Κύρια φωτογραφία: Επιστήμονες πιστεύουν ότι το βλαβερό έντομο ασιατική ψύλλα των εσπεριδοειδών (Asian citrus psyllid) Diaphorina citri εισήλθε μέσω φυτικού υλικού που μεταφέρθηκε στις αποσκευές ταξιδιωτών και ανησυχούν σοβαρά ότι η ασθένεια HLB θα εισέλθει στην Κύπρο ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. (Φωτογραφία: Τμήμα Γεωργίας).
Την εικόνα για τα προληπτικά και αποτρεπτικά μέτρα από τα αρμόδια τμήματα του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για την παρεμπόδιση της πιο καταστροφικής ασθένειας των εσπεριδοειδών παγκοσμίως, το βακτήριο κίτρινος δράκος των εσπεριδοειδών ή huanglongbing (HLB), το οποίο απειλεί την Κύπρο, δεδομένου ότι από το 2023 εντοπίστηκε στο νησί το έντομο ασιατική ψύλλα των εσπεριδοειδών (Asian citrus psyllid) Diaphorina citri, που είναι ο κύριος φορέας της ασθένειας, δίνει σε πρόσφατη απάντησή της (9 Απριλίου 2025) στο κοινοβουλευτικό ερώτημα της βουλευτή Αλεξάνδρας Ατταλίδου (27/11/2024), η υπουργός Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου.
«Αν και εφόσον η ασθένεια εντοπιστεί στην Κύπρο, ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν για αποτροπή της επέκτασης στη γεωργική καλλιέργεια εσπερειδοειδών του νησιού;», είναι το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος της κας Ατταλίδου.
Διαβάστε επίσης:
- Ε/κ και Τ/κ απέναντι στον κίτρινο δράκο: Στην πρώτη γραμμή των υπό επεξεργασία πράσινων ΜΟΕ μετά τη Γενεύη
- Ενίσχυση από το εξωτερικό για τον κίτρινο δράκο των εσπεριδοειδών (εικόνες)
«Το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, μέσω του Τμήματος Γεωργίας, αμέσως μετά τον εντοπισμό της ασιατικής ψύλλας των εσπεριδοειδών βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας για την αποτροπή εισόδου του βακτηρίου. Αρχικά πραγματοποίησε μια σειρά επισκοπήσεων όπου και επιβεβαίωσε την παρουσία του εντόμου σε διάφορες φυτείες εσπεριδοειδών παγκύπρια, με εξαίρεση την περιοχή της Πόλης Χρυσοχούς. Από τις επισκοπήσεις και τις δειγματοληψίες εντόμων και φύλλων από προσβεβλημένα από το έντομο εσπεριδοειδή που πραγματοποίησε και συνεχίζει να διεξάγει συστηματικά, δεν εντοπίστηκε το βακτήριο της ασθένειας του κίτρινου δράκου», ενημέρωσε η κα Παναγιώτου.
Τα μέτρα
Το Τμήμα Γεωργίας ετοίμασε και εφαρμόζει Σχέδιο Δράσης που στοχεύει στην εξάλειψη της ασιατικής ψύλλας των εσπεριδοειδών. Το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα, όπως χημική καταπολέμηση και βιολογικό έλεγχο με τη χρήση του παράσιτου Tamarixia radiata. Παράλληλα, γίνεται στενή παρακολούθηση των οπωρώνων και των αστικών φυτεύσεων για να επιβεβαιωθεί η απουσία της HLB. Με τα μέτρα που έχουν ληφθεί, η HLB δεν έχει ανιχνευθεί μέχρι στιγμής, και το Τμήμα Γεωργίας συνεχίζει τις προσπάθειές του, ώστε η Κύπρος να παραμείνει ελεύθερη από την ασθένεια. Το Σχέδιο Δράσης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Τμήματος Γεωργίας.
Η εισαγωγή του ωφέλιμου εντόμου από τις ΗΠΑ
Ακολούθως αναφέρει ότι για την εισαγωγή του παράσιτου Tamarixia radiata, το Τμήμα Γεωργίας συνεργάστηκε με ερευνητικά κέντρου του εξωτερικού (ΗΠΑ και Ισπανίας), με το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών (ΙΓΕ) και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ). Η συνεργασία με τα ερευνητικά κέντρα της Καλιφόρνιας (ΗΠΑ) και της Βαλένθιας (Ισπανία) συνεχίζεται, με τους εμπειρογνώμονές τους να βρίσκονται σε στενή επαφή με το Τμήμα Γεωργίας για ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών.
Οι ξένοι εμπειρογνώμνονες
«Προς τον σκοπό αυτό, το Τμήμα Γεωργίας έχει προσκαλέσει εμπειρογνώμονες, τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Ισπανία, στις αρχές Μαΐου 2025, με στόχο την αξιολόγηση των μέτρων που λαμβάνονται για την καταπολέμηση του D. citri στη Δημοκρατία, αλλά και την ανάπτυξη ικανοτήτων του Τμήματος Γεωργίας στην άμεση καταπολέμηση της HLB σε περίπτωση εντοπισμού της. Στο πλαίσιο της επίσκεψης αυτής αναμένεται (σ.σ. η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα 5 -11 Μαΐου) η πραγματοποίηση σειράς συναντήσεων και παρουσιάσεων, τόσο με το προσωπικό του Τμήματος Γεωργίας, του ΙΓΕ, και του ΤΕΠΑΚ, αλλά και με εσπεριδοκαλλιεργητές, Οργανωμένα Σύνολα, καθώς και Δήμους/Κοινότητες», σημειώνει.
