Ακάθεκτα συνεχίζουν την πορεία τους τα πανηγύρια που διοργανώνονται το 15Αύγουστο σε όλα τα χωριά σε μια προσπάθεια να κρατηθούν οι ρίζες του τόπου μας ενώ στις εκκλησίες και στα μοναστήρια από το πρωί της 15ης Αυγούστου οι πιστοί προστρέχουν για το άναμμα του κεριού και την παράκκληση στην Παναγία.
Παναγία μου, Παναγία βοήθα, η συχνότερη επίκληση. Σύμφωνα με την Άννα Τσέλεπου μελετήτρια της παράδοσης, η κοίμηση της Θεοτόκου που εορτάζεται το Δεκαπενταύγουστο μπορεί να θεωρηθεί μία από τις σημαντικότερες γιορτές της Χριστιανοσύνης και στην Κύπρο, προσθέτοντας πως ένα ολόκληρο δεκαπενθήμερο είναι αφιερωμένο στην Παναγία, προηγείται η νηστεία, μέχρι ο Δεκαπενταύγουστος να σημάνει τη μέρα που θα γιορταστεί το όνομα της. Είναι τόση η μεγαλοπρέπεια που ονομάζεται το Πάσχα του Καλοκαιριού ή το Πάσχα της Παναγίας, συμπλήρωσε.
Στους ναούς, συνέχισε, είναι εκατοντάδες οι χειροποίητοι άρτοι της γιορτής για την Παναγία. Με μεγαλοπρέπεια στις εκκλησίες, κυρίως αυτές που είναι αφιερωμένες στην Παναγία, τη μέρα αυτή θα δοξαστεί το όνομα της. Νοικοκυρές μεταφέρουν από το βράδυ τους άρτους που ζύμωσαν μαζί με τα ψωμιά για το γιορταστικό τραπέζι την επόμενη μέρα, στις εκκλησίες και θα "κάμουν γιορτή της Παναγίας" όπως λένε για να δοξάσουν το όνομα της. Η Παναγία για τους πιστούς της Κύπρου, κυρίως για τις γυναίκες που μαυροφόρησαν από τους πολέμους στον τόπο μας, πάντα έχει μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά τους, είπε η κ. Τσέλεπου, σημειώνοντας πως αποτελεί τη μόνιμη επίκληση που έρχεται στο στόμα τους σε χαρές και λύπες. Οι ιερές μονές της επαρχίας Πάφου πανηγυρίζουν και αυτές την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ενώ πλήθος πιστών από όλη την Κύπρο επισκέπτεται σήμερα τις μονές της επαρχίας Πάφου, του Αγίου Νεοφύτου και της Χρυσορρογιατίσσης οι οποίες γιορτάζουν την Κοίμηση της Θεοτόκου.
Οι διάσπαρτες σε όλο το νησί -μεγαλοπρεπείς ή ταπεινές εκκλησίες- που είναι αφιερωμένες στην Παναγία τη μέρα αυτή θα λειτουργήσουν με μεγαλοπρέπεια και θα προσελκύσουν τους πιστούς, αλλά και πραματευτάδες, ενώ σε ορισμένες κοινότητες το κλασικό πανηγύρι συνδυάζεται και με άλλες εκδηλώσεις και μουσικοχορευτικές παραστάσεις. Έξω από τις μονές συγκεντρώθηκαν και φέτος πλανοδιοπώλες για να πουλήσουν παραδοσιακά εδέσματα, ξηρούς καρπούς, παιχνίδια και είδη δώρων .
Η Άννα Τσέλεπου που μελετά την παράδοση ανέφερε πως το πανηγύρι αποτελούσε, ένα υπαίθριο θρησκευτικό και κοινωνικό γεγονός, αλλά ταυτόχρονα ένα εμπορικό γεγονός, καθώς τη μέρα αυτή μπορούσαν οι ενδιαφερόμενοι να αγοράσουν οπωρικά, φρούτα, όσπρια αλλά και χρηστικά αντικείμενα, όπως σκεύη, εργαλεία και παραδοσιακά προϊόντα. Στην επαρχία Πάφου τα πανηγύρια έχουν την τιμητική τους αφού σε όλες τις κοινότητες διοργανώνονται εκδηλώσεις μουσικοχορευτικές δίδοντας την ευκαιρία στους κατοίκους των κοινοτήτων στους απόδημους αλλά και σε επισκέπτες να συνερρευθούν. Όλα τα πράγματα ανέφερε η κ. Τσέλεπου έχουν μνήμη και ιστορία.
Στα σπίτια το μεσημέρι του Δεκαπενταύγουστου θα στηθεί γλέντι με όλη την οικογένεια. Το απόγευμα αρχίζει το πανηγύρι…
Τα φασολάκια και ο δυόσμος
Όσο για το φαγητό του Αυγούστου η κ. Τσέλεπου ανέφερε πως κανένα λαδερό φαγητό δεν είναι τόσο αντιπροσωπευτικό του Αυγούστου όσο τα φασολάκια. Από την στιγμή συνέχισε, που τα καθαρίζει η μάνα στην ποδιά της έξω στην αυλή παρέα με τις γειτόνισσες και τον κυπριακό καφέ... Από την στιγμή που τρίβεις, όπως είπε, τις κόκκινες γινομένες ντομάτες και μέχρι τα κρεμμύρια της φετινής σοδειάς. Αύγουστος και φασολάκια..., τιμώντας την παράδοση των γονιών μας , συμπλήρωσε. Πιστές όμως στις παραδόσεις που έμαθαν απότο πατρικό τους όπως και η ίδια είπε η κ. Τσέλεπου είναι και ο χλωρός και ξερός δυόσμος, λέγοντας χαρακτηριστικά πως είναι η εποχή που οι νοικοκυρές « ξεραίνουν» το δυόσμο για τσάι, τυρόπιτες, σάλτσες και σαλάτες.
