Ενώπιον της ανεξάρτητης Αρχής Kατά της Διαφθοράς υποβλήθηκαν μέχρι σήμερα 520 καταγγελίες. Η Αρχή υποχρεώθηκε να απορρίψει αρκετές εξ αυτών μετά από προκαταρkτική εξέταση για δύο, κυρίως, λόγους:
- Στρέφονταν εναντίον πολιτών και όχι εναντίον κρατικών αξιωματούχων και λειτουργών του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία.
- Ήταν αναρμόδια να τις διερευνήσει καθώς δεν αφορούσαν κατ’ ισχυρισμό πράξεις διαφθοράς. Γεγονός που επιβεβαιώνει ότι πολίτες δεν γνωρίζουν ακόμη πώς λειτουργεί η Αρχή ούτε ποιες υποθέσεις διερευνά. Αντίθετα, την αντιλαμβάνονται σαν να πρόκειται για γραφείο παραπόνων.
Σύμφωνα με τα Άρθρα 6(2) και 7(1) του περί της Σύστασης και Λειτουργίας της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς Νόμου, η Αρχή διερευνά και αξιολογεί καταγγελίες που σχετίζονται με πράξεις διαφθοράς. Όσον αφορά τα πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα, με βάση το Άρθρο 6 (2) του υπό αναφορά νόμου, είναι δυνατό να υποβάλλονται στην Αρχή καταγγελίες μόνο σε σχέση με πράξεις διαφθοράς προσώπων του ιδιωτικού τομέα στις οποίες εμπλέκονται άμεσα πρόσωπα του δημόσιου τομέα ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή/και πράξεις διαφθοράς προσώπων του δημόσιου τομέα ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα στις οποίες εμπλέκονται πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα.
Καταγγελίες πάσης φύσεως
Η Αρχή Kατά της Διαφθοράς απέρριψε, μεταξύ άλλων, τις πιο κάτω ανώνυμες καταγγελίες από το στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης λόγω αναρμοδιότητας:
- Καταγγέλθηκε οικοδόμος ότι εκκίνησε το χτίσιμο σπιτιού χωρίς να έχει λάβει την άδεια του ιδιοκτήτη και χρέωσε το ποσό των €23.000.
- Καταγγέλθηκε υδραυλικός ότι χρέωσε υπέρογκο ποσό για την παροχή των υπηρεσιών του και δεν εξέδωσε σχετική απόδειξη.
- Καταγγέλθηκε γιατρός ότι προέβη σε προσβλητική ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εναντίον πολιτικού προσώπου. Καταγγέλθηκε μέλος του προσωπικού σχολικού συγκροτήματος της επαρχίας Λευκωσίας για αμετροεπή συμπεριφορά.
- Καταγγέλθηκε γυναίκα ότι λειτουργεί παράνομα την ιδιωτική της επιχείρηση.
- Πρόσωπο κατήγγειλε γείτονά του ότι προέβη σε κοπή δέντρων και κατασκευή γκαράζ χωρίς να λάβει τις απαιτούμενες άδειες.
- Πρόσωπο το οποίο αυτοαποκαλείτο «Παρατηρητής Της Γειτονιάς» ζητούσε από την Αρχή να διερευνήσει τα έσοδα ζεύγους που διαμένει σε χωριό στην επαρχία Λάρνακας, υποστηρίζοντας ότι εισπράττει τεράστια χρηματικά ποσά για την παροχή εργασιών, τα οποία δεν δηλώνει στο Τμήμα Φορολογίας.
- Οι καταγγέλλοντες που αναφέρονται στην καταγγελία τους ως «κάτοικοι της περιοχής» ζήτησαν απο την Αρχή να διερευνήσει τις εγκαταστάσεις ιδιωτικού σχολείου με έδρα τη Λεμεσό διότι, σύμφωνα με την καταγγελία, λειτουργεί χωρίς πολεοδομική άδεια, σε μη κατάλληλες εγκαταστάσεις και με ανεπαρκείς χώρους στάθμευσης, δημιουργώντας προβλήματα στους περίοικους.
- Καταγγέλθηκε ιδιωτικός παιδικός σταθμός με έδρα τη Λευκωσία ότι δεν εκδίδει αποδείξεις.
