Τις τελευταίες μέρες, η διεθνής κατακραυγή για τη διακοπή της ανθρωπιστικής βοήθειας και τους θανάτους από τους συνεχιζόμενους βομβαρδισμούς του Ισραήλ κορυφώθηκε. Η νέα σφοδρή επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας, που οδήγησε σε εκατοντάδες νέους θανάτους και τον εκτοπισμό χιλιάδων άλλων, καθώς και η παρεμπόδιση από μέρους του Ισραήλ της διέλευσης βοήθειας (η οποία θέτει περισσότερα από δύο εκατομμύρια ανθρώπους σε άμεσο κίνδυνο λιμού) προκάλεσαν τη δημόσια οργή μεγάλου αριθμού κυβερνήσεων. Οι ηγέτες της Βρετανίας, της Γαλλίας και του Καναδά, με κοινή δήλωσή τους, απείλησαν με τιμωρητικά μέτρα το Ισραήλ εάν δεν σταματήσει τη στρατιωτική επίθεση, ενώ άλλοι εφτά Πρωθυπουργοί χωρών της Ευρώπης το κάλεσαν να άρει πλήρως τον αποκλεισμό στη Γάζα, κατηγορώντας τον Νετανιάχου για παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Η Βρετανία ανέστειλε τις συνομιλίες ελεύθερου εμπορίου με το Ισραήλ. Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας παρότρυνε άλλες χώρες να αναγνωρίσουν το παλαιστινιακό κράτος αφού αποτελεί, όπως είπε, μοναδική οδό για ειρήνη στην περιοχή. Ακόμα και ο Τραμπ, στην πρώτη του εμφάνιση στη διεθνή σκηνή, απέφυγε να μεταβεί στο Ισραήλ στέλνοντας το μήνυμα ότι είναι απογοητευμένος από την τροπή που έχει πάρει ο πόλεμος.
Από αυτή τη διεθνή κατακραυγή η Κύπρος κράτησε σαφείς αποστάσεις. Όχι μόνο παρέμεινε αμέτοχη για τα όσα λαμβάνουν χώρα αλλά έκανε τα πάντα για να δείξει τη στήριξή της προς τον Νετανιάχου. Πρώτα με την επίσκεψη του Νίκου Χριστοδουλίδη στο Ισραήλ και στη συνέχεια τασσόμενη ενάντια σε κάθε προσπάθεια να τεθούν όρια στις ενέργειες του Ισραηλινού Πρωθυπουργού. Αντιτάχθηκε στην πρόταση για αναθεώρηση των σχέσεων με το Ισραήλ, ως μια μορφή πίεσης ώστε να τερματίσει την αιματοχυσία (υπέρ της οποίας τάχθηκε η συντριπτική πλειονότητα των κρατών μελών), ενώ αρνήθηκε να υπογράψει και την κοινή έκκληση 22 χωρών για ανεμπόδιστη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Η κυβέρνηση της χώρας που έχει περισσότερο ανάγκη το διεθνές δίκαιο αγνόησε επιδεικτικά το διεθνές δίκαιο. Δείχνοντας όχι μόνο παντελή έλλειψη ηθικής αλλά και αντίληψης.
