Το πρωί της Δευτέρας, μετά από πολύωρες έρευνες στη δύσβατη περιοχή του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν, στον Ιράν, εντοπίστηκε η σορός του προέδρου του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊσί, ο οποίος έχασε τη ζωή του το μεσημέρι της Κυριακής, όταν έπεσε το ελικόπτερο που τον μετέφερε μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, Χοσεΐν Αμιρ Αμπντολαχιάν.
Εάν ένας πρόεδρος πεθάνει στην εξουσία, το άρθρο 131 του συντάγματος της Ισλαμικής Δημοκρατίας λέει ότι ο πρώτος αντιπρόεδρος του Ιράν, Μοχάμαντ Μοχμπέρ, θα αναλάβει τον έλεγχο και θα διεξαχθούν εκλογές εντός 50 ημερών. Ο διάδοχος του Ραΐσι θα είναι πιθανότατα ο εκλεκτός υποψήφιος του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και σίγουρα θα είναι εξίσου υπερσυντηρητικός και σκληροπυρηνικός κληρικός.
Ως μεταβατικός πρόεδρος, ο Μόχμπερ είναι μέρος ενός τριμελούς συμβουλίου, μαζί με τον πρόεδρο του κοινοβουλίου και τον αρχηγό του δικαστικού σώματος, το οποίο θα αναλάβει να οργανώσει νέες προεδρικές εκλογές εντός 50 ημερών από το θάνατο του προέδρου.
Γεννημένος την 1η Σεπτεμβρίου 1955, ο Μοχμπέρ, όπως και ο Ραϊσί, θεωρείται κολλητός του Ανώτατο Ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος έχει τον τελευταίο λόγο σε όλα τα ζητήματα του κράτους. Ο Μοχμπέρ έγινε πρώτος αντιπρόεδρος το 2021 όταν ο Ραϊσί εξελέγη πρόεδρος. Είναι κάτοχος δύο διδακτορικών διπλωμάτων, συμπεριλαμβανομένου ενός διδακτορικού ακαδημαϊκού έργου (και ενός MA) στα διεθνή δικαιώματα. Έχει επίσης διδακτορικό στη διοίκηση. Είναι επίσης κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στη διοίκηση.
Υπηρέτησε ως αξιωματικός στο ιατρικό σώμα του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ.
Ο Μόχμπερ ήταν μέρος μιας ομάδας Ιρανών αξιωματούχων που επισκέφθηκαν τη Μόσχα τον Οκτώβριο και συμφώνησαν να προμηθεύσουν πυραύλους εδάφους-εδάφους και περισσότερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στον ρωσικό στρατό, είπαν πηγές στο Reuters εκείνη την εποχή. Η ομάδα περιελάμβανε επίσης δύο ανώτερους αξιωματούχους από τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν και έναν αξιωματούχο από το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας
Ο Mokhber ήταν προηγουμένως επικεφαλής του Setad , ενός επενδυτικού ταμείου που συνδέεται με τον ανώτατο ηγέτη. Ο Μόχμπερ λέγεται ότι πέτυχε την υψηλή του θέση διαχειριζόμενος μεγάλο μέρος των οικονομικών του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ για χρόνια. Είναι επίσης κορυφαίος εμπειρογνώμονας σχετικά με τη λειτουργία μιας οικονομίας που φτιάχτηκε για να μπορεί να κρατήσει το Ιράν όρθιο παρά τα χρόνια των παγκόσμιων κυρώσεων.
Το 2010, η Ευρωπαϊκή Ένωση συμπεριέλαβε τον Μοχμπέρ σε μια λίστα με άτομα και οντότητες που επέβαλε κυρώσεις για φερόμενη συμμετοχή σε «πυρηνικές ή βαλλιστικές δραστηριότητες». Δύο χρόνια αργότερα τον αφαίρεσε από τη λίστα.
Το 2013, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ πρόσθεσε τη Setad και 37 εταιρείες που επόπτευε σε μια λίστα με οντότητες που υπόκεινται σε κυρώσεις. Η Setad, της οποίας το πλήρες όνομα είναι Setad Ejraiye Farmane Hazrate Emam, ή το Αρχηγείο Εκτέλεσης του Τάγματος του Ιμάμη, δημιουργήθηκε με εντολή που εκδόθηκε από τον ιδρυτή της Ισλαμικής Δημοκρατίας, τον προκάτοχο του Χαμενεΐ, Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί. Διέταξε βοηθούς να πουλήσουν και να διαχειριστούν ακίνητα που υποτίθεται ότι είχαν εγκαταλειφθεί στα χαοτικά χρόνια μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 και να διοχετεύσουν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων σε φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Wall Street Journal για τον θάνατο Ραϊσί: Ο Χαμενεΐ έχασε τον πιο στενό του σύμμαχο
Ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχΐμ Ραΐσι σκοτώθηκε, γεγονός που στερεί από τον Ανώτατο Ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έναν μακροχρόνιο σύμμαχο, καθώς η Τεχεράνη επιδιώκει περιφερειακή κυριαρχία μέσω ένοπλων πολιτοφυλακών που πολεμούν τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, επισημαίνει η Wall Street Journal.
