Την κωλυσιεργία που παρουσιάζεται σήμερα στις ενέργειες αποφόρτισης των ιδιωτικών καταφυγίων, που λειτουργούν από φιλοζωικές οργανώσεις, με τη δημιουργία διαδημοτικών, συνάντησε για ακόμη μία φορά η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, με τα μέλη της να έχουν εκφράσει την Τετάρτη σε συνεδρίαση απογοήτευση και προβληματισμό για τη βελτίωση της εικόνας στο προσεχές μέλλον. Ο λόγος είναι διότι παρουσιάζονται συνεχώς εμπόδια στην εξεύρεση χώρων για την ανέγερση των δρομολογημένων από το 2021 επαρχιακών καταφυγίων. Αυτά οι δήμοι τα συνδέουν με την έλλειψη συντονισμού των κρατικών υπηρεσιών στις διαδικασίες εκμίσθωσης κρατικής γης. Την ίδια ώρα οι εθελοντές βλέπουν απουσία κρατικής στρατηγικής, η οποία να προσεγγίζει ολιστικά το ζήτημα (από τη χρηματοδότηση εκστρατειών στείρωσης μέχρι τους ελέγχους σήμανσης). Όσο μεγάλο και να είναι ένα νέο καταφύγιο, αν δεν γίνουν ενέργειες μείωσης των αδέσποτων ζώων, πάλι δεν θα υπάρχει διαθέσιμος χώρος για νέα ζώα, προειδοποιούν. Την ίδια ώρα το κράτος παραδέχεται ότι δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό καταφυγίων και ζώων σε αυτά.
Το ύψος της κρατικής στήριξης
Τα μέλη της Επιτροπής ευθύς εξαρχής έθεσαν ενώπιον των τοπικών αρχών το ερώτημα γιατί δεν διεκδικούν την οικονομική βοήθεια που τους διαθέτει το κράτος από το 2021, για να δημιουργήσουν 6 περιφερειακά καταφύγια, όπως απαντά το ίδιο το κράτος, κάθε φορά που του ασκείται κριτική για αδράνεια. Τότε εξέφρασαν σοκ οι βουλευτές από τη γνωστοποίηση του αναπληρωτή διευθυντή των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Γεωργίας, Γιάννη Ιωάννου, για συνολικό κονδύλι 1,5 εκατομμύρια για όλα τα καταφύγια. Χαρακτηρίστηκε μικρό για τέτοια έργα. Ωστόσο μεγαλύτερη απογοήτευση εξέφρασαν για τις περιπτώσεις που βρέθηκαν από τους δήμους τα τεμάχια, όπως στην Πάφο, τη μείζονα Λεμεσό και τη Λάρνακα, αλλά στην πορεία παρουσιάστηκαν εμπόδια, τα οποία δεν επιτρέπουν την άμεση αξιοποίησή τους.
Διαβάστε επίσης: Συζητούν δικοινοτική λύση για επιθέσεις από αγέλες άγριων σκύλων (εικόνες)
Βλέπουν κρατικές ευθύνες
Στην Πάφο, μετά από διϋπουργική συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών και Γεωργίας, ανακοινώθηκε στους δήμους ότι δεν μπορεί να γίνει η εκμίσθωση της κρατικής γης στο ΧΥΤΑ Πάφου, αλλά σε τοπική αρχή, παρά τη σχετική προτροπή από τον υπουργό Γεωργίας το 2022, με αποτέλεσμα να εκκρεμεί εδώ και πέντε μήνες η απάντηση από το Κτηματολόγιο. Την ίδια ώρα κινδυνεύουν να μείνουν στον δρόμο περίπου 1.000 ζώα, καθώς κλείνει το καταφύγιο εθελοντών στην Κάτω Πάφο, με το οποίο συνεργάζεται ο Δήμος Πάφου. Ο λόγος είναι διότι μετά από δικαστική διαμάχη με τον Δήμο Ιεροκηπίας, το δικαστήριο εξέδωσε διάταγμα για κατεδάφιση του καταφυγίου, καθώς το έχει κρίνει παράνομο.
Στη μείζονα Λεμεσό, αν και πέντε δήμοι εξασφάλισαν χώρο στην περιοχή Αρμενοχωρίου και απέκτησαν το 2024 πολεοδομική άδεια, τα σχέδιά τους ανατράπηκαν από το σκοπευτήριο της Σκοπευτικής Ομοσπονδίας Κύπρου, διότι στην πορεία επεκτάθηκε, ώστε οι ριπές των όπλων να ακούγονται κοντά στο τεμάχιο. Αίσθηση προκάλεσε στη συζήτηση παραδοχή του αντιδημάρχου Αγίου Αθανασίου, Μαρίνου Κυριάκου, ότι δεν μπορούν ούτε οι δήμοι, ούτε ο ΕΟΑ Λεμεσού, στον οποίο συμμετέχουν, να κινήσουν διαδικασίες απομάκρυνσης του σκοπευτηρίου, για το οποίο γνωστοποίησε ότι είναι παράνομο. Σε επίμονο ερώτημα του προέδρου της Επιτροπής, Χαράλαμπου Θεοπέμπτου, γιατί δεν κίνησαν αυτές τις διαδικασίες, ο κ. Κυριάκου διερωτήθηκε γιατί το ίδιο το κράτος δεν έχει κάνει κάτι. Πάντως ο κ. Κυριάκου ενημέρωσε ότι οι δήμοι βρίσκονται σε διαδικασία εξεύρεσης άλλου χώρου.
