Δύο μόλις εβδομάδες απομένουν για την έναρξη των ακροάσεων των νέων υποψήφιων επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να προετοιμάζεται για μαραθώνιες συνεδριάσεις που θα κρίνουν το μέλλον της επόμενης Κομισιόν. Οι ακροάσεις ξεκινούν στις 4 Νοεμβρίου και αναμένεται να ολοκληρωθούν στις 12 Νοεμβρίου. Ωστόσο, η ακριβής ολοκλήρωση της διαδικασίας παραμένει αβέβαιη, καθώς η πιθανή απόρριψη υποψηφίων από τους ευρωβουλευτές μπορεί να προκαλέσει καθυστερήσεις ή αλλαγές. Η ιστορία έχει δείξει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν διστάζει να απορρίψει υποψηφιότητες που δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελούν οι ανακατατάξεις στην Επιτροπή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το 2019. Οι ακροάσεις δεν είναι μόνο διαδικαστικές, αλλά συχνά οδηγούν σε πολιτικές αναταράξεις στα κράτη-μέλη. Για τη διαδικασία των ακροάσεων μίλησε στον «Π» ο Δρ Ανδρέας Κίρλαππος, ακαδημαϊκός συντονιστής στο Larnaca College, εξηγώντας τις πολιτικές και τεχνικές προκλήσεις που συνοδεύουν αυτές τις ακροάσεις.
Η ανάθεση του χαρτοφυλακίου αλιείας στον Κώστα Καδή
Ανάμεσα στους νέους υποψήφιους επιτρόπους είναι και ο Κώστας Καδής, στον οποίο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει αναθέσει το χαρτοφυλάκιο Αλιείας και Ωκεανών. Το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο θεωρείται στρατηγικής σημασίας, καθώς επηρεάζει τόσο την οικονομία των παράκτιων κοινοτήτων όσο και τομείς όπως η κλιματική αλλαγή, η ασφάλεια τροφίμων και η βιοποικιλότητα, ανέφερε στον «Π» ο κ. Κίρλαππος. Ο νέος επίτροπος θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει σύνθετες προκλήσεις, ισορροπώντας ανάμεσα σε οικονομικά συμφέροντα και περιβαλλοντικές δεσμεύσεις, ενώ οι αποφάσεις του για την Αλιεία θα επηρεάσουν την καθημερινότητα των πολιτών της ΕΕ. «Η κατά κεφαλήν κατανάλωση ψαριού στην Ευρώπη αγγίζει τα 25 κιλά τον χρόνο», ανέφερε χαρακτηριστικά. Η επιτυχία του συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου θα εξαρτηθεί από την ικανότητα του Κύπριου επιτρόπου να συνδυάσει τεχνοκρατική επάρκεια με πολιτική ευελιξία. «Το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο αφορά τις αποκλειστικές και κοινές πολιτικές της ΕΕ», επεσήμανε.
Οι πολυσύνθετες αρμοδιότητες του νέου Επιτρόπου
«Η θάλασσα προσφέρει ευκαιρίες που υπερβαίνουν την αλιεία, όπως η ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων και η έρευνα για υδρογόνο», επομένως όπως ανέφερε ο κ. Κίρλαππος, ο κ. Καδής καλείται να προωθήσει έναν ολοκληρωμένο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, διασφαλίζοντας τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων σε ένα πολυεπίπεδο και σύνθετο περιβάλλον.
Διεθνής διάσταση
Ένα από τα βασικά καθήκοντα του νέου επιτρόπου είναι η συνεργασία με τρίτες χώρες για την καταπολέμηση της παράνομης αλιείας και τη διασφάλιση της πρόσβασης στους θαλάσσιους πόρους. Η διπλωματία των ωκεανών είναι ένα απαιτητικό πεδίο, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιδιώκει συνεργασίες, ιδίως με χώρες της Αφρικής και του Ινδοειρηνικού.
Η Δοκιμασία των ακροάσεων: Κριτήρια και πολιτικές ισορροπίες
Όπως σημείωσε ο κ. Κίρλαππος, η διαδικασία των ακροάσεων δεν περιορίζεται μόνο στην αξιολόγηση των γνώσεων και της ικανότητας των υποψηφίων. «Πρόκειται για μια πολιτική διαδικασία στην οποία συμμετέχουν διάφοροι και πολυάριθμοι δρώντες», ανέφερε. Επομένως, σίγουρα επηρεάζεται και από εθνικές ή πολιτικές σκοπιμότητες. Η απόρριψη ενός υποψηφίου μπορεί να αποτελέσει μέσο άσκησης πίεσης ή έκφρασης δυσαρέσκειας σε κράτη-μέλη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του προτεινόμενου επιτρόπου της Ουγγαρίας, για τον οποίο αναμένονται αντιδράσεις.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η επιτροπή μπορεί να χρειαστεί να τροποποιήσει χαρτοφυλάκια ή να προτείνει νέους υποψηφίους. Αν κριθεί ότι ένας υποψήφιος είναι επαρκής, αλλά όχι κατάλληλος για το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, η φον ντερ Λάιεν ενδέχεται να αναγκαστεί να προβεί σε ανακατανομές αρμοδιοτήτων.
Τα πιθανά σενάρια μετά τις ακροάσεις
Μετά τις ακροάσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να ακολουθήσει τρία διαφορετικά σενάρια:
1. Έγκριση όλων των υποψηφίων, επιτρέποντας στη νέα Επιτροπή να αναλάβει καθήκοντα από την 1η Δεκεμβρίου 2024.
2. Απόρριψη ενός ή περισσοτέρων υποψηφίων, γεγονός που θα αναγκάσει την πρόεδρο της Επιτροπής να προτείνει αντικαταστάτες και πιθανώς να προκαλέσει καθυστερήσεις.
3. Αναπροσαρμογή χαρτοφυλακίων, εάν κριθεί ότι κάποιος υποψήφιος είναι κατάλληλος, αλλά όχι για το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο.
Οι αυστηρές εξετάσεις
Με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ετοιμάζεται για εντατικές ακροάσεις 26 υποψηφίων Επιτρόπων, η ιστορία δείχνει ότι τουλάχιστον ένας υποψήφιος απορρίπτεται σε κάθε νέα Επιτροπή από το 2004. Σύμφωνα με το Politico, φέτος ως πιο ευάλωτοι υποψήφιοι περιλαμβάνουν τον Ούγγρο Ολιβέρ Βάρχελι, ο οποίος αντιμετωπίζει σφοδρές επιθέσεις λόγω αμφισβητούμενης διαχείρισης θεμάτων κράτους δικαίου, και η Σλοβένα Μάρτα Κος, που έχει παραιτηθεί από πρέσβειρα λόγω κατηγοριών κακοδιοίκησης. Η πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Εκατερίνα Ζαχαρίεβα, συνδέεται με σκάνδαλα πώλησης πολιτογραφήσεων, ενώ η Χάντζα Λαχμπίμπ από το Βέλγιο αναμένεται να δεχθεί σφοδρές ερωτήσεις σχετικά με τις σχέσεις της με τη Ρωσία. Τέλος, ο Γκλεν Μικαλέφ από τη Μάλτα, αν και νεαρός, θα κριθεί αν πληροί τις προϋποθέσεις για μια θέση που απαιτεί πολιτική βαρύτητα.
