Παρέμβαση του Υπουργείου Οικονομικών στην ανεξαρτησία των εργασιών της Κυπριακής Εταιρείας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων Λτδ (ΚΕΔΙΠΕΣ), υποδεικνύοντας τον τρόπο χειρισμού δέκα περιπτώσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων συγκεκριμένης ομάδας δανειοληπτών, διαπιστώνει η ελεγκτική υπηρεσία.
Σε ειδική της έκθεση για το υπουργείο, σημειώνει ότι η παρέμβαση του ΥΠΟΙΚ έγινε παρόλο που αυτό απαγορεύεται ρητά από τον κατάλογο δεσμεύσεων που υπογράφτηκε μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα με την ελεγκτική υπηρεσία, η ΚΕΔΙΠΕΣ δεν ακολούθησε τις υποδείξεις του ΥΠΟΙΚ.
Κατά τον έλεγχο στο Υπουργείο Οικονομικών , εξετάστηκαν δείγματα εισπράξεων, πληρωμών και μισθών, στο πλαίσιο της διατύπωσης ελεγκτικής γνώμης για τις Οικονομικές Καταστάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για το έτος 2023. Πραγματοποιήθηκε επίσης έλεγχος συμμόρφωσης, τόσο σε σχέση με την παρακολούθηση προηγούμενων ευρημάτων, όσο και την εξέταση επιπρόσθετων θεμάτων.
Κίνδυνος απώλειας εσόδων από συμφωνία με ΟΠΑΠ
Παράλληλα, η υπηρεσία διατηρεί τον προβληματισμό της ότι το αρχικό ετήσιο τέλος άδειας που προνοείται στη νέα σύμβαση μεταξύ του ΥΠΟΙΚ και του ΟΠΑΠ δεν επιβλήθηκε σύμφωνα με συνήθεις όρους της αγοράς, με κίνδυνο να προκύπτουν σημαντικά διαφυγόντα έσοδα για το κράτος.
Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «το αρχικό τέλος άδειας που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της νέας 15ετούς Σύμβασης για την παροχή των παιχνιδιών του ΟΠΑΠ Α.Ε. στην Κύπρο, ακόμα και μετά τη βελτίωση που επήλθε από την επικαιροποίηση των οικονομικών δεδομένων καθ’ υπόδειξη της Υπηρεσίας μας, εξακολουθεί να μας προβληματίζει όσο αφορά το κατά πόσο επιβλήθηκε με συνήθεις όρους της αγοράς».
Προς αξιολόγηση τούτου, η Υπηρεσία προτίθεται να απευθυνθεί σε εξειδικευμένο σύμβουλο ώστε, λαμβάνοντας υπόψη τυχόν ευρήματα/εισηγήσεις του, να αποφανθεί για τις τυχόν περαιτέρω ενέργειές της.
Επιπλέον, η Υπηρεσία διατηρεί σοβαρούς προβληματισμούς αναφορικά με τον χειρισμό του ΥΠΟΙΚ, σε σχέση με εκκρεμότητες που προέκυψαν από την κατάργηση της διακρατικής συμφωνίας, οι οποίες περιλαμβάνονται στη Συμφωνία ημερ. 26.6.2024, ιδιαίτερα όσον αφορά στον χειρισμό του ποσού των €9 εκατ., το οποίο προκύπτει από τα αδιάθετα κέρδη της περιόδου 2013 -2024.
Η Υπηρεσία δρομολογεί την αξιολόγηση συγκεκριμένων πτυχών του μοντέλου αποτίμησης από ανεξάρτητο εξωτερικό σύμβουλο, καθότι θεωρεί το θέμα ιδιαίτερα σημαντικό.
Στον αέρα η ευέλικτη απασχόληση δημοσίου
Υποδείξεις κάνει επίσης η ΕΥ και για την ευέλικτη απασχόληση στη δημόσια υπηρεσία, της οποίας φορέας υλοποίησης είναι το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού (ΤΔΔΠ).
