Ένα ακόμα σημαντικό βήμα στις ερευνητικές δραστηριότητες της Κύπρου στον τομέα των υδρογονανθράκων σηματοδοτεί η χθεσινή έναρξη των εργασιών γεώτρησης στο πολλά υποσχόμενο οικόπεδο 5 και στον στόχο «Ηλέκτρα» της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) από τις εταιρείες-ενεργειακούς κολοσσούς, ExxonMobil και QatarEnergy.
Τους στόχους της Λευκωσίας ανέδειξε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ο οποίος σχολιάζοντας την έναρξη των γεωτρήσεων, έστειλε το μήνυμα ότι η Κύπρος στοχεύει να αποτελέσει εναλλακτική και αξιόπιστη πηγή φυσικού αερίου για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επεσήμανε, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ότι οι συγκεκριμένες έρευνες εντάσσονται στη στρατηγική της Κυπριακής Δημοκρατίας προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ και της συμβολής της Κύπρου στη διαφοροποίηση των ενεργειακών της ΕΕ.
Για τις ανάγκες της γεώτρησης έχει ήδη εκδοθεί από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας σχετική Navtex, η οποία τέθηκε σε ισχύ από τις 19 Ιανουαρίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 19 Ιουνίου 2025, ενώ οι γεωτρητικές εργασίες διεξάγονται με το πλοίο-γεωτρύπανο VALARIS DS-9.
Η γεώτρηση αναμένεται να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες, ενώ τα αποτελέσματα θα αξιολογηθούν για την επόμενη φάση των ενεργειακών σχεδιασμών της Κύπρου. Πιο συγκεκριμένα, η ExxonMobil αναμένεται να δώσει μια πρώτη ασφαλή και τεκμηριωμένη εκτίμηση για το μέγεθος του κοιτάσματος στα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου, περίοδος που θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την ενεργειακή και γεωπολιτική σημασία της ανακάλυψης.
Τις εργασίες της γεώτρησης θα παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο το προσωπικό της Υπηρεσίας Υδρογονανθράκων του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Ενέργειας.
Οι ενδείξεις
Οι ενδείξεις για το κοίτασμα «Ηλέκτρα» είναι ενθαρρυντικές, ενώ σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι εκτιμήσεις της ίδιας της εταιρείας κάνουν λόγο για πιθανά αποθέματα της τάξης των 10-30 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών (tcf) φυσικού αερίου. Πιο συγκεκριμένα, σε περίπτωση που το κοίτασμα εντοπιστεί στην άνω πλευρά του στόχου, τότε θα επαληθευτεί το αισιόδοξο σενάριο των 30 tcf, κατατάσσοντας το κοίτασμα της κυπριακής ΑΟΖ σε ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν όμως το κοίτασμα περιοριστεί στα χαμηλότερα επίπεδα του στόχου, η ποσότητα φυσικού αερίου θα κυμανθεί κοντά στα 10 tcf, απόθεμα που παραμένει ωστόσο στρατηγικά και οικονομικά σημαντικό.
Η σύγκριση
Το μέγεθος του εκτιμώμενου αποθέματος του κοιτάσματος στον στόχο «Ηλέκτρα», που υπολογίζεται στα 10 με 30 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια, μπορεί να γίνει αντιληπτό αν αναλογιστεί κανείς ότι για να καλυφθεί ενεργειακά ολόκληρη η εσωτερική αγορά της Κύπρου, περιλαμβανομένων ακόμα και των κατεχομένων, χρειάζονται μόλις περίπου 40 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια.
Έδαφος για τερματικό
Μιλώντας στον «Π», ο ειδικός σε θέματα ενέργειας, δρ Χαράλαμπος Έλληνας, ανέδειξε άλλη μια παράμετρο που αφορά τις προοπτικές δημιουργίας τερματικού εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Κύπρο. Πιο συγκεκριμένα, η ExxonMobil προκρίνει το ενδεχόμενο κατασκευής ενός τερματικού, εάν το επιτρέπουν οι ποσότητες φυσικού αερίου που θα εντοπιστούν. Μέχρι στιγμής, η Exxon έχει εντοπίσει 3-4 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου στο τεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ, στον στόχο «Γλαύκος». Ωστόσο, για να επιτευχθεί ο στόχος της κατασκευής τερματικού σταθμού LNG στο Βασιλικό απαιτούνται μεγαλύτερα αποθέματα. Ειδικότερα, για να καταστεί βιώσιμο ένα τέτοιο έργο χρειάζονται περίπου 15 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Συνεπώς, η ανακάλυψη του κοιτάσματος «Ηλέκτρα», το οποίο εκτιμάται ότι μπορεί να προσφέρει σημαντική ενίσχυση, φέρνει πιο κοντά την επίτευξη του στόχου των 15 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών.
