Στη φυλακή έδιναν στους κατάδικους ελιές στο πρόγευμα μετρώντας τες. Μου φαίνεται πως ήταν έντεκα. Πάντα έφερναν και χάπια σε όσους τα χρειάζονταν. Δεν είχα πίεση, όμως άρχισαν να μου φέρνουν χάπια όταν μέτρησε την πίεσή μου ο γιατρός της φυλακής. Δεν πήρα κανένα από αυτά τα χάπια, τα πέταξα. Τελικά, ήταν αβάσιμη η ανησυχία μου, λέει. Το κατάλαβα αυτό λίγο μετά που βγήκα από τη φυλακή. Είχε δίκαιο ο γιατρός, τελικά. Ένα τέτοιο πράγμα είναι να είσαι αιχμάλωτος στα χέρια κάποιων που σου κάνουν κακό. Ξέρεις ότι θα μπορούσαν να σου κάνουν κάθε είδους κακό οι παράτολμοι κρατούντες το καθεστώς που θέλουν να απαλλαχτούν από εσένα. Πώς μπορούσα να ξέρω πως ο ουσιαστικός κίνδυνος ερχόταν από πίσω μου, την ώρα που ασφάλιζα τον εαυτό μου μη παίρνοντας τα χάπια; Τελικά, λέει, ήταν στρατιωτικός ο συγκρατούμενός μου στο κελί με τον οποίο έκτισα τη μεγαλύτερη οικειότητα και του είχε ανατεθεί το καθήκον να με σκοτώσει. Δεν ήταν κρατούμενος ή κατάδικος. Είχε τοποθετηθεί εκεί σαν να ήταν απλός κατάδικος για να με σκοτώσει. Μου το ομολόγησε χρόνια μετά τη συνταξιοδότησή του από τον στρατό στην Τουρκία.
Γιατί τα γράφω τώρα αυτά; Σκέφτομαι τους πέντε Ελληνοκύπριους που βρίσκονται στη φυλακή. Πώς είναι εκεί; Έκτισαν φιλίες με εκείνους που βρίσκονται εκεί; Να τους φροντίσει καλά αυτή η κατοχική διοίκηση. Να τους φροντίσει σαν τα μάτια της. Αντιλαμβάνεται μήπως ότι εισέρχεται σε σοβαρό ρίσκο κρατώντας τους εκεί για τόσο χρονικό διάστημα; Είναι προχωρημένης ηλικίας. Κάποιοι πρέπει να παίρνουν τα χάπια τους εγκαίρως. Η φυλακή δεν είναι ερειπωμένο μέρος. Τα πάντα είναι πιθανά. Παρά ταύτα, θέλω να πιστεύω ότι έκτισαν θερμές φιλίες με όσους βρίσκονται εκεί. Πάρα πολλοί από εκείνους που βρίσκονται μέσα είναι πολύ πιο ειλικρινείς και δείχνουν περισσότερη κατανόηση από εκείνους που βρίσκονται έξω. Είναι κατάδικοι της μοίρας! Όμως, είναι διαφορετική η κατάσταση των πέντε Ελληνοκυπρίων. Δεν είναι κρατούμενοι ή κατάδικοι. Τι είναι; Αιχμάλωτοι! Οι τελευταίοι αιχμάλωτοι του 1974! Είμαι περίεργος τι σκέφτονται και τι νιώθουν. Κάποιοι λένε ότι στο δικαστήριο είναι ήρεμοι και δεν είναι θυμωμένοι. Δεν είναι εξοργισμένοι, λέει. Εγώ σε αυτή την κατάσταση σίγουρα θα ήμουν πολύ διαφορετικά. Η αθωότητα θέτει σε εγρήγορση τον άνθρωπο.