Μια χώρα προφανώς και οφείλει να χτίζει στρατηγικές συμμαχίες. Όπου και όποτε μπορεί, να κρατά ισορροπίες. Οι εξισώσεις δεν είναι πάντοτε απλές, μπορούν να καταστούν απόλυτα σύνθετες. Αυτό ισχύει κυρίως για μια μικρή χώρα, όπως η Κύπρος. Η εξωτερική πολιτική χρειάζεται ρεαλισμό, πολλές φορές και κυνισμό. Και ναι, δεν μπορεί, όπως αφέθηκε να εννοηθεί, να διεξάγεται με φωνασκίες. Μπορεί όμως σε αυτή την προσπάθεια διατήρησης των ισορροπιών να μένει αμέτοχη σε μια εθνοκάθαρση; Οι σύνθετες εξισώσεις να χωράνε τον θάνατο 50.000 ανθρώπων, οι περισσότεροι εκ των οποίων παιδιών και αμάχων; Να μην βρίσκει τίποτα να πει για τον ενορχηστρωμένο πλέον λιμό; Να σεκοντάρει έναν πολιτικό του οποίου το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ζητά τη σύλληψη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας; Στον βωμό των συμμαχιών να πέφτει σε τέτοια ηθική κατάπτωση;
Δεν είναι όμως μόνο θέμα ηθικό. Είναι και θέμα πρακτικό, πολιτικό. Δεν μπορεί μια χώρα, κυρίως του μεγέθους και των ιδιαιτεροτήτων της Κύπρου, να περιφρονεί με τέτοιο τρόπο το διεθνές δίκαιο. Όταν μάλιστα, απέναντι στην τεράστια γεωπολιτική και στρατηγική σημασία της Τουρκίας, το διεθνές δίκαιο είναι το μόνο που έχει να προτάξει εδώ και μια 50ετία. Ενώ -υποτίθεται- παλεύει για την επιστροφή, να στηρίζει μια κυβέρνηση που παραδέχεται ότι στόχος της είναι η κατάκτηση της Γάζας και ο εκτοπισμός χιλιάδων ανθρώπων από τα σπίτια τους. Ενώ ζητά αλληλεγγύη από τον ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, να τάσσεται σταθερά ενάντια στα ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις ευρωπαϊκές αρχές. Με τη σιωπή και την «απουσία» της να ταυτίζεται με τα εγκλήματα που καθημερινά διαπράττει ο Νετανιάχου, ερχόμενη μάλιστα σε ρήξη με την τεράστια πλειονότητα των Ευρωπαίων εταίρων της. Και να απαιτεί από τους άλλους να λειτουργήσουν στη βάση του διεθνούς δικαίου, όταν η ίδια δείχνει κάθε πρόθεση να λειτουργήσει στη βάση συμφερόντων, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ανοχή σε φρικαλεότητες.
Η Κυπριακή Δημοκρατία βάσισε ολόκληρη την εξωτερική πολιτική και ρητορική της στο διεθνές δίκαιο. Σε αυτή την πορεία πολλές φορές, επικαλούμενη το σωστό, απαίτησε από άλλα κράτη να βάλουν στο περιθώριο τα εθνικά συμφέροντα και να υπηρετήσουν τις ευρωπαϊκές αξίες. Ο άνθρωπος που θεωρούσε πως τα κράτη δεν έχουν την πολυτέλεια να αγνοούν τις ευρωπαϊκές αρχές σήμερα βάζει στο περιθώριο τις αρχές για να εξυπηρετήσει τα εθνικά συμφέροντα, όπως ο ίδιος τα αντιλαμβάνεται. Με ποιο ηθικό βάρος, όμως, θα ζητήσει αύριο αλληλεγγύη και κυρίως θα επικαλεστεί το διεθνές δίκαιο στην περίπτωση της Κύπρου, όταν στην περίπτωση της Παλαιστίνης το υποβιβάζει τόσο; Και με ποια αξιοπιστία θα ζητήσει από άλλα κράτη να σταθούν στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, όταν η ίδια στέκεται σήμερα τόσο ξεκάθαρα στη λάθος πλευρά της; Αν μια χώρα του μεγέθους μας δικαιούται (ακόμα και υπό τέτοιες συνθήκες) να βάζει στο περιθώρια το δίκαιο για τα συμφέροντα, γιατί να μην μπορούν χώρες μεγαλύτερου μεγέθους με μια χώρα όπως η Τουρκία;
Eίναι για αυτό που για μια χώρα σαν την Κύπρο το διεθνές δίκαιο δεν μπορεί να γίνεται με υπολογισμούς. Διότι όταν συνειδητά επιλέγει να ταχθεί με ό,τι καταπατά το διεθνές δίκαιο δεν δικαιούται να το επικαλείται. Ούτε ηθικά ούτε πρακτικά. Η ίδια η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, με τις επιλογές της, καθορίζει τις παραμέτρους μιας μελλοντικής συζήτησης του Κυπριακού. Η ίδια υπονομεύει και τον ρόλο του διεθνούς δικαίου.
https://x.com/AntonisPolydoro