«Δεδομένου ότι η εν λόγω μεταρρύθμιση εντάχθηκε, ως ορόσημο, στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) υπάρχει κίνδυνος μη εκταμίευσης της χρηματοδότησης που συνδέεται με την επίτευξή του», τονίζεται.
Ανησυχίες για συμφωνία με ΧΑΚ
Την ίδια ώρα, η Υπηρεσία επισημαίνει ότι η συμφωνία του ΥΠΟΙΚ με το ΧΑΚ για διαχείριση ομολόγων δεν βασίζεται σε πραγματικούς όρους αγοράς, γεγονός που, ενόψει της πρόθεσης για ιδιωτικοποίηση του ΧΑΚ, δημιουργεί ανησυχίες.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το ΥΠΟΙΚ υπέγραψε νέα συμφωνία με το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ), στις 19.2.2021, για τις υπηρεσίες που παρέχει σε σχέση με τη διαχείριση των εκδόσεων κυβερνητικών ομολόγων για φυσικά πρόσωπα με σκοπό, μεταξύ άλλων, την επίτευξη μείωσης επί του συνολικού κόστους χρεώσεων του ΧΑΚ.
Παρόλο που, σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ, η συνέχιση του προγράμματος έκδοσης ομολόγων φυσικών προσώπων χρήζει επανεξέτασης, λόγω του υψηλού οικονομικού και διοικητικού κόστους που προϋποθέτει, αυτό δεν έγινε ακόμα.
Η υπηρεσία εισηγήθηκε όπως διενεργηθεί επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας σε πραγματικούς όρους αγοράς (arm’s length terms) δεδομένου ότι επίκειται ιδιωτικοποίηση του ΧΑΚ και η κυβέρνηση αναμένεται να συμβληθεί με τον μελλοντικό στρατηγικό επενδυτή για συνέχιση των υπηρεσιών που προβλέπονται στη Συμφωνία με το ΧΑΚ
Αδυναμίες στη διαχείριση των «κατά χάριν» ποσών
Επίσης, η υπηρεσία εντοπίζει αδυναμίες στη διαχείριση των «κατά χάριν» ποσών που δίνονται από το κράτος, παρά τη σχετική πρόοδο που διαβλέπει.
Ενδεικτικά αναφέρεται η ετήσια καταβολή «κατά χάριν» ποσού ύψους €250.000 (συν δωρεάν χρήση του κτηρίου) στον ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό πολιτιστικό οργανισμό Ριάλτο, χωρίς την ύπαρξη κριτηρίων, γεγονός που όπως υποστηρίζει, συνιστά άνιση μεταχείριση σε σχέση με άλλους πολιτιστικούς φορείς.
Αναχρονιστική πρακτική οι εξαγγελίες χορηγιών σε εκδηλώσεις
Επιπρόσθετα, η Υπηρεσία αναφέρει ότι οι μικρές χορηγίες από το Υπουργείο Οικονομικών στη βάση εξαγγελιών κατά τη διάρκεια εγκαινίων ή άλλων εκδηλώσεων κρίνεται ως αναχρονιστική πρακτική και χρήζει επαναξιολόγησης.
Θα πρέπει επίσης, τονίζει, να επανεξετασθούν πάγιες ετήσιες χορηγίες του ΥΠΟΙΚ σε περιπτώσεις όπου τα χρηματικά διαθέσιμα των ληπτών δεν φαίνεται να αιτιολογούν την καταβολή τους.
Επιδόματα σε γραμματείς
Η Υπηρεσία καταγράφει ακόμη ότι το ΥΠΟΙΚ κατέβαλλε, μέχρι και τον Μάρτιο του 2024, επίδομα γραμματέως στους πρώην Προέδρους της Δημοκρατίας και πρώην Προέδρους της Βουλής των Αντιπροσώπων, ως σταθερό ποσό, στη βάση βεβαίωσης που προσκόμιζαν οι πρώην αξιωματούχοι, σύμφωνα με την οποία απασχολούσαν ιδιαιτέρα γραμματέα (παλαιότερα δεν απαιτείτο ούτε η προσκόμιση βεβαίωσης).