Ο θάνατος του προέδρου του Ιράν είναι απίθανο να οδηγήσει σε οποιαδήποτε σημαντική αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της Τεχεράνης στην παλαιστινιακή ισλαμική οργάνωση Χαμάς, η οποία πολεμά τις ισραηλινές δυνάμεις στη Γάζα, ή στην ανάπτυξη του πυρηνικού της προγράμματος, επισημαίνει η αμερικανική εφημερίδα στην ανάλυσή της και συνεχίζει: «Αλλά, μια μετάβαση στην ηγεσία, εν μέσω της τρέχουσας αναταραχής στη Μέση Ανατολή, είναι μια πρόσθετη πρόκληση για το Ιράν. Ο Χαμενεΐ τη Δευτέρα εξήρε την 'εσωτερική αγνότητα, την ταπεινοφροσύνη και την προθυμία του Ραΐσι να υπηρετήσει τον λαό'».
Ο θάνατος του Ραϊσί, 63 ετών, και του υπουργού Εξωτερικών Αμίρ-Αμπντολαχιάν, 60 ετών, δεν αναμένεται να αλλάξει τη στάση της χώρας σε κανένα από τα καυτά γεωπολιτικά ζητήματα που αφορούν το Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των ανησυχιών για το πυρηνικό του πρόγραμμα και τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα. Η συντριβή ωστόσο έρχεται καθώς η Μέση Ανατολή βρίσκεται σε αναταραχή, με το Ιράν να υποστηρίζει ένοπλες πολιτοφυλακές σε όλη την περιοχή που επιτίθενται στο Ισραήλ και τις αμερικανικές δυνάμεις.
Την περασμένη εβδομάδα, ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του Ιράν πραγματοποίησαν συνομιλίες στο Ομάν σχετικά με τις περιφερειακές εντάσεις και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις συναντήσεις. Έγινε αφού το Ιράν επιτέθηκε απευθείας στο Ισραήλ για πρώτη φορά, εκτοξεύοντας περίπου 300 πυραύλους και drones στη χώρα. Οι περισσότεροι αναχαιτίστηκαν από τον συνασπισμό ΗΠΑ και Ισραήλ στην περιοχή.
Ποιος ήταν ο Εμπραχίμ Ραϊσί
Συντηρητικός κληρικός και επί δεκαετίες έμπιστος του Χαμενεΐ, ο Ραΐσι έγινε ο όγδοος πρόεδρος του Ιράν τον Αύγουστο του 2021, ως ηγέτης μιας κυβέρνησης πολύ πιο σκληρής γραμμής από τον προκάτοχό του, Χασάν Ροχανί. Ο Ραϊσί θεωρούνταν ως ο επικρατέστερος υποψήφιος για να γίνει ο ανώτατος ηγέτης της χώρας μετά τον θάνατο του Χαμενεΐ, ο οποίος είναι 85 ετών.
Οι σχέσεις του Ιράν με τη Δύση έχουν επιδεινωθεί υπό τον Ραϊσί, ο οποίος εξελέγη με τη χαμηλότερη συμμετοχή των τελευταίων ετών, αφού αποκλείστηκαν πολλοί άλλοι υποψήφιοι. Η εκλογή του σηματοδότησε την εδραίωση των αντιδυτικών σκληροπυρηνικών στην Ισλαμική Δημοκρατία. Ο Ραΐσι προκάλεσε την επιδείνωση των σχέσεων του Ιράν με τη Δύση καθώς και τη σκληρή καταστολή των πολιτικών δικαιωμάτων στο εσωτερικό εν μέσω των πιο σκληρών διαδηλώσεων των τελευταίων δεκαετιών.
Υπό τον Ραϊσί, οι δεσμοί με την Κίνα και τη Ρωσία έχουν γίνει πολύ πιο στενοί μέσω της στρατηγικής της Τεχεράνης «Κοίτα προς Ανατολή», συμπεριλαμβανομένης της προμήθειας όπλων στη Ρωσία για τον πόλεμό της στην Ουκρανία. Ο Ραϊσί συνέβαλε επίσης στο να οδηγηθεί το Ιράν προς μια πιο συγκρουσιακή στάση με το Ισραήλ. Ο Ραϊσί έχει στενή σχέση με το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, το οποίο για περισσότερο από μια δεκαετία έχει διευρύνει το στρατιωτικό αποτύπωμα του Ιράν στο εξωτερικό, μεταξύ άλλων υποστηρίζοντας πολιτοφυλακές κοντά στα σύνορα του Ισραήλ.
Στο πυρηνικό μέτωπο, η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε φτάσει κοντά στην επίτευξη συμφωνίας για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 πριν από την εκλογή του Ραϊσί, αλλά η νέα κυβέρνηση έβαλε τις συνομιλίες σε αναμονή για μήνες και στη συνέχεια επέστρεψε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με νέες απαιτήσεις. Οι συνομιλίες κατέρρευσαν το 2022, τερματίζοντας προς το παρόν τη δυνατότητα ευρείας ελάφρυνσης των δυτικών κυρώσεων για το Ιράν με αντάλλαγμα αυστηρούς αλλά προσωρινούς περιορισμούς στο πυρηνικό έργο του Ιράν.
Πηγή: lifo.gr
