Τη διάσταση απόψεων στο εσωτερικό της τουρκοκυπριακής κοινότητας, σε σχέση με βαθύτερα ζητήματα που άπτονται της κοσμικής ταυτότητας των Τουρκοκυπρίων, αναδεικνύουν οι εν εξελίξει αντιδράσεις απέναντι στον «νόμο» της λεγόμενης «κυβέρνησης», που δίνει το δικαίωμα σε Τ/κ να φορούν μαντήλα, εάν το επιθυμούν, στα σχολεία μέσης εκπαίδευσης (γυμνάσια - λύκεια) στα κατεχόμενα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αναλυτές εκτιμούν ότι τα δύο «στρατόπεδα» όπως διαμορφώνονται, αποτελούνται από τους προοδευτικούς και τους κεμαλιστές από τη μια, και από την άλλη τους ισλαμιστές. Η προοδευτική μερίδα της τ/κ κοινότητας θεωρεί ότι ο «νόμος» για τη μαντίλα, παρόλο που δεν είναι υποχρεωτικός, ωστόσο θέτει σε κίνδυνο την κοσμική ταυτότητα των Τ/κ, η οποία πλήττεται με αυτή την απόφαση. Μάλιστα, εκφράζεται και η εκτίμηση ότι ο συγκκεριμένος «νόμος», μπορεί να μην είναι υποχρεωτικός, αλλά αποτελεί όχημα των ισλαμιστών στην τ/κ κοινότητα για σταδιακή προώθηση της ισλαμοποίησης των κατεχομένων.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στα κατεχόμενα συμμετείχαν όλα τα τ/κ κόμματα, τόσο της τ/κ αριστεράς όσο και της τ/κ διεξιάς, πλην του ΚΕΕ, που είναι το κόμμα του Ερσίν Τατάρ, και του κόμματος «Αναγέννηση», που είναι το κόμμα των εποίκων. Παρόλο που το κόμμα του Τ/κ ηγέτη δεν συμμετείχε στις διαδηλώσεις, αξιοσημείωτη ήταν η στήριξη από τη σύζυγο του Ερσίν Τατάρ, καθώς και από τους γιους ιστορικών ηγετών όπως ο Ντενκτάς και ο Κουτσούκ (πρώτος αντιπρόεδρος της ΚΔ).
Ενδεικτικά, μιλώντας στο ραδιόφωνο του «Π» και την εκπομπή «Δεύτερη Ματιά», η πρώην Υπουργός Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, υπογράμμισε ότι οι μαζικές διαδηλώσεις εναντίον του «νόμου» για τη μαντήλα, δεν είναι ζήτημα ιδεολογίας ή πολιτικών πεποιθήσεων, αλλά αφορά ένα βαθιά ριζωμένο χαρακτηριστικό της τουρκοκυπριακής κοινότητας, η οποία διαχρονικά παραμένει κοσμική. «Η ένταση και οι διαδηλώσεις σχετίζονται με τον νέο τροποποιητικό κανονισμό για τη συμπεριφορά και πειθαρχία στα σχολεία μέσης εκπαίδευσης, ο οποίος επιτρέπει τη χρήση μαντήλας από τις μαθήτριες για θρησκευτικούς λόγους», είπε η πρώην Υπουργός Εξωτερικών, και αναδεικνύοντας άλλη μια παράμετρο ανέφερε ότι η αντίδραση των Τουρκοκυπρίων επικεντρώνεται στο γεγονός ότι παιδιά κάτω των 18 ετών δεν έχουν την ωριμότητα να λάβουν τέτοιες αποφάσεις μόνα τους, με αποτέλεσμα να τους επιβάλλονται γονικές ή οικογενειακές επιλογές. Παρότι το μέτρο αφορά μόνο τη μέση εκπαίδευση, αντιδράσεις εκφράστηκαν και από συντεχνίες δασκάλων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, που θεώρησαν ότι η ουσία του ζητήματος τους αφορά.
Η ουσία της διαμαρτυρίας, σύμφωνα με την Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, η οποία συμμετείχε στις εκδηλώσεις, αφορά την προσπάθεια της Τουρκίας να επιβάλει ισλαμικές αντιλήψεις στην κοσμική τουρκοκυπριακή κοινωνία. Τεκμηριώνοντας τη θέση της, η πρώην ΥΠΕΞ έφερε ως παράδειγμα την οικοδόμηση τεράστιων τζαμιών που δεν αντικατοπτρίζουν την τουρκοκυπριακή παράδοση, την ίδρυση θρησκευτικών σχολείων κλπ.
Η ψευδοκυβέρνηση δημοσιοποίησε τον κανονισμό, ωστόσο δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη, χάρη στις ισχυρές αντιδράσεις και στη μεγαλειώδη διαδήλωση. Οι Τουρκοκύπριοι έστειλαν ηχηρό μήνυμα ότι δεν θα δεχτούν την αλλοίωση της ταυτότητάς τους, είπε η Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή και υπενθύμισε ότι σε παλαιότερες περιόδους (όπως επί Ακιντζί), η κοσμικότητα αποτέλεσε κεντρικό θέμα, συσπειρώνοντας τις δυνάμεις της τ/κ κοινότητας γύρω από υποψήφιους, όπως ο Μουσταφά Ακιντζί.
