Όταν δεν είμαστε άρρωστοι, δεν μας περνάει καν από το μυαλό να σκεφτόμαστε ότι δεν είμαστε άρρωστοι και να χαιρόμαστε. Όταν πονάμε κάπου, καταφεύγουμε σε όλες τις λύσεις για να μας περάσει ο πόνος και όταν περάσει ο πόνος δεν τον θυμόμαστε και να χαιρόμαστε. Κάνω λάθος όταν σκέφτομαι ότι εκείνοι που επέστρεψαν από το κατώφλι του θανάτου βλέπουν διαφορετικά τη ζωή, είναι πιο ελεήμονες και δεν δίδουν και πολλή σημασία πλέον στις υλικές αξίες; Αν πέσει το αεροπλάνο στο οποίο επιβαίνατε και μείνατε ζωντανοί. Αν κατρακυλήσει σε έναν γκρεμό το αυτοκίνητό σας και δεν πεθάνατε ούτε και μείνατε σακάτηδες. Αν μόνο εσείς επιζήσετε σε ένα ναυάγιο, όπως εκείνο του Τιτανικού. Και αν σωθείτε μόνο εσείς σε ένα μέρος όπου εκτελέστηκε όλος ο λαός του χωριού. Δεν θα γίνετε άλλος άνθρωπος πλέον; Καθώς γράφω αυτή την τελευταία πρόταση θυμάμαι τον Σουάτ Καφαντάρ, ο οποίος σώθηκε από το έγκλημα στην Τόχνη, και τον Πέτρο Σουππουρή, ο οποίος σώθηκε από το έγκλημα στο Παλαίκυθρο. Εκτελέστηκαν 85 άτομα στην Τόχνη. Και ανάμεσά τους ήταν και ο Σουάτ Καφαντάρ. Χτυπήθηκε και εκείνος, όμως δεν πέθανε, πληγώθηκε βαριά και έμεινε ζωντανός ως εκ θαύματος. Στα χέρια ενός μάστορα σκηνοθέτη αυτό μπορεί να γίνει μια πολύ συγκινητική ταινία. Ανάμεσα στα 24 άτομα που δολοφονήθηκαν στο Παλαίκυθρο βρισκόταν και ο Πέτρος Σουππουρής, ο οποίος ήταν μικρό παιδί ακόμα. Τον άφησαν και αυτόν εκεί νομίζοντας πως είχε πεθάνει. Και ιδού, έμεινε και αυτός ζωντανός ως εκ θαύματος. Και οι δύο έγιναν πολύ φιλειρηνικοί άνθρωποι στη μετέπειτα ζωή τους. Και ο Καφαντάρ και ο Σουππουρής. Ουδέποτε απέδωσαν σε ένα ολόκληρο έθνος αυτά τα εγκλήματα. Δεν έγιναν όμηροι του μίσους και της εχθρότητας. Μάλιστα, μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, ο Σουτάτ Καφαντάρ πέρασε για ένα διάστημα στον νότο και εργάστηκε.
Εκείνοι που επιστρέφουν από το κατώφλι του θανάτου ξαναγεννιούνται στη ζωή. Αγαπούν τη βροχή, τον ήλιο, τα λουλούδια, τις βραδιές, τις ημέρες, πιο πολύ από ό,τι στο παρελθόν. Είμαστε ένας λαός ο οποίος πέρασε από πολλά τραγικά γεγονότα. Ο λαός της Κύπρου. Δεν διαχωρίζω Τούρκους και Έλληνες όταν το λέω αυτό. Όλοι ζυμώθηκαν με βαθύ πόνο. Πέθαναν όσοι πέθαναν. Χάθηκαν όσοι χάθηκαν. Πρέπει να θεωρούν τον εαυτό τους τυχερό όσοι έμειναν ζωντανοί από την τρέλα αυτού του πολέμου. Αυτό είναι ένα θαύμα για πάρα πολλούς από αυτούς. Ξέρουμε την αξία του; Δεν την ξέρουμε! Όμως, ο πόνος είναι αυτός που κάνει άνθρωπο τον άνθρωπο. Τότε; Γιατί ακόμα δεν μπορούμε να γίνουμε άνθρωποι μετά που υποφέραμε τόσο πόνο; Διότι είμαστε και εμείς από εκείνους τους ανθρώπους οι οποίοι δεν σκέφτονται πλέον την ασθένεια όταν την ξεπεράσουν και δεν χαίρονται. Όταν πέφτουν βροχή οι βόμβες από τα πολεμικά αεροπλάνα και πετούν στον αέρα οι οργισμένες σφαίρες από τις κάννες των όπλω, θέλουμε να τελειώσει μια ώρα αρχύτερα αυτό, έτσι δεν είναι; Όμως, όταν τελειώσει, ξεχνάμε εκείνη τη φωτιά, εκείνο τον φόβο του θανάτου και επιστρέφουμε στην παλιά μας κατάσταση. Ένας άρρωστος με καρκίνο τι άλλο μπορεί να θέλει εκτός από το να νικήσει τον καρκίνο; Και αν νικήσει αυτή την ανηλεή ασθένεια ξαναγεννιέται στη ζωή. Βλέπει τα πάντα με διαφορετικό μάτι σε σύγκριση με το παρελθόν. Τον κάνουν χαρούμενο ακόμα και μικρά, απλά πράγματα που θεωρούνται ασήμαντα.
Όλοι μας εδώ επιστρέψαμε μια φορά από το κατώφλι του θανάτου, όμως δυστυχώς δεν μπορέσαμε να το καταλάβουμε αυτό. Πεθάναμε και αναστηθήκαμε. Αναστηθήκαμε, όμως δεν μπορέσαμε να ξαναγεννηθούμε. Δεν ξέρουμε ότι η ζωή και η ειρήνη, καθώς και το να ζει κανείς ανθρώπινα, είναι η μεγαλύτερη αξία και το ωραιότερο δώρο που μας προσφέρθηκε. Περάσαμε από την ιστορία της πλάνης και μείναμε ζωντανοί. Πλανευτήκαμε πολύ. Πικραθήκαμε πολύ. Δεν ωφέλησε σε τίποτα ακόμα και το ότι μάθαμε αργότερα ότι προδοθήκαμε πολύ. Αυτά που έπρεπε να καταλάβουμε προτού η πατρίδα μας υποστεί εισβολή και κατοχή τα καταλάβαμε αφότου υπέστη κατοχή. Δεν θεωρήθηκε πολύ σημαντική η μεταμέλειά μας, διότι είμαστε τόσο υπερόπτες που κανένας μας δεν απολογήθηκε καν. Και δεν ωφελεί η μεταμέλεια χωρίς συγγνώμη.
Αν δεν μπόρεσα να είμαι αισιόδοξος σε καμία φόρμουλα λύσης, γι’ αυτό δεν μπόρεσα να είμαι. Επειδή δεν είδα αυτό που ήθελα σε αυτή την κοινότητα από εκείνους που επέστρεψαν από το κατώφλι του θανάτου. Μου φαίνεται πως είναι πολύ αφελές το δικό μου όνειρο. Τι άλλο να περιμένω μετά που μια γυναίκα η οποία βγήκε ζωντανή από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο βλέπει τη σημερινή κατάσταση του κόσμου και λέει «κανείς δεν πήρε μαθήματα από το παρελθόν»;
