Για την πλούσια ιστορία του Πεδιαίου ποταμού αλλά και την ιδίαίτερη σημασία που έχει για την Λευκωσία, μίλησε στο ραδιόφωνο του «Π» η ιστορικός, αρχαιολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Περπατώντας στις όχθες του Πεδιαίου Ποταμού», Άννα Μαραγκού.
Όπως ανέφερε, από τα παλιά χρόνια οι περιηγητές περιέγραφαν τον ποταμό που «έσχιζε την πόλη», με παρακλάδια που ακολουθούσαν σημερινές λεωφόρους και γειτονιές. Ο Πεδιαίος περνούσε από τη Βύρωνος, το σημερινό Μουσείο, το Δημοτικό Θέατρο, την Πύλη Πάφου, την Ερμού και κατέληγε στην Πύλη Αμμοχώστου.
Η κ. Μαραγκού υπογράμμισε ότι η Λευκωσία διέθετε κάποτε επτά γεφύρια επάνω στον Πεδιαίο. Ο ποταμός, είπε, δεν ήταν απλώς ένα φυσικό στοιχείο, αλλά ο βασικός άξονας πάνω στον οποίο αναπτύχθηκαν οικισμοί, καλλιέργειες και σε παλαιότερες εποχές, ακόμη και μεταλλουργικές δραστηριότητες.
Όπως εξήγησε, ο Πεδιαίος υπήρξε «κάποτε ευχή και κάποτε κατάρα». Ευχή, γιατί τροφοδότησε τη ζωή, την καλλιέργεια, το εμπόριο και την κατοίκηση. Κατάρα, γιατί οι πλημμύρες του συχνά καταστροφικές άλλαζαν βίαια το τοπίο.
Ο ποταμός έδινε νερό σε πηγάδια και τροφοδοτούσε πηγές από τις οποίες εξασφαλιζόταν η ύδρευση της πόλης. Η μεγάλη πηγή, σημείωσε, ήταν ένας από τους λόγους που χτίστηκε εκεί το παλάτι των Λουζινιάν. Με την άφιξη του Τζούλιο Σαβορνιάν, «παιδιού της Αναγέννησης» που ήθελε συμμετρία και τάξη, η ροή του ποταμού άλλαξε για να γεμίσει η τάφρος της οχύρωσης.
Σήμερα οι πηγές έχουν στερέψει, τα φράγματα έχουν μεταβάλει το υδρολογικό ισοζύγιο και ο ρόλος του Πεδιαίου έχει περιοριστεί. Παρ’ όλα αυτά, η μνήμη του παραμένει ζωντανή και η ιστορία του εξακολουθεί να αποτελεί στοιχείο της ταυτότητας της πρωτεύουσας. Αναφερόμενη στη διαχρονική εξάπλωση της Λευκωσίας, η κ. Μαραγκού υπενθύμισε ότι από την εποχή των Άγγλων το 1878, όταν άνοιξαν οι πρώτες έξοδοι από τα τείχη, οι κήποι και οι καλλιέργειες γύρω από τον Πεδιαίο συνέχισαν να καθορίζουν τη ζωή των κατοίκων. Από τους Αγίους Ομολογητές μέχρι το Προεδρικό και από τη Λήδρα μέχρι τους αρχαίους τάφους στο σημερινό παλιό Δημαρχείο, η πορεία του ποταμού αγκάλιασε ολόκληρο τον αστικό ιστό.
Για τη σημερινή προσπάθεια ανάπλασης του Πεδιαίου, χαιρέτισε το γεγονός ότι ένα όραμα σαράντα χρόνων επιτέλους υλοποιείται, με συνεργασία των Δημάρχων Λευκωσίας και με στήριξη από το UNDP. «Αν θέλουν, μπορούν» είπε χαρακτηριστικά. «Αυτό χρειάζεται πείσμα και γνώση της ιστορίας μας. Μόνο τότε μπορούμε να αγαπήσουμε τον τόπο μας και τους ποταμούς μας».
Κλείνοντας, τόνισε ότι η ιστορική αλήθεια πρέπει να παρουσιάζεται ολόκληρη και όχι αποσπασματικά. «Αν βάζουμε την ιστορία σε συρτάρια, στο τέλος δεν θα ξέρουμε ποια είναι η αλήθεια» είπε.
Ακούστε την παρέμβαση της Άννας Μαραγκού στην «Πρωινή Επιθεώρηση» που μεταδίδεται καθημερινά από τον Πολίτη 107.6 & 97.6:
