Ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων, που θα συνεδριάσει την ερχόμενη Τρίτη, ανοίγει στη Βουλή η συζήτηση για την οικονομική ενίσχυση των ιδιοκτητών ακίνητης περιουσίας στα κατεχόμενα. Η εξέταση του θέματος θα γίνει στη βάση πρότασης νόμου του ΔΗΣΥ, η οποία προβλέπει τη δημιουργία Εθνικoύ Ταμείου Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών.
Η δημιουργία του Ταμείου εκτιμάται ότι θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο ώστε να σταματήσει ή, έστω, να περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό το ξεπούλημα των ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα μέσω της λεγόμενης επιτροπής αποζημιώσεων της Τουρκίας που λειτουργεί στο ψευδοκράτος.
€620 εκατ. από τη λεγόμενη επιτροπή αποζημιώσεων
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε τον περασμένο Μάϊο η πρόεδρος της λεγόμενης επιτροπής αποζημιώσεων, Νοβμπέρ Φερίτ Βετζχί, κατατέθηκαν συνολικά 8.151 αιτήσεις από Ελληνοκύπριους και εξετάστηκαν 2.040 αιτήσεις με βάση τις οποίες αποφασίστηκε η καταβολή αποζημιώσεων ύψους 535 εκατ. στερλινών ή 620 εκατ. ευρώ. Ανέφερε, επίσης, ότι σε πέντε περιπτώσεις αποφασίστηκε η επιστροφή περιουσιών σε Ελληνοκύπριους, σε δύο περιπτώσεις αποφασίστηκε ανταλλαγή περιουσίας και αποζημίωση και σε οκτώ περιπτώσεις επιστροφή περιουσίας και καταβολή αποζημίωσης για απώλεια χρήσης. Το «υπουργείο οικονομικών» του ψευδοκράτους είναι υπεύθυνο για τις πληρωμές των αποζημιώσεων και, σύμφωνα με τη Βετζχί, μέχρι σήμερα καταβλήθηκαν περίπου τα δύο τρίτα των αποζημιώσεων.
Η πιο πρόσφατη περίπτωση που είδε το φως της δημοσιότητας και αφορά την καταβολή μεγάλου ποσού από τη λεγόμενη επιτροπή αποζημιώσεων αφορά τους κληρονόμους του Ελληνοκύπριου πρόσφυγα Χρίστου Σαβεριάδη. Η οικογένεια Σαβεριάδη συμφώνησε, κατόπιν φιλικού διακανονισμού, στο ποσό των 9 εκατ. στερλινών για την απώλεια χρήσης της περιουσίας της στην Αμμόχωστο που περιλάμβανε ένα διαμέρισμα τεσσάρων υπνοδωματίων και το ιδιωτικό σχολείο-ινστιτούτο «Centre of Higher Studies» στον χώρο του οποίου ανεγέρθη παράνομα το λεγόμενο πανεπιστήμιο Ανατολικής Μεσογείου.
Σύμφωνα με τον δικηγόρο της οικογένειας Σαβεριάδη, Αχιλλέα Δημητριάδη, η υπόθεση έκλεισε με φιλικό διακανονισμό στις 19/11/2024 και εκτελέστηκε στις 16/04/2025.
Το παράδειγμα των «κουρεμένων»
Νομοθετική και Εκτελεστική Εξουσία προχώρησαν, ήδη, στη βάση νομοθεσίας που προώθησαν και ψήφισαν, στην ίδρυση Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης με σκοπό την αποκατάσταση της οικονομικής ζημιάς που υπέστησαν χιλιάδες συμπολίτες μας καταθέτες και κάτοχοι αξιογράφων της Λαϊκής Τράπεζας και της Τράπεζας Κύπρου λόγω της εφαρμογής των μέτρων εξυγίανσης στις δύο τότε συστημικές τράπεζες, το 2013. Ο υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, ανακοίνωσε τον περ. Ιούνιο ότι στο εν λόγω Ταμείο θα κατατεθούν €100 εκατ. για το έτος 2025.