- Καταγγέλθηκε γυναίκα από τη Λεμεσό ότι αποσπά χρήματα από την Κυπριακή Δημοκρατία με ψευδείς παραστάσεις. Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά στην καταγγελία ότι λαμβάνει κρατική βοήθεια χωρίς να δικαιούται καθώς αποκρύπτει έσοδα που εισπράττει κάθε μήνα ως ενοίκιο από διαμέρισμα.
Γενικές και αόριστες
Δέον να σημειωθεί ότι το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την Αρχή Κατά της Διαφθοράς επιτρέπει την υποβολή ανώνυμης καταγγελίας. Σε τέτοιες, όμως, περιπτώσεις το πρόσωπο που υποβάλλει την ανώνυμη καταγγελία δεν δύναται να λαμβάνει πληροφόρηση για την εξέλιξη της καταγγελίας του. Ως εκ τούτου και για σκοπούς διαφάνειας, η Αρχή Κατά της Διαφθοράς αναρτά στην ιστοσελίδα της τις αποφάσεις που λαμβάνει αναφορικά με τον τρόπο που τυγχάνει χειρισμού οποιαδήποτε ανώνυμη καταγγελία.
Η Αρχή Κατά της Διαφθοράς υποχρεώθηκε να απορρίψει και ανώνυμες καταγγελίες για διαφθορά που στρέφονταν μεν εναντίον δημόσιων λειτουργών αλλά ήταν γενικές και αόριστες και η Αρχή δεν είχε τρόπο επικοινωνίας μαζί τους για να ζητηθούν πρόσθετα στοιχεία και διευκρινίσεις. Είναι για αυτόν τον λόγο που η Αρχή με πρόσφατη ανακοίνωσή της ζήτησε όπως με τις ανώνυμες καταγγελίες υποβάλλονται όλα τα σχετικά στοιχεία και πληροφορίες για να δύναται η Αρχή να τις εξετάζει.
Καταγγελίες με τρεις τρόπους
Η υποβολή καταγγελίας στην Αρχή Κατά της Διαφθοράς γίνεται γραπτώς με έναν από τους ακόλουθους τρόπους:
- Με διά χειρός παράδοση ή με ταχυδρομική αποστολή της καταγγελίας στα γραφεία της Αρχής, στη διεύθυνση Μάρκου Δράκου 10, 1040 Λευκωσία.
- Με την αποστολή της καταγγελίας με τηλεομοιότυπο στο 22756414.
- Με την αποστολή της καταγγελίας με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στη διεύθυνση: complaints@iaac.org.cy
Η διαδικασία
Οι καταγγελίες, επώνυμες ή ανώνυμες, υποβάλλονται σε ειδικό έντυπο το οποίο είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα της Αρχής Κατά της Διαφθοράς. Οι καταγγελίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν αναφορές σε πραγματικά περιστατικά τα οποία κατά την κρίση των καταγγελλόντων στοιχειοθετούν τη διάπραξη αδικήματος και δυνατόν να κατονομάζονται συγκεκριμένα πρόσωπα. Ακόμη καλύτερα στις περιπτώσεις που οι καταγγελίες συνοδεύονται από έγγραφα ή/και στοιχεία.
Προτού αρχίσει οποιαδήποτε διαδικασία διερεύνησης, η Αρχή μελετά την καταγγελία/πληροφορία που έχει περιέλθει σε γνώση της για να αξιολογήσει κατά πόσο αφορά πράξη διαφθοράς. Στην περίπτωση που καταλήξει ότι η καταγγελία/πληροφορία δεν αφορά πράξη διαφθοράς, η Αρχή πληροφορεί σχετικά γραπτώς το πρόσωπο το οποίο υπέβαλε την καταγγελία/πληροφορία. Αν δεν είναι διαθέσιμα τα στοιχεία του καταγγέλλοντος, τότε, γίνεται σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα της Αρχής.
Σε περίπτωση κατά την οποία η Αρχή, σε οποιοδήποτε στάδιο εξέτασης ή/και διερεύνησης καταγγελίας ή πληροφορίας, κρίνει ότι διαφαίνεται η διάπραξη του αδικήματος της διαφθοράς προχωρεί σε διερεύνηση με τον διορισμό λειτουργών επιθεώρησης. Σε περίπτωση κατά την οποία έχει διαφανεί διάπραξη άλλου αδικήματος, το οποίο, όμως, δεν συνδέεται με πράξη διαφθοράς, η Αρχή ενημερώνει σχετικά τον Γενικό Εισαγγελέα για τις δικές του ενέργειες.
