Την έντονη αντίδραση τεσσάρων περιβαλλοντικών οργανώσεων προκάλεσε η χθεσινή τοποθέτηση του Τμήματος Δασών, με την οποία εμφανίζεται πλήρως ικανοποιημένο και δικαιωμένο από τις επαναξιολογήσεις για τα έργα στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα, στον απόηχο της δημοσίευσης της δεύτερης Έκθεσης για το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν στη συνέχεια οι επανασχεδιασμοί και η υλοποίηση των έργων.
Οι Terra Cypria, Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, Cyprus Wildlife Society και Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών επιμένουν ότι το Τμήμα Δασών έχει παραβιάσει πλειάδα νομικά δεσμευτικών και ουσιωδών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης τόσο του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα όσο και της Φάσης Α’ για τη βελτίωση του οδικού δικτύου. Σημειώνοντας ότι από τον Οκτώβριο 2023 μέχρι σήμερα, «το Τμήμα Δασών αρνείται να προβεί στην παραδοχή των σοβαρότατων λαθών που έχει διαπράξει και των τεράστιων ευθυνών που του αναλογούν, γεγονός που οδήγησε σε διακοπή των κατασκευαστικών εργασιών και σε ένα ανοικτό εργοτάξιο στην καρδιά της Χερσονήσου Ακάμα», αναφέρουν ότι «η όλη στάση του Τμήματος Δασών μέχρι σήμερα έχει προκαλέσει σοβαρές καθυστερήσεις τόσο στην επαναξιολόγηση όσο και στην ολοκλήρωση των έργων της Φάσης Α’ για τη βελτίωση του οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα».
Ζητούν από τη Μαρία Παναγιώτου να παρέμβει
Καταλογίζουν στο Τμήμα αλαζονεία και καλούν την υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου, να σταματήσει να ανέχεται την απαράδεκτη στάση του Τμήματος Δασών, όπως αναφέρουν, εκτός βέβαια και εάν τη συμμερίζεται, όπως σημειώνουν στην ανακοίνωσή τους. Καλούν επίσης την κα Παναγιώτου να δημοσιοποιήσει άμεσα τα πορίσματα όλων των διοικητικών και πειθαρχικών ερευνών για την παράβαση πλειάδας νομικά δεσμευτικών και ουσιωδών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης τόσο του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, όσο και της Φάσης Α’ για τη βελτίωση του οδικού δικτύου.
«Υπενθυμίζεται ότι όλα ανεξαιρέτως τα μέλη της Ad-hoc Επιτροπής για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, πλην του Τμήματος Δασών, περιλαμβανομένων τόσο των συναρμόδιων αρχών (Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας), όσο και των περιβαλλοντικών οργανώσεων (Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, Terra Cypria και BirdLife Cyprus) έχουν αναγνωρίσει τις παραβάσεις των όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης. Παράλληλα, τα λάθη του Τμήματος Δασών και τις παραβάσεις όρων έχουν αναγνωρίσει, μεταξύ άλλων, το Επιστημονικό και Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου, ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, η Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος, ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και εν τέλει το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο έλαβε δύο σχετικές αποφάσεις στις 20/12/2023 και 19/03/2024», αναφέρουν οι τέσσερις οργανώσεις.
Οι όροι για επανασχεδιασμούς και υλοποίηση των έργων
Την ίδια ώρα εκτιμούν ότι πέραν της μη παραδοχής των λαθών και των ευθυνών του, το Τμήμα Δασών δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται ούτε και τα συμπεράσματα και τους όρους των Εκθέσεων Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, οι οποίες εκδόθηκαν από την Περιβαλλοντική Αρχή τον Μάρτιο 2024 και τον Αύγουστο 2025. Ακολούθως εκφράζοντας την απορία γιατί ακριβώς νιώθει «πλήρως ικανοποιημένο και δικαιωμένο το Τμήμα Δασών από τις επαναξιολογήσεις για τα έργα στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα;» διερωτώνται ποια ακριβώς από τα εξής σημεία θεωρεί ως δικαίωση το Τμήμα Δασών:
- Την κατεδάφιση των τοίχων αντιστήριξης που έχουν κατασκευαστεί κατά μήκος προστατευόμενων γεωμορφών/γεώτοπων, όπως για παράδειγμα στην περιοχή της Τοξεύτρας;