Όταν είχα συλληφθεί για πρώτη φορά και οδηγήθηκα στο δικαστήριο, μου είχαν επιβάλει τριήμερη κράτηση. Όμως, όταν μετά τις τρεις ημέρες οδηγήθηκα ξανά στο δικαστήριο και μου επέβαλαν ακόμα τρεις μέρες κράτηση, είχα μελαγχολήσει άσχημα. Ακόμα δεν ήμουν στη φυλακή. Ήμουν στο κελί του αστυνομικού σταθμού στο Σαράι. Μόνος. Σε ένα μικρό κελί. Ένα πέτρινο κρεβάτι. Απαγορεύονταν τα βιβλία. Απαγορεύονταν οι εφημερίδες. Απαγορευόταν το τσιγάρο. Μόνος με το πέτρινο κρεβάτι σου. Μήπως περνάει εύκολα ο χρόνος; Οι τρεις μέρες φαίνονται σαν τρία χρόνια. Ήμουν γεμάτος οργή εκείνη την ημέρα όταν επέστρεφα από το δικαστήριο και με έβαζαν ξανά στο κελί. «Δεν έχουμε κάνει κανένα έγκλημα, μας έχωσαν μέσα. Κατάρα στον φασισμό», μονολόγησα. Με άκουσε ο κρατούμενος που βρισκόταν στο απέναντι κελί. «Δεν είναι τίποτε αδελφέ, θα περάσουν αυτές οι μέρες», είπε. Είχαν κατανόηση οι δεσμοφύλακες εκεί. Δεν ξέχασα ποτέ τον δεσμοφύλακα που μου έδινε το πακέτο με τα τσιγάρα μου όταν ήταν βάρδια και τον αγαπητό Αμπάς, ο οποίος μου έφερνε μερικές λεκάνες νερό για να πλυθώ.
Είναι πολύ βαθιές οι πληγές που άνοιξαν στη συνείδησή μας οι πέντε Ελληνοκύπριοι, οι οποίοι ακόμα κρατούνται αιχμάλωτοι στη φυλακή και σέρνονται από δικαστήριο σε δικαστήριο φορώντας χειροπέδες. Όμως, είμαι περίεργος. Μήπως πονάει κανενός η συνείδηση, εκτός από μερικών μικρών κομμάτων μας; Σαν να μην πονάει. Και δεν αναφέρονται καθόλου σε αυτό οι υποψήφιοι που όσο περνάει ο καιρός εντείνουν την προεκλογική τους εκστρατεία. Όμως, αυτό έπρεπε να ήταν ένα από τα κύρια θέματα των εκλογών. Καμία σχέση. Οι δύο υποψήφιοι που είναι φαβορί ανταγωνίζονται στον εθνικισμό. Ο ένας, λέει, δεν θα καθίσει στο τραπέζι αν δεν γίνει αποδεχτή η ισότητά μας και ο άλλος, λέει, δεν θα καθίσει στο τραπέζι αν δεν γίνει αποδεχτό το κυρίαρχο κράτος. Δεν έχω απολύτως καμία αμφιβολία πως θα κλιμακωθεί περισσότερο ο εθνικισμός σε αυτό το νησί μετά τις εκλογές. Σημειώστε κάπου αυτό που λέω, αν θέλετε. Αν κάνω λάθος, πείτε μου έκανες λάθος. Όποιος και αν κερδίσει, δεν θα κάνει διαφορά. Άλλωστε, πρόσφατα κλιμακώνεται ο εθνικισμός και στον νότο. Ενισχύει το μέτωπο της Δεξιάς η ανεκτική προσέγγιση των οπαδών της λύσης και της ειρήνης στην αντίληψη του κατακτητή που υπάρχει στον βορρά. Και τώρα προστέθηκε σε αυτό και το βάσανο στο οποίο υποβάλλονται οι πέντε Ελληνοκύπριοι. Δεν σπέρνουμε σπόρους ειρήνης. Σπέρνουμε σπόρους μίσους. Το αντιλαμβάνεστε;
