Στην ολοκλήρωσή της έφτασε την περασμένη Τρίτη η ακροαματική διαδικασία της προσφυγής που έκαναν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου και Φίλοι της Γης Κύπρου, για την ακύρωση της πολεοδομικής άδειας που εκδόθηκε για λιμάνι στο Πεντάκωμο με αποκλειστικό σκοπό την εξυπηρέτηση των ιχθυοκαλλιεργειών. Αφού άκουσε προσεκτικά για τρεις περίπου ώρες τα επιχειρήματα των δικηγόρων των δύο πλευρών, η δικαστής του Διοικητικού Δικαστηρίου στη Λευκωσία ενημέρωσε ότι πλέον απομένει να μελετήσει το υλικό και τις θέσεις τους, ώστε να ανακοινώσει την απόφασή της.
Νομικοί κύκλοι τόνισαν στον «Π» ότι η διαδικασία έχει προχωρήσει ασυνήθιστα γρήγορα για το Διοικητικό Δικαστήριο, με την απόφαση να αναμένεται τους προσεχείς μήνες. Παράλληλα, βλέπουν να στέλνεται το μήνυμα ότι οι περιβαλλοντικές υποθέσεις στην Κύπρο δεν μπορούν να καθυστερούν, όταν ένα υπό εξέταση διακύβευμα είναι η ανεπανόρθωτη καταστροφή ενός βιότοπου, στην προκειμένη περίπτωση αυτού της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus. Υπενθυμίζεται ότι παρά την αρχική προσωρινή αναστολή των έργων, οι κατασκευές για το λιμάνι έχουν ξαναρχίσει. Στα τέλη Μαΐου το Διοικητικό Δικαστήριο ακύρωσε το προσωρινό διάταγμα, το οποίο τους προηγούμενους δύο μήνες σχεδόν είχε «παγώσει» τις εργασίες κατασκευής του λιμανιού στο Πεντάκωμο.
Κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, από τη μία οι δικηγόροι των δύο περιβαλλοντικών οργανώσεων παρουσίασαν νομολογία, επιχειρήματα που παραπέμπουν σε επιστημονικά δεδομένα, και στοιχεία για τις επιπτώσεις του έργου, αλλά κυρίως για τις ελλείψεις και ανεπάρκειες της Διοίκησης κατά την περιβαλλοντική αξιολόγηση του έργου. Από την άλλη, με σειρά επιχειρημάτων, τα οποία, μεταξύ άλλων, αποσκοπούν στο να διασκεδαστούν οι ανησυχίες για αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, οι δικηγόροι της Νομικής Υπηρεσίας και οι δικηγόροι της κοινοπραξίας των εργολάβων και των ιχθυοκαλλιεργητών υπερασπίστηκαν τη συνέχιση του έργου στην ακτή του Πεντακώμου.
Σταθμός για την περιβαλλοντική δικαιοσύνη
Σύμφωνα με τους ίδιους νομικούς κύκλους, η υπόθεση για το ζήτημα της πολεοδομικής άδειας για λιμάνι στο Πεντάκωμο αποτελεί ακόμη έναν σημαντικό σταθμό για τις προσφυγές στα κυπριακά δικαστήρια για περιβαλλοντικά θέματα. Ήδη η απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου τον περασμένο Απρίλιο να εκδώσει ενδιάμεσο διάταγμα αναστολής των εργασιών, μετά την προσφυγή των δύο περιβαλλοντικών οργανώσεων, αν και με προσωρινή ισχύ, έχει καταγραφεί ως ιστορική απόφαση. Και αυτό, διότι είναι η πρώτη φορά που έχει εκδοθεί στην Κύπρο ενδιάμεσο διάταγμα «παγώματος» έργου αποκλειστικά για περιβαλλοντικούς λόγους, αποτελώντας νομικό προηγούμενο για την κυπριακή δικαιοσύνη, όπως σημείωσαν οι ίδιες νομικές πηγές.
Από την πλευρά τους, εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων, ανέφεραν στον «Π» ότι αυτό το προηγούμενο έχει σηματοδοτήσει ένα σημαντικό βήμα, είτε για ομάδες πολιτών είτε για περιβαλλοντικές οργανώσεις. Πλέον θα μπορούν να διεκδικούν και να προσφεύγουν στα κυπριακά δικαστήρια, όπου, σημείωσαν, οι δικαστές θα μπορούν να κάνουν αναφορά σε αυτό το προηγούμενο.
Για την ιστορία, τον δρόμο για να τολμήσουν οι δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις να «δοκιμάσουν» -αλλά και συγχρόνως να «δοκιμαστούν»- σε κυπριακό δικαστήριο, άνοιξε η δικαστική απόφαση για την υπόθεση της «Λίμνης» (περιοχή Χρυσοχούς) ημερομηνίας 4/5/2023, όταν μετά από προσφυγή της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Φίλοι του Ακάμα» κατά της χορήγησης δύο πολεοδομικών εγκρίσεων για κατασκευή ανάπτυξης γκολφ, το δικαστήριο αναγνώρισε για πρώτη φορά το «έννομο συμφέρον» των ενώσεων πολιτών (εγγεγραμμένων σωματείων και ιδρυμάτων), με καταστατικό σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη κατά αποφάσεων του κράτους για σκοπούς προστασίας του περιβάλλοντος.
Δύο προσφυγές
Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι δύο οι προσφυγές που έκαναν οι δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις για τα έργα στο Πεντάκωμο. Της προσφυγής τον Ιανουάριο του 2025 στο Διοικητικό Δικαστήριο κατά της πολεοδομικής άδειας, η οποία αφορά τη δικαστική απόφαση που αναμένεται να εκδοθεί τους προσεχείς μήνες, προηγήθηκε το 2023 η προσφυγή κατά της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και γνωμοδότησης, με τη διαδικασία να βρίσκεται σε εξέλιξη.
35 σκάφη
Το λιμάνι στο Πεντάκωμο προορίζεται αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των ιχθυοκαλλιεργειών, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων τα εξής:
- 35 σκάφη θα ελλιμενίζονται – ανάμεσά τους και χώρος για σκάφος μήκους άνω των 24 μέτρων.
- 8 αποθήκες, γραφεία, χώρος συντήρησης ιχθυοκλωβών, χώρος αποβλήτων.
- Περίφραξη, οδοποιία, χώροι στάθμευσης για 40 οχήματα.
- Δομή για αποθήκευση/ανεφοδιασμό καυσίμων.
Όσον αφορά την τοποθεσία, είναι ένα θαλάσσιο οικοσύστημα με μωσαϊκό οικοτόπων, με λιβάδια Ποσειδωνίας, αμμοσύρσεις, υφάλους και θαλάσσια σπήλαια, μόλις 2 χλμ. από έναν από τους ελάχιστους γνωστούς χώρους αναπαραγωγής και ξεκούρασης της Μεσογειακής Φώκιας στην Κύπρο.
Για τη δημιουργία του έργου αντιτίθενται τόσο οι τοπικές αρχές όσο και η κοινωνία των πολιτών.