Η πρόταση νόμου
Η πρόταση νόμου του ΔΗΣΥ για τη δημιουργία Εθνικού Ταμείου Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών κατατέθηκε ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής τον περ. Ιούλιο και παραπέμφθηκε για συζήτηση στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων. Η πρόταση νόμου υπογράφεται από τους βουλευτές Γιώργο Κάρουλλα, Ονούφριο Κουλλά, Νίκο Γεωργίου, Κυριάκο Χατζηγιάννη, Μάριο Μαυρίδη και Ρίτα Σούπερμαν εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗΣΥ και θα εξεταστεί στην πρώτη συνεδρία της επιτροπής αμέσως μετά τις θερινές διακοπές, που ορίστηκε για την ερχόμενη Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με τους εισηγητές, με την πρόταση νόμου επιδιώκεται η θέσπιση νομοθεσίας για την ίδρυση και λειτουργία Εθνικού Ταμείου Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών με σκοπό τη συγκέντρωση και την ορθολογική και αποτελεσματική διαχείριση των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίηση προγράμματος οικονομικής στήριξης των ιδιοκτητών αυτών των περιουσιών λόγω απώλειας χρήσης. «Η προσπάθεια αυτή αναμένεται να οδηγήσει στη δικαιότερη κατανομή των βαρών τα οποία προκύπτουν από την τουρκική εισβολή και κατοχή», αναφέρουν στην αιτιολογητική τους έκθεση οι βουλευτές του ΔΗΣΥ.
Όπως διευκρίνισε στον «Π» ο εκ των εισηγητών της πρότασης νόμου Γιώργος Κάρουλλας, ο όρος «διεκδίκηση της απώλειας χρήσης» αφορά τη διεκδίκηση οικονομικής ενίσχυσης από εκτοπισμένους και μη που είναι ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας στα κατεχόμενα και που όλα αυτά τα χρόνια στερήθηκαν τη χρήση, αξιοποίηση, εκμετάλλευση των περιουσιών τους λόγω της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής. «Πρόκειται για αξιώσεις αξιοπρεπούς οικονομικής ενίσχυσης, όχι για την απώλεια της ιδιοκτησίας αλλά για την απώλεια της δυνατότητας χρήσης ή αξιοποίησης της περιουσίας αυτής», επεσήμανε ο κ. Κάρουλλας.
Πώς θα λειτουργεί το Ταμείο
Σύμφωνα με την πρόταση νόμου του ΔΗΣΥ, το Εθνικό Ταμείο Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών θα αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με διαρκή διαδοχή, το οποίο δύναται να αποκτά, να κατέχει, να διαχειρίζεται και να διαθέτει περιουσία. Οι δε πόροι του Ταμείου θα προέρχονται:
- Από τα έσοδα που προκύπτουν από την επιβολή τέλους ποσοστού 0,40% επί του τιμήματος πώλησης ακίνητης ιδιοκτησίας στην περίπτωση μεταβίβασης ακίνητης ιδιοκτησίας και πώλησης-μεταβίβασης μετοχών εταιρείας που κατέχει ακίνητη ιδιοκτησία.
- Από κρατική χορηγία.
- Από έσοδα που ενδέχεται να προκύψουν από την εκμετάλλευση κινητής ή ακίνητης περιουσίας που θα αποκτηθεί από το Ταμείο ή θα εκχωρηθεί στο Ταμείο.
- Από την απόκτηση, διαχείριση ή/και διάθεση μετοχών, ομολόγων, χρεογράφων, αξιογράφων και άλλων τίτλων αξιών οποιασδήποτε εταιρείας ή άλλου νομικού προσώπου.
- Από δωρεές ή και εισφορές που θα γίνονται στο Ταμείο, οι οποίες θα εκπίπτουν από τα εισοδήματα που θα λαμβάνονται υπόψη για σκοπούς υπολογισμού του φορολογητέου εισοδήματος κατά το διπλάσιο του ποσού που θα δωρίζεται.
- Από τα ποσά που δεν θα απορροφώνται από τους ετήσιους προϋπολογισμούς του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών και της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων.
- Από οποιαδήποτε άλλη πηγή.
Η διαχειριστική επιτροπή
Πρόεδρος της διαχειριστικής επιτροπής του Ταμείου ορίζεται στην πρόταση νόμου ο εκάστοτε γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών και θα συμμετέχουν ως μέλη, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Λογιστής και ο Βοηθός Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας, δυο οικονομικοί διευθυντές του Υπουργείου Οικονομικών, εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας, του Συνδέσμου Ελεγκτών και Λογιστών, του Συμβουλίου Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών καθώς και ο πρόεδρος της Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων.
Το Ταμείο θα ελέγχεται από την Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας.