Ενδιαφέρον από γνωστό δισεκατομμυριούχο
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Θεοπέμπτου γνωστοποίησε στους παρευρισκόμενους ότι τον προσέγγισε ένας πολύ γνωστός δισεκατομμυριούχος, ο οποίος θέλει να δημιουργήσει ένα τεράστιο καταφύγιο σκύλων στη Λεμεσό χωρίς να ζητά οικονομική στήριξη από το κράτος. Ωστόσο ζητά βοήθεια για την εξεύρεση τεμαχίου, με τον κ. Θεοπέμπτου να ζητά εξηγήσεις από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως για τα παρουσιαζόμενα προβλήματα χωροθέτησης των καταφυγίων. Από την πλευρά του ο κ. Κυριάκου ζήτησε από τον κ. Θεοπέμπτου να φέρει σε επαφή τον ενδιαφερόμενο με τους δήμους, διότι, όπως είπε, τους ενδιαφέρει η πρότασή του και θα εξετάσουν το ζήτημα.
Ο εκπρόσωπος του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως σημείωσε ότι η χωροθέτηση τέτοιων χρήσεων είναι πάντα δύσκολη, διότι τα καταφύγια θεωρούνται οχληρή χρήση από περιοίκους και μελλοντικούς περιοίκους, με αποτέλεσμα να υπάρχει αντίδραση.
Τοπικές αρχές και εθελοντές συνδέουν την αδυναμία «αποσυμφόρησης» των ιδιωτικών καταφυγίων σκύλων με την έλλειψη συντονισμού των κρατικών υπηρεσιών στις διαδικασίες εκμίσθωσης κρατικής γης για να δημιουργηθούν περιφερειακά καταφύγια και στην απουσία κρατικής στρατηγικής, η οποία να προσεγγίζει ολιστικά το ζήτημα των αδέσποτων.
Λάρνακα και Αμμόχωστος
Για την περίπτωση της Λάρνακας, ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τη δημιουργία καταφυγίου σκύλων στην περιοχή Κλαυδιών, με τον Δήμο Λάρνακα να έχει υπογράψει συμφωνία σύμβασης μίσθωσης κρατικής γης με το Κτηματολόγιο. Ωστόσο, σύμφωνα με την εκπρόσωπο του δήμου, το έργο σκάλωσε στην εγγραφή δρόμου, για το οποίο απαιτείται συγκατάθεση από τους επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες γης. Σύμφωνα με την Ένωση Κοινοτήτων, η εγγραφή δρόμου είναι όρος που τέθηκε από την Πολεοδομία για την εκμίσθωση.
Όσον αφορά την ελεύθερη Αμμόχωστο, ασκήθηκε κριτική στους δήμους της περιφέρειας, διότι είναι η μόνη που δεν αιτήθηκε μέχρι σήμερα την κρατική στήριξη από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες.
Την κωλυσιεργία στη δημιουργία δημοτικών περιφερειακών καταφυγίων η Ένωση Δήμων την αποδίδει στον όρο του κρατικού σχεδίου, ο οποίος θέτει ως προαπαιτούμενο της κρατικής χορηγίας την εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας. Όπως είπε ο εκπρόσωπος της Ένωσης, τα προβλήματα, όπως αυτά σε Πάφο, Λεμεσό και Λάρνακα, προκύπτουν από την ανάγκη να εξασφαλίσουν οι Δήμοι εκμισθωμένο από το κράτος τεμάχιο, μία διαδικασία στην οποία προκύπτουν, είπε, συνεχώς αρνητικές απόψεις από κρατικές υπηρεσίες. Το κράτος το ίδιο δεν είναι συντονισμένο στο να βοηθήσει τους δήμους, είπε ο εκπρόσωπος.
Καλύτερη η εικόνα σε Λευκωσία και ανατολική Λάρνακα
Αντιθέτως, έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες διαδημοτικών καταφυγίων στη Λευκωσία και την ανατολική Λάρνακα. Στην πρώτη περίπτωση οι Δήμοι Λευκωσίας, Στροβόλου και Λακατάμιας αιτήθηκαν και τους εκμισθώθηκε κρατική γη για επέκταση υφιστάμενου ιδιωτικού καταφυγίου στο Παλιομέτοχο, με τα έργα να προχωρούν. Στην δεύτερη περίπτωση οι κοινότητες Ορμήδειας, Ξυλοφάγου και Ξυλοτύμπου θα αναλάβουν τη χρήση και διαχείριση του καταφυγίου «Άργος» στη Ξυλοφάγου, μετά από δωρεάν παραχώρησή του από τους ιδιοκτήτες. Σύμφωνα με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, οι Βρετανικές Βάσεις, στα όρια των οποίων βρίσκονται οι εγκαταστάσεις, διαβεβαίωσαν για θετική έκβαση στην έκδοση πολεοδομικής άδειας.
Ωστόσο η εκπρόσωπος από τον Δήμο Λευκωσίας προειδοποίησε ότι όσο μεγάλο και να είναι ένα νέο καταφύγιο, αν δεν λυθεί ολιστικά το ζήτημα με τα αδέσποτα, πάλι δεν θα υπάρχει διαθέσιμος χώρος για νέα ζώα. Σημείωσε ότι για τη Λευκωσία οι ροές αδέσποτων είναι η εγκατάλειψη ζώων στην περιοχή του καταφυγίου από άτομα που τα μεταφέρουν από την ύπαιθρο, διότι γνωρίζουν ότι θα τύχουν φροντίδας, και από την πράσινη γραμμή. Την ίδια ώρα τόνισε το κόστος λειτουργίας ενός διαδημοτικού καταφυγίου είναι μεγάλο και απαιτείται κρατική ενίσχυση.
Κινδυνεύουν να μείνουν στον δρόμο περίπου 1.000 ζώα, καθώς κλείνει το καταφύγιο εθελοντών στην Κάτω Πάφο, με το οποίο συνεργάζεται ο Δήμος Πάφου. Ο λόγος είναι διότι μετά από δικαστική διαμάχη με τον Δήμο Ιεροκηπίας, το δικαστήριο εξέδωσε διάταγμα για κατεδάφιση του καταφυγίου, καθώς το έχει κρίνει παράνομο.
Το κράτος δεν γνωρίζει τον αριθμό των ιδιωτικών καταφυγίων
Προβληματισμό εξέφρασαν οι βουλευτές με την παραδοχή της προέδρου της Ομοσπονδίας Φιλοζωικών Οργανώσεων, Μαίρης Αναστάση, ότι τους είναι άγνωστος τόσο ο αριθμός των καταφυγίων στην Κύπρο όσο και των ζώων που φιλοξενούν. Σημείωσε ότι έχουν μία εικόνα από καταφύγια που γνωρίζουν, αλλά πιθανόν να υπάρχουν, είπε, και άλλα. Την ίδια ώρα ούτε και το κράτος γνωρίζει να απαντήσει με ακριβείς αριθμούς.
Ο αναπληρωτής διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών ανέφερε ότι έστειλαν επιστολές στον έφορο Σωματείων και Ιδρυμάτων και στον έφορο εταιρειών, διότι οι φιλοζωικές οργανώσεις είναι γραμμένες είτε ως σωματεία – ιδρύματα είτε ως εταιρείες χωρίς μετοχικό κεφάλαιο. Και οι δύο έφοροι απάντησαν ότι δεν μπορούν να δώσουν αυτήν την πληροφόρηση, γιατί απαιτείται να μελετήσουν ένα – ένα τα καταστατικά όλων των εγγεγραμμένων φορέων, για να διαπιστώσουν ότι πράγματι είναι φιλοζωικές οργανώσεις. «Εμείς έχουμε γνώση για τις οργανώσεις που απευθύνονται κοντά μας είτε για λήψη χορηγίας είτε για να εξασφαλίσουν το υγειονομικό πιστοποιητικό για την αποστολή ζώων στο εξωτερικό», είπε ο κ. Ιωάννου και δεσμεύτηκε ότι θα στείλει τους σχετικούς καταλόγους στην Επιτροπή.
Σχέδιο δράσης από την Επίτροπο Περιβάλλοντος
Πρωτοβουλία για να καταρτιστεί κυβερνητικό σχέδιο δράσης ανέλαβε πρόσφατα το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, προσπαθώντας παράλληλα να συντονίσει εμπλεκόμενα κρατικά τμήματα και τοπικές αρχές. Μετά από επαφές σχηματίστηκαν προτάσεις οι οποίες κοινοποιήθηκαν στην Προεδρία και αποστάλθηκαν στα αρμόδια υπουργεία, για να τις θα μελετήσουν και να πάρουν αποφάσεις, είπε εκπρόσωπος του Γραφείου της Επιτρόπου. Σημειώνοντας ότι το σχέδιο δράσης βλέπει ολιστικά το πρόβλημα, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη στήριξη των εθελοντών, τις μαζικές στειρώσεις και τις εκστρατείες ελέγχου σήμανσης με μικροτσίπ.
«Το να δημιουργούμε καταφύγια δεν είναι η λύση»
«Το να δημιουργούμε καταφύγια δεν είναι η λύση, αφού δεν υπάρχει κανένας έλεγχος των σκύλων από καμία Αρχή», διαμαρτυρήθηκε η κα Αναστάση. Όπως κατήγγειλε, δεν είναι όλοι οι σκύλοι της Κύπρου σημασμένοι και καταχωρημένοι στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, τονίζοντας την ανάγκη να εκδοθεί χθες διάταγμα για σήμανση όλων των σκύλων, όπως έκανε η Αγγλία στο παρελθόν.
