον ΠτΔ να αποταθεί πρώτα στην ΕΕ και αν η απάντηση είναι αρνητική τότε μόνο να προβάλει αυτήν την περιορισμένης αξιοπιστίας δικαιολογία.
Στο άλλο μεγάλο αγκάθι, αυτό των οδοφραγμάτων, είναι αδύνατον να υπάρξει συμφωνία. Εμείς θέλουμε διακαώς το οδόφραγμα Πυροΐου-Αθηένου, κάτι που αρνείται ο κύριος Τατάρ. Αυτοί θέλουν τη Μια Μηλιά κάτι που δεχόμαστε αλλά υπό την προϋπόθεση ότι θα ανοίξουν και τα Κόκκινα. Προβάλλουμε το θέμα τράνζιτ, κάτι που γι' αυτούς είναι κόκκινο πανί. Πραγματικά έχουμε χαθεί στη μετάφραση. Ο Πρόεδρος, για το θέμα των οδοφραγμάτων προσήλθε πλήρως προετοιμασμένος και μελετημένος. Μέχρι και χάρτες κατέθεσε. Αν όλο αυτό τον καιρό οι διακηρύξεις του ΠτΔ και του υπουργού Εξωτερικών περί προετοιμασίας αφορούσαν τα οδοφράγματα, τότε «Ζήτω που καήκαμε!».
Δυστυχώς πήγαμε πίσω στην εποχή Σπύρου Κυπριανού. Η δυστοκία στη λήψη αποφάσεων κυριαρχεί στις κινήσεις μας. Λυπούμαι να παρατηρήσω, και γι' αυτό νιώθω μεγάλη απογοήτευση, ότι αντί στόχος μας να είναι τα βήματα προς τα εμπρός, το σημαντικότερο είναι το εσωτερικό ακροατήριο.
Τα ΜΟΕ έπρεπε να είχαν συμφωνηθεί ακριβώς μετά το δείπνο του Οκτωβρίου. Όταν ο ΓΓ αναφέρθηκε στη Μια Μηλιά έπρεπε άμεσα να το αποδεχόμασταν χωρίς προϋποθέσεις. Δεν γνωρίζω αν η νομικίστικη αυτή αντιμετώπιση του Κυπριακού είναι αποφάσεις του Προέδρου ή των συμβούλων του αλλά αυτή η καταστροφική προσέγγιση επανέρχεται. Αντί να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας στην πολιτική πτυχή χανόμαστε πάλι στα δαιδαλώδη θέματα κυριαρχίας. Άλλωστε αυτό ανέφερε και ο Κωνσταντίνος Κόμπος όταν μας είπε ότι πετύχαμε πολλά χωρίς υποχωρήσεις σε θέματα κυριαρχίας. Θα συμφωνήσω με τον κύριο υπουργό. Αφού δεν πετύχαμε τίποτα δεν κινδυνεύει η κουτσουρεμένη μέχρι ανύπαρκτη κυριαρχία μας.
Δύο βδομάδες μετά, το συμπέρασμα είναι ότι βρισκόμαστε σε λάθος δρόμο. Λυπούμαι που το λέω αλλά αφήσαμε την ουσία και πιάσαμε και πάλι τα «μασκαραλίκια». Παλιά μας τέχνη κόσκινο για να αποφύγουμε την ουσία.
Όταν ο ΠτΔ ξεκινά τις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, με το «Μετά από δική μας πρωτοβουλία», τι να περιμένεις κανείς. Στην ουσία η αλήθεια είναι ότι με δική μας πρωτοβουλία δεν πετύχαμε τίποτε. Οι στιγμές κρίσιμες. Διανύουμε τις κρισιμότερες στιγμές του Κυπριακού. Αν θέλουμε να διατηρήσουμε την έστω μικρή χαραμάδα ελπίδας, αυτά που πρέπει να γίνουν είναι μεν απλά αλλά ουσιώδη. Ο ΠτΔ θα πρέπει ή να αλλάξει τακτική και στρατηγική ή αν φταίνε οι σύμβουλοί του και το περιβάλλον του, τότε να περιστοιχηθεί από ανθρώπους του ρεαλπολιτίκ. Από ανθρώπους που γνωρίζουν να ξεχωρίζουν τα ουσιώδη από τα επουσιώδη. Την ουσία από τα «μασκαραλίκια».
Αν νομίζουν κάποιοι ότι η σημερινή κατάσταση του Κυπριακού μπορεί να συντηρηθεί μέχρι τις εκλογές του 2028, λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο. Ξενοδόχος είναι οι ραγδαίες αλλαγές στις γεωπολιτικές ισορροπίες και συμφέροντα. Αν νομίζουμε ότι θα καταστούμε ισχυρός παίχτης στην περιοχή, δυστυχώς ονειρευόμαστε. Να προσγειωθούμε όσο είναι καιρός. Να αντιληφθούμε επιτέλους ότι οι ψευδαισθήσεις οδηγούν σε εθνικές τραγωδίες. Να αντιληφθούμε το μέγεθος και τα προβλήματά μας. Να κατανοήσουμε το ότι με άλυτο το Κυπριακό δεν είμαστε πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας. Πηγή αστάθειας και ανασφάλειας είμαστε.
Ο κόσμος αλλάζει. Η εκλογή Τραμπ έφερε τα πάνω κάτω. Το τρένο των ευκαιριών κινείτε πλέον με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Δεν μπορεί να περιμένει τον «ομφαλό» της γης να αποφασίσει αν θα ανέβει ή όχι. Αν περιμένουμε το επόμενο, δεν θα περάσει ποτέ. Πέρασε τόσες φορές και δεν ανεβήκαμε. Έφευγε άδειο χωρίς επιβάτες. Μόνοι μας καταντήσαμε τη γραμμή αυτή «άγονη». Σήμερα, είτε μας αρέσει είτε όχι, οι «άγονες γραμμές» δεν συνεχίζουν αλλά καταργούνται.
Θα παραμείνουμε στον σταθμό όπως πάντα περιμένοντας χωρίς μπούσουλα και στόχους. Θα αναπολούμε «τα τρένα που φύγαν» και θα αναρωτιόμαστε γιατί δεν ανεβήκαμε ποτέ. Μόνο τότε θα καταλάβουμε τα λάθη μας, αλλά θα είναι πλέον αργά. Ο ΠτΔ θα πρέπει να διαλέξει στρατόπεδο με πράξεις και όχι με διακηρύξεις περί τολμηρών βημάτων. Αυτό επιβάλλει η πολιτική εντιμότητα, την οποία μέχρι τώρα έδειξε ότι τη διαθέτει. Αν ανήκει στη σχολή σκέψης του απορριπτισμού, να το δηλώσει ευθέως. Αυτός είναι ο εκλελεγμένος ηγέτης και έχει κάθε δικαίωμα. Ας μην ξεχνούμε άλλωστε ότι αν ανήκει σε αυτήν τη σχολή, ανήκει στην πλειοψηφία. Μια πλειοψηφία όμως που είναι δημιούργημα της παραπλάνησης και της παραπληροφόρησης. Μια πλειοψηφία που σε περίπτωση μιας οριστικά χαμένης πατρίδας θα είναι οι πρώτη που θα του επιρρίψει ευθύνες.