Από τον Απρίλιο του 2024 το επίδομα καταβάλλεται στη βάση αποδεικτικών στοιχείων που υποβάλλονται. Το ΥΠΟΙΚ ζήτησε γνωμάτευση από τη Νομική Υπηρεσία, μεταξύ άλλων, ως προς τη δυνατότητα ανάκτησης των ποσών που καταβλήθηκαν στο παρελθόν χωρίς τη δέουσα αιτιολόγηση.
Επίσης, ζήτησε από το Τμήμα Φορολογίας διευκρίνιση για το κατά πόσο το εν λόγω επίδομα φορολογείται ή όχι, ενώ από το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού (ΤΔΔΠ), ζήτησε να εξετάσει κατά πόσο χρήζει τροποποίησης η σχετική νομοθεσία. Μέχρι την ολοκλήρωση του ελέγχου δεν είχαν ληφθεί απαντήσεις από τα πιο πάνω Τμήματα.
Άλλες επισημάνσεις
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι η λειτουργία της Κυπριακής Ακαδημίας Δημόσιας Διοίκησης (ΚΑΔΔ)τα τελευταία χρόνια είναι ιδιαίτερα προβληματική και με αυξημένο κόστος όσο αφορά στις εκπαιδεύσεις, αφού από το 2020 προσπαθεί ανεπιτυχώς να εξεύρει τους κατάλληλους κτηριακούς χώρους για μεταστέγαση.
Διαπιστώθηκε ότι η μεταστέγαση της ΚΑΔΔ σε κατάλληλες κτηριακές εγκαταστάσεις εξακολουθεί να εκκρεμεί, γεγονός που δυσχεραίνει τον προγραμματισμό των εκπαιδεύσεων και συνεπάγεται αυξημένο κόστος στις συμβάσεις για εκπαιδευτικές δράσεις και μη αξιοποίηση εξοπλισμού της ΚΑΔΔ.
Ακόμη ότι υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση στην επιστροφή στο ΥΠΟΙΚ ποσού ύψους €8,75 εκατ. από τον Κυπριακό Οργανισμό Προώθησης Επενδύσεων (ΚΟΠΕ). Επιπλέον, το εν λόγω ποσό δεν συμπεριλήφθηκε στην κατάσταση καθυστερημένων εσόδων της Διοίκησης του υπουργείου. Η Υπηρεσία εισηγήθηκε όπως το ΥΠΟΙΚ βελτιώσει τη διαδικασία ενημέρωσης του λογιστηρίου του για τα ποσά που εκκρεμούν για είσπραξη, ώστε να διασφαλίσει την πληρότητα των σχετικών καταστάσεων, η οποία καθίσταται επιτακτική λόγω της επικείμενης μετάβασης στη βάση των δεδουλευμένων εσόδων και εξόδων για την ετοιμασία των Οικονομικών Καταστάσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στις διαπιστώσεις, καταγράφεται ακόμη ότι η Κυπριακή Εταιρεία Αναπτύξεως Ακινήτων, η οποία ανήκει στο κράτος, είναι αδρανής για δεκαετίες, οπότε εισηγήθηκε όπως εξεταστεί το ενδεχόμενο διάλυσής της και αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων αξίας €12,6 εκατ.
Αναφέρεται ακόμη ότι το ΥΠΟΙΚ ενοικιάζει υποστατικά για τις ανάγκες στέγασης Τμημάτων/Υπηρεσιών που υπάγονται σε αυτό, εκ των οποίων μερικά δεν διαθέτουν Πιστοποιητικά Τελικής Έγκρισης. Το ΥΠΟΙΚ ζήτησε από τα επηρεαζόμενα Τμήματα/Υπηρεσίες του τη λήψη των απαραίτητων ενεργειών, ωστόσο τα πλείστα δεν ανταποκρίθηκαν. Επιπλέον, οι αποθήκες των Υπηρεσιών Κρατικών Αγορών και Προμηθειών (ΥΚΑΠ), μεταστεγάστηκαν, από υποστατικό που δεν διέθετε το εν λόγω Πιστοποιητικό, σε υποστατικό που επίσης δεν το διαθέτει.
