Ποινή φυλάκισης τριών ετών με άμεση εκτέλεση επέβαλε το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας στον πρώην Επίτροπο Εθελοντισμού Γιάννη Γιαννάκη, ο οποίος παραδέχθηκε ενοχή σε τρεις κατηγορίες για κυκλοφορία πλαστού εγγράφου. Πρόκειται για μια υπόθεση που έφτασε στο τέλος της και απασχόλησε έντονα την κοινή γνώμη, κυρίως λόγω του διορισμού του Γιάννη Γιαννάκη από τον τέως Πρόεδρο Αναστασιάδη, στη θέση του Επιτρόπου Εθελοντισμού. Η απόφαση του Δικαστηρίου, πέραν από το αμιγώς νομικό κομμάτι, αναδεικνύει και σημαντικά κοινωνικά θέματα που άπτονται της αξιοκρατίας και της ανοχής έναντι παρόμοιων ενεργειών.
Ο Γιάννης Γιαννάκη, αντιμετώπιζε συνολικά 8 κατηγορίες που αφορούσαν στην πλαστογραφία και στην κυκλοφορία πλαστού εγγράφου. Τον περασμένο Απρίλιο παραδέχθηκε ενοχή σε τρεις κατηγορίες που αφορούν στην κυκλοφορία πλαστού εγγράφου. Τον περασμένο Αύγουστο, η κατηγορούσα Αρχή ανέστειλε τις υπόλοιπες κατηγορίες.
Ο Γιαννάκη, σύμφωνα με τα γεγονότα της υπόθεσης, κατά ή περί την 10.2.1995 εν γνώσει του και δολίως έθεσε σε κυκλοφορία πλαστό επίσημο έγγραφο, δηλαδή κατέθεσε στον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου πλαστό έγγραφο πανεπιστημιακού τίτλου σπουδών 'B.S. in Civil Engineering San Diego State University' των Η.Π.Α. παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως κάτοχο αυτού, ενώ γνώριζε ότι αυτό δεν ίσχυε στην πραγματικότητα. Επίσης, κατά ή περί την 28.11.1996 εν γνώσει του και δολίως έθεσε σε κυκλοφορία πλαστό επίσημο έγγραφο, δηλαδή κατέθεσε στον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου πλαστό απολυτήριο του Λυκείου Αγίου Γεωργίου στη Λάρνακα, το οποίο είχε αλλοιωθεί, με αποτέλεσμα βαθμοί σε συγκεκριμένα μαθήματα, αλλά και ο γενικός βαθμός να φαίνονται πιο ψηλοί από ότι ίσχυε στην πραγματικότητα. Κατά τον ίδιο χρόνο, έθεσε σε κυκλοφορία πλαστό επίσημο έγγραφο, δηλαδή κατέθεσε στον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου πλαστό έγγραφο πανεπιστημιακού τίτλου σπουδών 'B.S. in Civil Engineering San Diego State University' των ΗΠΑ, το οποίο έφερε πιστοποίηση με σφραγίδες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Πρεσβείας των ΗΠΑ, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως κάτοχο αυτού, ενώ γνώριζε ότι τόσο το έγγραφο, όσο και η πιστοποίηση και οι σφραγίδες δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα.
Πρόδηλη σοβαρότητα
Στην έκτασης 28 σελίδων απόφαση, τονίζεται ότι "η σοβαρότητα των αδικημάτων που διέπραξε ο Κατηγορούμενος είναι πρόδηλη και διαφαίνεται από τις προβλεπόμενες στο Νόμο ποινές, οι οποίες αποτελούν όπως έχει καθιερωθεί νομολογιακά το σημείο εκκίνησης κατά τη διαδικασία επιμέτρησης της ποινής. Το αδίκημα της κυκλοφορίας πλαστού εγγράφου δυνάμει του άρθρου 339 του ποινικού κώδικα τιμωρείται με την αντίστοιχη προβλεπόμενη ποινή για το αδίκημα της πλαστογραφίας. Εν προκειμένω, το αδίκημα της 2ης, 6ης και 8ης κατηγορίας στις οποίες κρίθηκε ένοχος ο κατηγορούμενος, αφορά την κυκλοφορία πλαστού επίσημου εγγράφου και σύμφωνα με το άρθρο 337 του ποινικού κώδικα, τιμωρείται με μέγιστη ποινή φυλάκισης 10 ετών, ανήκει δηλαδή στα αδικήματα για τα οποία ο νόμος προνοεί την αυξημένη ποινή συγκριτικά με την απλή πλαστογραφία για την οποία προνοεί την μικρότερη ποινή φυλάκισης ίων τριών ετών. Προκύπτει σαφώς ότι ο νομοθέτης θέλησε να προσδώσει μεγαλύτερη σοβαρότητα σε τέτοιου είδους αδικήματα, αναγνωρίζοντας τη σημασία των επισήμων εγγράφων στις συναλλαγές των πολιτών".Όπως αναφέρει η Δικαστής Νικόλ Γρηγορίου στην απόφασή της, «τα αδικήματα της πλαστογραφίας, κυκλοφορίας πλαστών εγγράφων και ψευδών παραστάσεων του Ποινικού Κώδικα, τιμωρούνται κατά κανόνα με ποινή φυλάκισης. Διαχωρίζονται σε υποθέσεις πολύ σοβαρές, μεσαίας και μικρής σοβαρότητας . Όταν η εγκληματική δράση ενός προσώπου συνίσταται ή ενέχει το στοιχείο της εξαπάτησης των αρχών του κράτους προς εξυπηρέτηση ιδιοτελών σκοπών το αδίκημα θεωρείται σοβαρό . Επιβαρυντικοί παράγοντες θεωρούνται επίσης η απόκτηση οικονομικού οφέλους συνεπεία της πλαστογραφίας, η ψηλή αξία του οικονομικού οφέλους, η ύπαρξη προσχεδιασμού και αν η επιδειχθείσα συμπεριφορά ήταν επαναλαμβανόμενη».