Κύπρος - Αίγυπτος
Στο μεταξύ, το θέμα της συνεργασίας Κύπρου - Αιγύπτου σε κοινά έργα υποδομών για τη μεταφορά φυσικού αερίου βρέθηκε στο επίκεντρο χθεσινής συνάντησης στη Λευκωσία μεταξύ του υπουργού Ενέργειας, Γιώργου Παπαναστασίου και του Υπουργού Πετρελαίου της Αιγύπτου, Καρίμ Μπανταβί.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας, η επίσκεψη εργασίας του Αιγύπτιου υπουργού στην Κύπρο πραγματοποιήθηκε κατόπιν πρόσκλησης του Γιώργου Παπαναστασίου, «με σκοπό τη συνέχιση των συζητήσεων που οι δύο υπουργοί είχαν στο Κάιρο, στο πλαίσιο της πρόσφατης Διακυβερνητικής Συνόδου Κύπρου και Αιγύπτου». Το κύριο θέμα συζήτησης κατά τη συνάντηση ήταν «η συνεργασία Κύπρου και Αιγύπτου στις υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου και στην εμπορικοποίηση των κοιτασμάτων αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας». Συγκεκριμένα, οι δύο υπουργοί είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις αναφορικά με τους τρόπους ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας Κύπρου και Αιγύπτου, με έμφαση στη συνεργασία των δύο χωρών σε κοινά έργα υποδομών για τη μεταφορά φυσικού αερίου, ιδίως από την ανακάλυψη «Κρόνος» στο ερευνητικό Τεμάχιο 6 της ΑΟΖ της Κύπρου.
«Οι εν λόγω υποδομές, συμφώνησαν οι δύο υπουργοί, δύναται να αποτελούν μέρος ενός νέου ενεργειακού διαδρόμου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη, ενώ θα αξιοποιηθούν και για επίσπευση της εμπορικοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Κύπρου, μεταφέροντας αέριο από την κυπριακή ΑΟΖ στην Αίγυπτο για υγροποίηση και εξαγωγές στις διεθνείς αγορές», τονίζει το Υπουργείο Ενέργειας.
Κοίτασμα «Κρόνος»
Αν και στην εξίσωση βρίσκεται, σύμφωνα με πληροφορίες, και το τεμάχιο «Αφροδίτη», ωστόσο η περίπτωση του «Κρόνου» κρίνεται πιο άμεσα υλοποιήσιμη καθώς υπάρχουν ήδη έτοιμες υποδομές (όπως αγωγοί) που συνδέουν το κοίτασμα με την Αίγυπτο. Εκκρεμεί η σύνδεση του κοιτάσματος «Κρόνου» με το αιγυπτιακό κοίτασμα «ΖΟΡ», το οποίο βρίσκεται νοτιοανατολικά του «Κρόνου». Εφόσον συνδεθούν τα δύο κοιτάσματα, το φυσικό αέριο από τον «Κρόνο» θα μεταφέρεται μέσω αυτής της διαδρομής, είτε στο τοπικό δίκτυο της Αιγύπτου, είτε στον σταθμό υγροποίησης (στην Αίγυπτο), ο οποίος ανήκει στην ίδια εταιρεία που διαχειρίζεται τα κοιτάσματα «ΖΟΡ» και «Κρόνος». Η συνδεσιμότητα που παρέχουν οι συγκεκριμένες υποδομές διευκολύνει την εξαγωγή φυσικού αερίου από την Κύπρο στην Αίγυπτο και από εκεί τη διοχέτευσή του στην τοπική αιγυπτιακή αγορά ή στις διεθνείς αγορές μέσω της Αιγύπτου.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης μεταβαίνει στο Κάιρο στις 17 Φεβρουαρίου, μετά από πρόσκληση του Προέδρου της Αιγύπτου Φατάχ Αλ Σίσι, για την τελετή υπογραφής δύο σημαντικών συμφωνιών για την ανάπτυξη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου «Κρόνος» και «Αφροδίτη» της κυπριακής ΑΟΖ.