Ο δρ Μαρκ Χοντλ, από το Τμήμα Εντολομολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, σε ημερίδα την Τετάρτη 7 Μαΐου στη Λεμεσό μοιράστηκε πολύτιμες γνώσεις από την επέλαση του καταστροφικού βακτηρίου HLB, το οποίο αφάνισε το 75% της παραγωγής εσπεριδοειδών στην Φλόριδα των ΗΠΑ.
Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης
Η υπουργική απάντηση γνωστοποιεί ότι το Τμήμα Γεωργίας έχει ετοιμάσει, επίσης, Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης για την καταπολέμηση του βακτηρίου της ασθένειας του κίτρινου δράκου, για ενεργοποίηση σε περίπτωση εντοπισμού του στη Δημοκρατία. Το εν λόγω Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης περιλαμβάνει αυστηρότερα μέτρα, όπως την καταστροφή των προσβεβλημένων δέντρων, με σκοπό αποτροπή της εξάπλωσής της και τη μείωση των συνεπειών στο ελάχιστο. Το Διάταγμα έχει εγκριθεί από την Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Τμήματος Γεωργίας.
«Πρόσθετα, η νομοθεσία της Ε.Ε. παρέχει τα απαραίτητα εργαλεία για να κρατήσει την HLB εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαγορεύοντας την εισαγωγή φυτών εσπεριδοειδών. Οι εισαγωγείς στη Δημοκρατία είναι ενήμεροι για αυτή την απαγόρευση, και ταυτόχρονα όλες οι εισαγωγές φυτών και φυτικών προϊόντων καταγράφονται μέσω ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Οι Επιθεωρητές Φυτοϋγείας του Τμήματος Γεωργίας βρίσκονται σε εγρήγορση, για να διασφαλίσουν ότι στις αποστολές φυτών από τρίτες χώρες δεν περιλαμβάνονται φυτά εσπεριδοειδών. Σημειώνεται ότι, εφόσον η HLB δεν έχει εντοπιστεί σε κανένα άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, η μετακίνηση φυτών εσπεριδοειδών από άλλα κράτη μέλη στην Κύπρο δεν ενέχει κίνδυνο εισόδου της HLB στην Κύπρο», αναφέρει η υπουργός.
Οι κατεχόμενες περιοχές
Εξάλλου το Τμήμα Γεωργίας πραγματοποίησε αριθμό συναντήσεων με αρμόδιους λειτουργούς της Γενικής Διεύθυνσης Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (DG REGlO - πρώην DG REFORM) και Ενωσιακούς φυτοϋγειονομικούς εμπειρογνώμονες, οι οποίοι βρίσκονται κατά καιρούς στις κατεχόμενες περιοχές της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής, με στόχο τη διασφάλιση της λήψης αποτελεσματικών μέτρων για την καταπολέμηση της ασιατικής ψύλλας των εσπεριδοειδών (συμπεριλαμβανομένης και της αποστολής δειγμάτων εντόμων στο Τμήμα Γεωργίας για διενέργεια εργαστηριακών αναλύσεων για επιβεβαίωση της απουσίας της ασθένειας του κίτρινου δράκου). Όπως διαβεβαιώνει η κα Παναγιώτου, μέχρι σήμερα δεν έχουν εντοπιστεί οποιαδήποτε συμπτώματα της ασθένειας του κίτρινου δράκου στις κατεχόμενες περιοχές της Δημοκρατίας.
Η Δικοινοτικής Τεχνική Επιτροπή Περιβάλλοντος
«Επίσης, λειτουργοί του Τμήματος Γεωργίας, μετά από σχετικό αίτημα του συμπροέδρου της Δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής Περιβάλλοντος συμμετείχαν σε δύο συναντήσεις της Επιτροπής, υπό την ατομική τους ιδιότητα, ώστε να μεταφερθεί εμπειρογνωμοσύνη προς την Τουρκοκυπριακή πλευρά. Ταυτόχρονα, προωθήθηκε στη DG REGIO σχετικό ενημερωτικό υλικό που ετοιμάστηκε από το Τμήμα Γεωργίας και περιλαμβάνει τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για εξάλειψη του εντόμου και παρεμπόδιση της περαιτέρω εξάπλωσής του, με την παράκληση όπως η εν λόγω πληροφόρηση διαχυθεί και στις κατεχόμενες περιοχές της Δημοκρατίας», σημειώνει η κα Παναγιώτου.
Εκστρατεία κατά της εισόδου επιβλαβών φυτών στη Δημοκρατία
Τέλος ενημερώνει ότι στο πλαίσιο της λήψης προληπτικών μέτρων για την αποτροπή της εισόδου επιβλαβών για τα φυτά οργανισμών στην Κύπρο, το Τμήμα Γεωργίας έχει ξεκινήσει εκστρατεία ευαισθητοποίησης των γεωργών και του ευρύτερου κοινού, ώστε να αποτραπεί η είσοδος της HLB στην Κύπρο μέσω φυτικού υλικού που μεταφέρεται παράνομα στις αποσκευές ταξιδιωτών.
