Τις δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Κύπρο για διασφάλιση της ψυχικής υγείας στην εργασία, μετά τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Οκτώβριο του 2023, περιγράφει ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του βουλευτή του ΑΚΕΛ, Γιώργου Κουκουμά.
Στην αιχμή των προτεραιοτήτων βρίσκεται η διαχείριση των δυσκολιών που αναδεικνύει η ψηφιοποίηση.
Ειδικότερα, στο παρόν στάδιο υλοποιείται εκστρατεία με θέμα «Επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία στην Ψηφιακή Εποχή» (2023-2025), η οποία στοχεύει στην αύξηση της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε σχέση με τις επιπτώσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού της εργασίας στην επαγγελματική ασφάλεια και υγεία.
Οι πέντε τομείς προτεραιότητας είναι: 1) εργασία σε ψηφιακές πλατφόρμες, 2) αυτοματοποίηση καθηκόντων, 3) διαχείριση εργαζομένων μέσω τεχνητής νοημοσύνης, 4) ευφυή ψηφιακά συστήματα 5) εξ αποστάσεως εργασία και υβριδική εργασία.
Η επόμενη εκστρατεία για την περίοδο 2026-2028 θα έχει ως θέμα την ψυχική υγεία στην εργασία και την πρόληψη των ψυχοκοινωνικών κινδύνων.
Το πλαίσιο
Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΤΕΕ) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου δράσης για την εγκαθίδρυση και λειτουργία του συστήματος επιτήρησης της υγείας των εργαζομένων, προχωρά στην αξιολόγηση της κατάστασης που επικρατεί σχετικά με τους ψυχοκοινωνικούς και εργονομικούς κινδύνους σε διάφορες οικονομικές δραστηριότητες.
Η δράση εμπίπτει σε έναν από τους πυλώνες της στρατηγικής της Κύπρου για την ασφάλεια και υγεία στην εργασία 2021-2027, για τη διεύρυνση και βελτίωση του συστήματος επιτήρησης και προαγωγής της υγείας των εργαζομένων.
Ο κ. Κουκουμάς ζητούσε να ενημερωθεί με ποιο τρόπο σχεδιάζει το υπουργείο να ανταποκριθεί η Κύπρος στις συστάσεις που περιλαμβάνονται στα συμπεράσματα της 9ης Οκτωβρίου 2023 για την ψυχική υγεία στην εργασία, εστιάζοντας στην επισφαλή εργασία αλλά και ποιες ενέργειες έχουν δρομολογηθεί ή/και υλοποιηθεί μέχρι σήμερα.
Σημειώνεται ότι στις 9 Οκτωβρίου 2023 το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε την πρώτη στα χρονικά δέσμη συμπερασμάτων σχετικά με τη διασύνδεση μεταξύ ψυχικής υγείας και απασχόλησης, εστιάζοντας στην επισφαλή εργασία και σε συσχετισμό με τις νέες μορφές εργασίας.
Τα κράτη μέλη έχουν κληθεί να προχωρήσουν σε μια σειρά από πολιτικές και ενέργειες που, ανάμεσα σε άλλα, αφορούν την έρευνα για την ψυχική υγεία στην εργασία, τη συμπερίληψη των ψυχοκοινωνικών κινδύνων στις αξιολογήσεις κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, τις πολιτικές για τη στήριξη της ψυχικής υγείας των νέων εργαζομένων και την κατάρτιση και ευαισθητοποίηση σχετικά με την ψυχική υγεία στον χώρο εργασίας.
Οι δράσεις
Αναφερόμενος στις ενέργειες που έχει δρομολογήσει ή/και υλοποιήσει το ΤΕΕ, ο κ. Παναγιώτου σημειώνει ότι ως o εθνικός εστιακός πόλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA), το ΤΕΕ συμβάλλει στην ανάπτυξη και προώθηση σε εθνικό επίπεδο των στόχων των ευρωπαϊκών εκστρατειών που διοργανώνει ο EU-OSHA.
Στο πλαίσιο των εκστρατειών, πέρα από τη διάχυση του ενημερωτικού υλικού, το οποίο ετοιμάζεται από τον EU-OSHA, διοργανώνονται από το ΤΕΕ, σε συνεργασία και με άλλους εμπλεκόμενους φορείς, ενημερωτικές διαλέξεις, επισκέψεις σε χώρους εργασίας, διαφωτιστικές δράσεις μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Κοινωνικής Δικτύωσης, συνέδρια, κ.ά.
Οι εκστρατείες του EU-OSHA, με έμφαση στους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους, είναι οι ακόλουθες:
- «Διαχείριση του Άγχους Σε Ασφαλείς και Υγιείς Χώρους Εργασίας» (2014-2015).
- «Ασφαλείς και Υγιείς Χώροι Εργασίας για Όλες τις Ηλικίες» (2016- 2017).
Σημειώνεται ότι μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις αποτελεί και το γεγονός ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν περισσότερα προβλήματα υγείας τα οποία συνδέονται με την εργασία και εμφανίζονται κυρίως σε τομείς και σε θέσεις απασχόλησης που χαρακτηρίζονται από αυξημένο σωματικό και/ή πνευματικό φόρτο εργασίας και χειρωνακτικές εργασίες.
- «Aσφαλείς και Υγιείς Χώροι Εργασίας - Μειώστε την καταπόνηση» (2021-2022). Η εκστρατεία αυτή αύξησε την ευαισθητοποίηση, τόσο για τις μυοσκελετικές παθήσεις που σχετίζονται με την εργασία όσο και για την ανάγκη διαχείρισης των παθήσεων αυτών, αναδεικνύοντας τη σημαντικότητα της πρόληψης των κινδύνων.
Εκπαιδευτικά προγράμματα
Ο υπουργός ενημερώνει ακόμη ότι με αφετηρία το 2010, το ΤΕΕ διοργανώνει για τους επιθεωρητές του εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με πανεπιστήμια (Πάντειο Πανεπιστήμιο και Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου) σχετικά με τη διαχείριση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων στο εργασιακό περιβάλλον και την επιτήρηση της εφαρμογής της νομοθεσίας περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία.
Στο πλαίσιο της υλοποίησης της Στρατηγικής της Κύπρου για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία 2021-2027, η οποία είναι βασισμένη στο Στρατηγικό Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία 2021-2027, κάτω από τον πυλώνα για τη «διεύρυνση και βελτίωση του συστήματος επιτήρησης και προαγωγής της υγείας των εργαζομένων», το ΤΕΕ θα προωθήσει πολιτική που ετοίμασε στη βάση ερευνητικών ευρημάτων, σε σχέση με την ασφάλεια και υγεία στους χώρους εργασίας, για όλες τις ηλικίες.