- Την πλήρη αφαίρεση του αγωγού υδροδότησης των κόμβων εξυπηρέτησης επισκεπτών, ο οποίος έχει τοποθετηθεί κατά μήκος του δρόμου Άσπρος Ποταμός – Τοξεύτρα – Λάρα;
- Τη συνολική και ολοκληρωμένη επαναξιολόγηση των υδραυλικών έργων που έχουν κατασκευαστεί κατά μήκος του δρόμου Τοξεύτρα – Άβακας;
- Την ακύρωση της περαιτέρω κατασκευής ρείθρου κατά μήκος του δρόμου Άσπρος Ποταμός – Τοξεύτρα – Λάρα;
- Την ακύρωση οποιασδήποτε κατασκευής ρείθρου κατά μήκος του κυκλικού δρόμου Λάρας και του δρόμου Τοξεύτρα – Άβακας;
- Την αφαίρεση του δρόμου Άβακας – Λίπατη από την Φάση Α’ για τη βελτίωση του οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα;
- Ή μήπως την εκκρεμούσα διαδικασία πλήρους επαναξιολόγησης όλων των υπόλοιπων έργων του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα;
«Αντί αυτής της επίμονης στάσης μη παραδοχής οποιουδήποτε λάθους, θα αναμέναμε κατ’ ελάχιστον από το Τμήμα Δασών να αναλογιστεί και να αναγνωρίσει, έστω και την ύστατη στιγμή, τα λάθη που έχει διαπράξει και τις ευθύνες που του αναλογούν. Σοφότερο θα ήταν να αναγνωρίσει την περιβαλλοντική ζημιά που έχει προκαλέσει και να προχωρήσει σε πλήρη αποκατάστασή της, διασφαλίζοντας τους στόχους διατήρησης και την ακεραιότητα των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Ειδική Ζώνη Διατήρησης και Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα», αναφέρεται στην ανακοίνωση. Συγχρόνως τονίζουν ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας έχει ήδη εκδώσει ειδική έκθεση ελέγχου συμβάσεων κατασκευαστικών έργων για το Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα, στις 23/06/2025, η οποία ήταν καταπέλτης για το Τμήμα Δασών, ενώ αναμένεται και η έκδοση νέας ειδικής έκθεσης ελέγχου συμμόρφωσης του Τμήματος Δασών με τους νομικά δεσμευτικούς και ουσιώδεις όρους της περιβαλλοντικής έγκρισης.
Η συνέχεια
Στη δεύτερη Έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, η οποία εκδόθηκε από την Περιβαλλοντική Αρχή στις αρχές Αυγούστου, τονίζεται η δέσμευση του Τμήματος Δασών, ως υπεύθυνου υλοποίησης του έργου, για κατάλληλη τροποποίηση των κατασκευαστικών σχεδίων, ώστε ακολούθως να τα υποβάλει εκ νέου για έγκριση στην Περιβαλλοντική Αρχή. Ακολούθως το Τμήμα Δασών θα προκηρύξει διαγωνισμό για ολοκλήρωση της νέας Α΄φάσης βελτίωσης του οδικού δικτύου που, μεταξύ άλλων, δεν θα περιλαμβάνει το τμήμα Άβακας – Λίπατη, και θα υποβάλει το χρονοδιάγραμμα των έργων.
Υπενθυμίζεται ότι τα έργα ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο 2022 και αναστάλθηκαν τον Οκτώβριο του 2023, μετά τον σάλο που δημιουργήθηκε για παράβαση από πλευράς Τμήματος Δασών (υπεύθυνος υλοποίησης του έργου) νομικά δεσμευτικών όρων για τη Φάση Α’ του έργου βελτίωσης του κύριου οδικού δικτύου του ΕΔΠ Ακάμα. Το Υπουργικό Συμβούλιο σε συνεδρία στις 20 Δεκεμβρίου 2023 αποφάσισε, μεταξύ άλλων, όπως γίνει επανεξέταση των έργων της Φάσης Α του οδικού δικτύου.
Κριτική και από την ΚΟΚ & ΔΑΖ
Την έντονη δυσαρέσκειά της εκφράζει η Κυπριακή Ομοσπονδία Κυνηγίου και Διατήρησης Άγριας Ζωής (ΚΟΚ & ΔΑΖ) με αφορμή τη χθεσινή ανακοίνωση του Τμήματος Δασών, στην οποία η αρμόδια αρχή εμφανίζεται «ευχαριστημένη και δικαιωμένη» για την πρόοδο των έργων εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα.
Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, η στάση αυτή προκαλεί απογοήτευση, καθώς τα έργα που υλοποιούνται χαρακτηρίζονται «ασύμβατα και καταστροφικά» για το ευαίσθητο περιβαλλοντικό σύστημα της περιοχής.
Σε ανακοίνωσή της, η ΚΟΚ & ΔΑΖ καλεί το Τμήμα Δασών να αναλογιστεί τη σοβαρότητα των εκθέσεων συμμόρφωσης που έχει εκδώσει το Τμήμα Περιβάλλοντος και να επανεξετάσει τη στάση του, εγκαταλείποντας όπως χαρακτηριστικά αναφέρει τους «πανηγυρισμούς για άλλες περιστάσεις».
Η Ομοσπονδία καταγγέλλει ότι η χθεσινή ανακοίνωση του Τμήματος Δασών αποτελεί, στην ουσία, μια προσπάθεια συγκάλυψης και αποποίησης ευθυνών, την ώρα που όπως υποστηρίζει το κύριο μέλημα της αρμόδιας αρχής θα έπρεπε να είναι η πλήρης και άμεση αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος και του τοπίου στη χερσόνησο του Ακάμα.
