Η άτυπη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στην Κοπεγχάγη ολοκληρώθηκε το βράδυ της Τετάρτης χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα, αλλά με μια σαφή αναγνώριση από όλους του "παίχτες" ότι οι προκλήσεις είναι πιο επείγουσες από ποτέ. Οι ηγέτες συζήτησαν εκτεταμένα για την κοινή άμυνα, τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και την πορεία της Ουκρανίας προς την ένταξη, αλλά οι διαφωνίες παραμένουν βαθιές, μεταθέτοντας τις αποφάσεις για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα λάβει χώρα στις 23-24 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, και το οποίο χαρακτηρίστηκε από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, ως «ημέρα αποφάσεων».
Οι συζητήσεις για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας κυριάρχησαν, με τα κράτη-μέλη να υποδεχθούν αρχικά τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά να επιμένουν σε μεγαλύτερο ρόλο τους στις αποφάσεις. Ως αποτέλεσμα, αποφασίστηκε η αύξηση της συχνότητας των συναντήσεων μεταξύ των υπουργών Άμυνας και της Ύπατης Εκπροσώπου Κάγια Κάλλας, σε μια προσπάθεια να επιταχυνθεί ο συντονισμός. Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Τείχος Drone, παρά την επείγουσα ανάγκη που τόνισαν χώρες όπως η Δανία, η Λετονία και η Φινλανδία, παρέμεινε σε αδιέξοδο.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν αντιμετώπισε ερωτήματα για την εφαρμοσιμότητα και την αποτελεσματικότητα του σχεδίου. Από την πλευρά της, η Δανή Πρωθυπουργός Μέτε Φρέντερικσεν υπογράμμισε ότι «τα drone έχουν αλλάξει εντελώς την έννοια του πολέμου» και ότι η ΕΕ πρέπει να επενδύσει σε τεχνολογία αντιμετώπισής τους. «Δεν με νοιάζει το όνομα, αρκεί να λειτουργεί», δήλωσε χαρακτηριστικά, αναφερόμενη στο Ευρωπαϊκό Τείχος Drone και απαντώντας σε δημοσιογράφο που επέμεινε στην ερώτηση του γιατί απέφυγε να χρησιμοποιήσει αυτό το όνομα. Ωστόσο, η έλλειψη συμφωνίας για τον τρόπο χρηματοδότησης και υλοποίησής του δείχνει ότι η ΕΕ εξακολουθεί να ψάχνει για μια βιώσιμη λύση.
Νομικά εμπόδια και πολιτικές αντιθέσεις παραμένουν σο ζήτημα της αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, καθώς παραμένει το πιο πολύπλοκο και ανοιχτό ζήτημα. Ο Κόστα ανακοίνωσε ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί στο επόμενο Συμβούλιο, με κύριο εμπόδιο τον τρόπο χρήσης των κεφαλαίων χωρίς κατάσχεση, κάτι που θα μπορούσε να παραβιάσει το διεθνές δίκαιο και να υπονομεύσει την αξιοπιστία του ευρώ.
Το Βέλγιο στεγάζει την Euroclear, το κεντρικό αποθετήριο τίτλων που κατέχει το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση του δανείου των €140 δισ., ζητά ισομερή κατανομή των κινδύνων από πιθανές ρωσικές νομικές αντιδράσεις, μια θέση που υποστηρίζει και η Γαλλία. Από την άλλη, η Φον ντερ Λάιεν επιμένει ότι η πρόταση της Επιτροπής για δανεισμό €140 δισ. με εγγύηση τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία δεν συνιστά κατάσχεση, αλλά αυτό δεν αρκεί για να κατευνάσει τις ανησυχίες. «Είναι απολύτως σαφές ότι το Βέλγιο δεν μπορεί να είναι το μόνο κράτος μέλος που φέρει τον κίνδυνο, αλλά οι κίνδυνοι πρέπει να αναληφθούν σε ευρύτερους φορείς», πρόσθεσε σχετικά η Φον ντερ Λάιεν στη συνέντευξη Τύπου της Τετάρτης.
Η Φρέντερικσεν ήταν κατηγορηματική: «Η Ρωσία έχει εντατικοποιήσει τις επιθέσεις της στην Ουκρανία. Μας απειλεί, μας δοκιμάζει και δεν πρόκειται να σταματήσει. Εξαρτάται από εμάς να ανταποκριθούμε». Η πίεση για μια λύση είναι τεράστια, αλλά οι διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών για το πώς θα επιτευχθεί αυτό παραμένουν ανεπίλυτες. Η Δανή πρωθυπουργός πρόσθεσε χαρακτηριστικά: «Μιλάμε πολύ για εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία, αλλά, στην πραγματικότητα, ισχύει το αντίστροφο: η Ουκρανία είναι σήμερα η εγγύηση ασφαλείας της Ευρώπης. Η υποστήριξή μας προς την Ουκρανία αποτελεί άμεση επένδυση στην δική μας ασφάλεια».
Όσον αφορά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ουκρανίας, το βέτο της Ουγγαρίας μπλοκάρει κάθε πρόοδο. «Ολοκληρώσαμε τη συζήτηση σχετικά με την παροχή παρατεταμένης στήριξης προς την Ουκρανία. Συζητήσαμε τη δυνατότητα καλύτερης αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Θα συνεχίσουμε τη συζήτηση αυτή στην επόμενη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Οκτώβριο», δήλωσε ο Κόστα μετά το πέρας της άτυπης Συνόδου.
Νωρίτερα, ο Κόστα προσπάθησε να προωθήσει την ιδέα της ψήφισης με ειδική πλειοψηφία για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, αντί για την απαιτούμενη ομοφωνία, τόσο στις κατ' ιδίαν συναντήσεις του με τους ηγέτες των κρατών μελών κατά το περασμένο γύρο των πρωτευουσών, ήδη από τις αρχές Σεπτέμβρη, όσο και την Τετάρτη. Ωστόσο, ο Ούγγρος Πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, απέρριψε την πρόταση. Σύμφωνα με διπλωμάτες, η Ουγγαρία αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου, καθώς και άλλες χώρες φοβούνται ότι θα χάσουν το δικαίωμα βέτο τους στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ο Κόστα χαρακτήρισε το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως «ημέρα αποφάσεων, υπογραμμίζοντας ότι «ήρθε η ώρα η ΕΕ να ανταποκριθεί» στη στήριξη της Ουκρανίας. Ωστόσο, η έλλειψη συμφωνίας στην Κοπεγχάγη δείχνει ότι ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς. Οι ηγέτες αναγνωρίζουν την επείγουσα ανάγκη για δράση, αλλά οι διαφωνίες για το πώς θα χρηματοδοτηθεί η Ουκρανία, πώς θα ενισχυθεί η άμυνα και πώς θα προχωρήσει η ένταξη παραμένουν.
Στο μεταξύ, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η ισραηλινή παρέμβαση εναντίον της φλοτίλλα Global Sumud, που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, κανένας από τους τρεις ηγέτες στο πόντιουμ δεν θέλησαν να σχολιάσουν, τονίζοντας ότι δεν είχαν αρκετές πληροφορίες όσο βρίσκονταν μέσα στην άτυπη Ευρωπαϊκή Σύνοδο. Η σιωπή αυτή αντανακλά τις βαθιές διαιρέσεις εντός της ΕΕ για τον πόλεμο στη Γάζα, ένα θέμα που συνεχίζει να διχάζει τα κράτη-μέλη.
Πηγή: ΚΥΠΕ
