«Η απαίτηση των απογόνων του Στας Παράσχου να τους δοθεί για χρήση και διαχείριση το έργο προσκρούει σε διατάξεις νόμων και κανονισμών σύμφωνα και με σχετική γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας» αναφέρει το υφυπουργείο Πολιτισμού ως απάντηση σε αναρτήσεις της μελών της οικογένειας αλλά και του Επιμελητηρίου Καλών Τεχνών Κύπρου (ΕΚΑΤΕ).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πολιτιστικό Χωριό Λέμπας: Χέρι-χέρι με τη Νομική Υπηρεσία πορεύεται το υφυπουργείο
Συγκεκριμένα, για τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας ανέφερεται ότι:
- Οι συμβάσεις εκμίσθωσης γης προς τον Stass Paraskos ήταν προσωποπαγείς και μη μεταβιβάσιμες προς απογόνους, είχαν δε εκπνεύσει το 1995 χωρίς να έχουν ποτέ ανανεωθεί.
- Το «Κυπριακό Κολλέγιο Τέχνης» σήμερα δεν υφίσταται ούτε ως νομικό πρόσωπο ούτε ως εκπαιδευτικό ίδρυμα, οι δε ιδιώτες απόγονοι του Stass Paraskos δεν έχουν οποιοδήποτε νόμιμο δικαίωμα για απευθείας ανάθεση σε αυτούς της χρήσης και διαχείρισης του ΠΧΛ. Τα εν λόγω άτομα όμως, έχουν ίσα δικαιώματα με όλα τα δυνητικά ενδιαφερόμενα μέρη για υποβολή πρότασης στο πλαίσιο του Διαγωνισμού για τη «Σύμβαση Παραχώρησης για τη Λειτουργία και Διαχείριση του Πολιτιστικού Χωριού Λέμπας» που προκηρύχθηκε την 11η Απριλίου 2025 και λήγει την 30ή Μαΐου 2025.
Επιπλέον στην ανακοίνωση του υφυπουργείο Πολιτισμού γίνεται λόγος για περιστατικό με την οικογένεια του Στας Παράσχου, για το οποίο σημειώνεται ότι: «Η θυγατέρα του Στας Παράσχου δήλωσε πως θα αρχίσει να μετακινεί τα γλυπτά του Τείχους από την 15η Μαΐου 2025, με το υφυπουργείο να ειδοποιεί τις αρχές επιβολής του νόμου για τα τεκταινόμενα.
Τέλος, το υφυπουργείο υπογραμμίζει πως όσον αφορά στις υβριστικές αναρτήσεις των απογόνων του Stass Paraskos στα ΜΚΔ, το Υφυπουργείο Πολιτισμού επιφυλάσσει τα νομικά του δικαιώματα.
Διαβάστε την ανακοίνωση:
Με αφορμή δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν στον εγχώριο Τύπο και αναρτήσεις στα ΜΚΔ τόσο από το ΕΚΑΤΕ όσο και από μέλη της οικογένειας του Stass Paraskos σε σχέση με την προκήρυξη από μέρους του υφυπουργείου Πολιτισμού διαγωνισμού για διαχείριση του Πολιτιστικού Χωριού Λέμπας (ΠΧΛ), το Υφυπουργείο Πολιτισμού επιθυμεί να αναφέρει τα ακόλουθα:
1. Το Πολιτιστικό Χωριό Λέμπας δημιουργήθηκε κατόπιν σχετικής απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου με στόχο να καταστεί ένας πολιτιστικός πνεύμονας ο οποίος να παρέχει την υποδομή για λειτουργία προγραμμάτων φιλοξενίας καλλιτεχνών από το εξωτερικό και διεξαγωγή εκπαιδευτικών προγραμμάτων για μαθητές Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης. Έμπνευση και τοποθεσία του έργου αυτού ήταν το «Κυπριακό Κολλέγιο Τέχνης» (Cyprus College of Art) το οποίο είχε ιδρύσει ο καλλιτέχνης Stass Paraskos. Η γη, η οποία είναι τουρκοκυπριακή, είχε δοθεί στον Stass Paraskos μετά την τουρκική εισβολή του 1974, για να στεγάσει το Κυπριακό Κολλέγιο Τέχνης που λειτουργούσε στην Αμμόχωστο. Ο Stass Paraskos φιλοξενούσε στο Κυπριακό Κολλέγιο Τέχνης καλλιτέχνες και φοιτητές από όλο τον κόσμο με τη συλλογική εργασία των οποίων δημιουργήθηκε και το περίφημο «Τείχος της Λέμπας» δηλαδή, ένα τείχος που αποτελείται από γλυπτά, σιδερένιες δημιουργίες, ζωγραφιστές επιφάνειες και κατασκευές από σκυρόδεμα, το οποίο αποτελεί διατηρητέα κατασκευή και προστατεύεται από παρεμβάσεις βάσει της σχετικής νομοθεσίας (υπάρχουν Διατάγματα Διατήρησης που εκδόθηκαν σύμφωνα με τους περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (Διατάγματα Διατήρησης) Κανονισμούς του 1999).
Μετά από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό το 2016, σχεδιάστηκε ένας πολιτιστικός χώρος 1,861 τετραγωνικών μέτρων έχοντας ως πυρήνα το αρχικό εργαστήριο του Stass Paraskos, το κόστος του οποίου ανήλθε στα €4 εκ. και καλύφθηκε αποκλειστικά από κονδύλια του κράτους. Το Υφυπουργείο Πολιτισμού ανέλαβε το έργο την 1η Σεπτεμβρίου 2023 από το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και παρέλαβε το συμπληρωμένο έργο από τον εργολάβο τον Ιανουάριο του 2025.
2. Η απαίτηση των απογόνων του Stass Paraskos να τους δοθεί για χρήση και διαχείριση το έργο προσκρούει σε διατάξεις Νόμων και Κανονισμών σύμφωνα και με σχετική γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας.
Συγκεκριμένα η Νομική Υπηρεσία ανέφερε ότι:
i. Οι συμβάσεις εκμίσθωσης γης προς τον Stass Paraskos ήταν προσωποπαγείς και μη μεταβιβάσιμες προς απογόνους, είχαν δε εκπνεύσει το 1995 χωρίς να έχουν ποτέ ανανεωθεί.
ii. Το «Κυπριακό Κολλέγιο Τέχνης» σήμερα δεν υφίσταται ούτε ως νομικό πρόσωπο ούτε ως εκπαιδευτικό ίδρυμα, οι δε ιδιώτες απόγονοι του Stass Paraskos δεν έχουν οποιοδήποτε νόμιμο δικαίωμα για απευθείας ανάθεση σε αυτούς της χρήσης και διαχείρισης του ΠΧΛ. Τα εν λόγω άτομα όμως, έχουν ίσα δικαιώματα με όλα τα δυνητικά ενδιαφερόμενα μέρη για υποβολή πρότασης στο πλαίσιο του Διαγωνισμού για τη «Σύμβαση Παραχώρησης για τη Λειτουργία και Διαχείριση του Πολιτιστικού Χωριού Λέμπας» που προκηρύχθηκε την 11η Απριλίου 2025 και λήγει την 30ή Μαΐου 2025.
3. Σε πρόσφατο ηλεκτρονικό μήνυμα προς την υφυπουργό Πολιτισμού με ημερομηνία 28 Απριλίου 2025, η θυγατέρα του Stass Paraskos ανέφερε ότι δεν θεωρεί ότι το Τείχος είναι διατηρητέα κατασκευή και ζητούσε τη θέση του Υφυπουργείου για αυτό. Η ίδια ανέφερε ότι επειδή το «Κυπριακό Κολλέγιο Τέχνης» «εκδιώκεται» από το ΠΧΛ, η ίδια θα αρχίσει να μετακινεί τα γλυπτά του Τείχους από την 15η Μαΐου 2025. Σε αυτό το μήνυμα το υφυπουργείο Πολιτισμού απάντησε παραθέτοντας τα Διατάγματα και τη Νομοθεσία βάσει της οποίας το Τείχος καθίσταται διατηρητέα κατασκευή και συμπλήρωσε ότι «εφόσον η άδεια χρήσης της συγκεκριμένης ιδιοκτησίας έχει παραχωρηθεί από τον Κηδεμόνα Τ/κ περιουσιών στο Υφυπουργείο Πολιτισμού, το Υφυπουργείο Πολιτισμού είναι υπεύθυνο για την προστασία του Τείχους. Ως εκ τούτου, το Υφυπουργείο ειδοποίησε τις αρχές επιβολής του νόμου για τα τεκταινόμενα».
Είναι αυταπόδεικτο ότι οι πιο πάνω αναφορές δεν αποτελούν απειλή προς την οικογένεια Paraskos αλλά απλή παράθεση του νομικού και θεσμικού πλαισίου προστασίας της διατηρητέας κατασκευής.
4. Η αντίδραση του ΕΚΑΤΕ και μελών της οικογένειας του Stass Paraskos είναι χωρίς υπόσταση καθότι το Υφυπουργείο ενεργεί στo πλαίσιo της κείμενης νομοθεσίας. Ειδικά όσον αφορά στις υβριστικές αναρτήσεις των απογόνων του Stass Paraskos στα ΜΚΔ, το Υφυπουργείο Πολιτισμού επιφυλάσσει τα νομικά του δικαιώματα.
ΕΚΑΤΕ: Όταν το κράτος αγνοεί το νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας
Σε ανάρτηση του, το ΕΚΑΤΕ, πρέπει να πούμε ότι έκανε εκτενή αναφορά στην προσφορά του Cyprus College of Art στη Λέμπα, εκφράζοντας την ανησυχία του για τον «εκδιωγμό» του από το χωριό με την ολοκλήρωση του Πολιτιστικού Χωριού της Λέμπας. Παράλληλα, αναφέρθηκε στα πνευματικά δικαιώματα του, κηρυγμένου σε διατηρητέου, Τείχου της Λέμπας, ο οποίος δημιουργήθηκε από τον αείμνηστο σπουδαίο καλλιτέχνη Στας Παράσχο και τους καλλιτέχνες που φιλοξενήθηκαν στον χώρο κατά τη διάρκεια της δραστηριοποίησης του Cyprus College of Art.
«Ανεξαρτήτως του διατάγματος του Υπουργείου Εσωτερικών το 2004 που χαρακτήρισε το κτίριο διατηρητέο, τα πνευματικά δικαιώματα του Τείχους ανήκουν στους δημιουργούς και τους νόμιμους κληρονόμους τους. Αυτό περιλαμβάνει τα ηθικά δικαιώματα (πατρότητα και ακεραιότητα του έργου) και τα περιουσιακά δικαιώματα (χρήση, αναπαραγωγή, τροποποίηση), τα οποία προστατεύονται για τη διάρκεια ζωής του καλλιτέχνη και για 70 χρόνια μετά το θάνατό του»
Διαβάστε την ανάρτηση του ΕΚΑΤΕ:
