Η Κύπρος βρίσκεται σήμερα σε μια φάση οικονομικής ανόδου και αποδίδει καλύτερα από τον μέσο όρο της ΕΕ και της ευρωζώνης. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2025 καταγράφουν ισχυρή ανάπτυξη, χαμηλή ανεργία, δημοσιονομικά πλεονάσματα και ταχεία αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους. Όμως, πίσω από τους θετικούς αυτούς δείκτες κρύβεται μια θεμελιώδης αδυναμία που απειλεί να υπονομεύσει τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας: το αναποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο, με αιχμή του δόρατος τον δημόσιο τομέα.
Η πρόοδος στη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης παραμένει αργή, με τη γραφειοκρατία, τις καθυστερήσεις και την περιορισμένη διοικητική ικανότητα να αποτελούν καθημερινό εμπόδιο για επενδύσεις, την απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και την υλοποίηση έργων υποδομής. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι η Κύπρος έχει μείνει πίσω στην υλοποίηση των οροσήμων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας..
Το επιχειρηματικό περιβάλλον επιβαρύνεται από ρυθμιστικά και διοικητικά εμπόδια, με το 34% των κυπριακών επιχειρήσεων να θεωρούν τη ρύθμιση βασικό ανασταλτικό παράγοντα για επενδύσεις – ποσοστό πολύ υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Οι καθυστερήσεις στην αδειοδότηση, οι πολύπλοκες διαδικασίες και οι υψηλές απαιτήσεις εισόδου σε επαγγέλματα, περιορίζουν τον ανταγωνισμό και την καινοτομία. Ακόμη και η ψηφιακή μετάβαση, παρά τα θετικά βήματα, σκοντάφτει στην αργή υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών και στην ελλιπή επαγγελματικοποίηση των δημόσιων προμηθειών.
Οι κρατικές επιχειρήσεις παραμένουν «κλειστά συστήματα», με ελλείψεις σε διαφάνεια, αξιοκρατία και λογοδοσία, ενώ η υιοθέτηση διεθνών προτύπων διακυβέρνησης καθυστερεί χαρακτηριστικά. Η αδυναμία εκσυγχρονισμού τους επηρεάζει αρνητικά κρίσιμους τομείς, όπως η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες και το νερό, και υπονομεύει τη μετάβαση στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία.
Ας μην εφησυχάζουμε μπροστά στους θετικούς αριθμούς. Η μακροοικονομική σταθερότητα, όσο εντυπωσιακή κι αν είναι, δεν αρκεί για να διασφαλίσει το μέλλον της χώρας. Αν δεν πράξουμε τα αυτονόητα – αν δεν επιταχύνουμε τις μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση, αν δεν απλοποιήσουμε το ρυθμιστικό πλαίσιο, αν δεν διασφαλίσουμε διαφάνεια και λογοδοσία σε κάθε επίπεδο του κράτους – η Κύπρος και η οικονομία της θα παραμείνουν μόνιμα εκτεθειμένες σε κινδύνους: απώλεια επενδύσεων, αδυναμία αξιοποίησης ευρωπαϊκών πόρων, χαμηλή ανταγωνιστικότητα, κοινωνικές ανισότητες και αδυναμία διαχείρισης μελλοντικών κρίσεων.
Η ισχυρή ανάπτυξη, τα πλεονάσματα και οι θετικές προβλέψεις δεν είναι άλλοθι για αδράνεια. Είναι παράθυρο ευκαιρίας για να διορθώσουμε τις χρόνιες παθογένειες του συστήματος και να χτίσουμε ένα λειτουργικό, διαφανές και αποτελεσματικό κράτος. Να πράξουμε τα αυτονόητα, πριν οι αριθμοί πάψουν να μας ευνοούν.