Μισθός επί 30 συναπτά έτη
Στην απόφαση του Δικαστηρίου γίνεται επίσης αναφορά και στο όφελος που αποκόμισε ο Γιαννάκη από τα πιστοποιητικά που παρουσίασε για πρόσληψη στον Οργανισμό Νεολαίας. «Επιβαρυντικά επενεργεί εν προκειμένω το γεγονός ότι επέδειξε επαναλαμβανόμενη παραβατική συμπεριφορά καθώς και ότι εξαπάτησε τις αρχές για ιδιοτελείς σκοπούς. Δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός ότι επί 30 συναπτά έτη ο Κατηγορούμενος λαμβάνει μισθό από τα δημόσια ταμεία, έχοντας εξασφαλίσει θέσεις εργασίας ισχυριζόμενος ότι κατείχε συγκεκριμένα προσόντα, χωρίς αυτό να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και αποκτώντας προβάδισμα με αυτόν τον τρόπο έναντι των ανθυποψηφίων συμπολιτών του», τονίζεται χαρακτηριστικά.Προστίθεται επίσης ότι, «με κάθε σεβασμό προς τον Κατηγορούμενο, δεν θεωρώ ότι το γεγονός ότι ανταποκρίθηκε με επάρκεια σε συγκεκριμένα καθήκοντα του, επαρκεί για να αντισταθμίσει τον τρόπο με τον οποίο έθεσε τον εαυτό του σε πλεονεκτική θέση και κατά συνέπεια εξασφάλισε τις συγκεκριμένες θέσεις. Ως εκ τούτου οι επιστολές που κατατέθηκαν, κατά τη γνώμη μου δεν μπορούν να αποτελέσουν ουσιαστικό μετριαστικό παράγοντα».
Διαχρονική ανεπάρκεια
Υπάρχουν επίσης αναφορές στην απόφαση του Δικαστηρίου, για τις διαδικασίες πρόσληψης σε ευρύτερο πλαίσιο, με τη δικαστή να σημειώνει ότι: «μέσα από τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης αναδεικνύεται με τον πιο λυπηρό και απογοητευτικό τρόπο η διαχρονική ανεπάρκεια των αρμοδίων να ασκήσουν αποτελεσματικό έλεγχο και να ακολουθήσουν αξιοκρατικές και διαφανείς διαδικασίες πρόσληψης και προαγωγής. Αυτή όμως η νοσηρότητα σε καμία περίπτωση μπορεί να δικαιολογήσει τις έκνομες πράξεις του Κατηγορούμενου ή να αποτελέσει μετριαστικό παράγοντα».
18 μήνες για κάθε κατηγορία
Σε ό,τι αφορά στην επιβολή της ποινής, η Δικαστής αναφέρει: "ενώ θα επέβαλλα στον Κατηγορούμενο στις κατηγορίες 2, 6 και 8 ποινή φυλάκισης διάρκειας 2 ετών, με δεδομένη την πάροδο μεγάλου χρονικού διαστήματος, επιβάλλεται ποινή φυλάκισης 18 μηνών σε έκαστη κατηγορία". Σύμφωνα με την απόφαση, λόγω της απουσίας επαρκούς χρονικής εγγύτητας, αλλά και της κυκλοφορίας διαφορετικού (απολυτήριο) και επιβαρυντικά διαφοροποιημένου (τίτλος σπουδών με επιπρόσθετη πλαστή σφραγίδα) πλαστού εγγράφου, φρονώ ότι η παρούσα είναι περίπτωση κατά την οποία τυχόν επιβολή συντρεχουσών ποινών δεν θα αντανακλούσε τον τρόπο που συνειδητά ενήργησε ο κατηγορούμενος, ο οποίος μεθοδικά και προφανώς εκμεταλλευόμενος την μέχρι τότε ατιμωρησία της πρώτης του παρανομίας, προέβη εκ νέου στη διάπραξη του αδικήματος της κυκλοφορίας πλαστού εγγράφου, σχεδόν 2 χρόνια μετά την πρώτη φορά, διεκδικώντας νέα θέση και υποβάλλοντας νέα πλαστά έγγραφα. «Ως εκ τούτου η έκτιση των ποινών στις κατηγορίες 2 και 6 θα είναι διαδοχική, ενώ η ποινή στην 8η κατηγορία, λόγω του ότι τα αδικήματα διαπράχθηκαν στο πλαίσιο του ίδιου περιστατικού, θα συντρέχει με την επιβληθείσα ποινή στην 6η κατηγορία.
Προετοιμασμένος
Με τα δεδομένα όπως διαμορφώθηκαν στην εκδίκαση της υπόθεσης, η επιβολή ποινή φυλάκισης ήταν δεδομένη, κυρίως λόγω της σοβαρότητας των αδικημάτων που παραδέχθηκε ενοχή ο Γιάννης Γιαννάκη. Κατά την ανάγνωση της απόφασης, βρισκόταν καθήμενος στο εδώλιο του κατηγορουμένου, σκυθρωπός κρατώντας το κεφάλι, αναμένοντας την ανακοίνωση της ποινής. Στο άκουσμα της επιβολής της ποινής φυλάκισης, ήταν ψύχραιμος και με την αποχώρηση της Δικαστού, πήρε μια τσάντα με προσωπικά του αντικείμενα και κατευθύνθηκε στο κρατητήριο των Δικαστηρίων. Προφανώς ήταν προετοιμασμένος για το είδος και το ύψος της ποινής.
