Με σκωτσέζικο ντους μοιάζει η στάση που τηρεί το τελευταίο διάστημα η Άγκυρα στο Κυπριακό, που ενώ προηγουμένως βρισκόταν σε πλήρη άρνηση, πλέον από τη μια επιτρέπει κινήσεις οι οποίες ευνοούν τον διάλογο, όπως η τριμερής και η συμφωνία για διευρυμένη συνάντηση, και από την άλλη δείχνει να εντάσσει τις εν λόγω κινήσεις στο πλαίσιο των προσπαθειών της για επίλυση του προβλήματος με διαφορετικούς όμως τρόπους.
Παρ' όλο που οι διαφωνίες σε σχέση με τον τρόπο επίλυσης του Κυπριακού παραμένουν, χθες προέκυψε μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη, αφού Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και Τούρκος Πρόεδρος είχαν την ευκαιρία να πιουν καφέ μαζί και τα πουν στο περιθώριο των εργασιών της 5ης Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας που πραγματοποιείται στη Βουδαπέστη, στην οποία συμμετέχει και ο Ταγίπ Ερντογάν.
Στο πλαίσιο της σύντομης συνάντησής του με τον Τούρκο Πρόεδρο, στην παρουσία μεταξύ άλλων και του Έλληνα Πρωθυπουργού, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έστειλε σαφές μήνυμα αναφορικά με τη λύση του κυπριακού προβλήματος «στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου». Την ίδια ώρα, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ξεκαθάρισε ότι κατά τη συνάντηση δεν τέθηκαν «θέματα ουσίας», ωστόσο, επισήμανε ότι «η ανταλλαγή απόψεων βοηθά προς την επίτευξη του στόχου μας, που δεν είναι οποιοσδήποτε άλλος από την έναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων».
Μια συνάντηση που αποτελεί τεκμήριο της αναθέρμανσης που θέλει η Άγκυρα να πετύχει στις σχέσεις της με την ΕΕ, καθώς το Κυπριακό συνιστά σημαντική συνιστώσα των ευρωτουρκικών σχέσεων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την πορεία των προσπαθειών επίλυσης του προβλήματος, την ώρα που η Τουρκία αναγνωρίζει ότι η απομάκρυνσή της από τις δυτικές ράγες και η άτεγκτη στάση της δεν είχε ευνοϊκά για την ίδια αποτελέσματα.
Τα «θέλω» του Ταγίπ από την ΕΕ
Ενδεικτικά προς αυτή την κατεύθυνση είναι τα θέματα που ιεράρχησε ψηλά ο Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο παρέμβασής του στη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας. Μεταξύ άλλων, έστειλε το μήνυμα ότι η Τουρκία χρειάζεται περισσότερη συνεργασία με την ΕΕ, χαρακτήρισε την ίδια ώρα, τη διεύθυνση της ΕΕ ως «ένα από τα σημαντικότερα γεωπολιτικά εργαλεία», έκανε λόγο για ανάγκη συλλογικής δράσης για αντιμετώπιση των διεθνών εν εξελίξει κρίσεων, ενώ τάχθηκε υπέρ της ένταξης της χώρας του στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας (European Defence Agency) λέγοντας ότι «η Τουρκία είναι μέρος των λύσεων».
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, ο Ταγίπ Ερντογάν στην παρέμβασή του «δεν αναφέρθηκε στο Κυπριακό, αναφέρθηκε σε σειρά θεμάτων που αφορούν προκλήσεις για την Τουρκία και την ίδια στιγμή αναφέρθηκε και στην επιθυμία της Τουρκίας να έρθει πιο κοντά στην ΕΕ, να έρθει πιο κοντά σε ευρωπαϊκούς οργανισμούς, αναφέρθηκε για παράδειγμα στον ευρωπαϊκό οργανισμό άμυνας, όλα αυτά ήταν το μήνυμα που μετέφερα, όλα αυτά περνούν μέσα από τη λύση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου και δεν πρέπει να μας φοβίζει, το ανέφερα αυτό συγκεκριμένα, ο διάλογος και η συζήτηση».
Εξέφρασε παράλληλα την ετοιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να σταθεί αρωγός στην ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων «παράλληλα με συγκεκριμένη και ουσιαστική πρόοδο».
Επανένωση «γιοκ»
Πάντως Αθήνα και Άγκυρα, αφού επαναλαμβάνουν την προσήλωσή τους στον μεταξύ τους διάλογο στη βάση της θετικής ατζέντας, αποφεύγοντας τη συγκρουσιακή οδό, επαναβεβαιώνουν τη διαφωνία τους στο Κυπριακό, το οποίο αναγνωρίζουν ότι επηρεάζεται από τα ελληνοτουρκικά.
Η Άγκυρα φροντίζει να επαναλαμβάνει τη θέση της υπέρ των δύο ξεχωριστών κρατών στην Κύπρο, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν να δηλώνει λίγες ώρες πριν από τη σημερινή του συνάντηση με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη, ότι «η «σελίδα επανένωσης της Κύπρου έχει κλείσει», προσθέτοντας ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει καμία διαδικασίας διαπραγμάτευσης. Εξέφρασε ωστόσο τη θέση ότι «η κατεύθυνση μιας λύσης είναι βεβαίως δυνατή μέσα από διαφορετικούς τρόπους επίλυσης».
Μάλιστα, όπως είπε, έχει καταγραφεί από τον ΟΗΕ ότι δεν υπάρχει κοινό έδαφος μεταξύ των πλευρών. «Η ευρείας μορφής άτυπη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί το επόμενο διάστημα θα παρέχει μόνο την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το τι μπορεί να γίνει στο μέλλον», ανέφερε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, και έκανε λόγο για «ανάγκη για ένα νέο πνεύμα στο νησί που θα καταστήσει εφικτό τον πλούτο, την ασφάλεια, την ελευθερία, την ειρήνη και την κυριαρχία, τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων». Μιλώντας ευρύτερα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, έκανε λόγο για «θετικό μομέντουμ», το οποίο, όπως είπε, οφείλεται στην «αποφασιστικότητα των ηγετών των δύο χωρών».
Συμφωνημένο πλαίσιο
Από την πλευρά της η Αθήνα εκτιμά ότι η εξομάλυνση των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας έχει ήδη δημιουργήσει θετικές συνθήκες για το Κυπριακό.
Σύμφωνα με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη, «εμείς παραμένουμε στη διάθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για να συμβάλουμε στον διάλογο για την εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ».
Η άτυπη συνάντηση μεταξύ του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και των δύο ηγετών είναι ένα πρώτο βήμα προς την επανέναρξη των συνομιλιών, δήλωσε, και επανέλαβε τη θέση για επανενωμένη Κύπρο. «Σε έναν κόσμο γεμάτο διχασμούς, μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος, πέρα από τη δημιουργία ευημερίας για τους πολίτες της, θα αποτελούσε και ένα ισχυρό οικουμενικό σύμβολο», τόνισε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών. Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας, είπε ότι χάρη στο επίπεδο εμπιστοσύνης που έχουν επιτύχει, βήμα προς βήμα, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, είναι σε θέση να συζητούν με ειλικρίνεια και να προλαμβάνουν κρίσεις.
Απαντά η ΕΕ
Στο μεταξύ, σε ευρύτερο πλαίσιο, η ΕΕ καθιστά εκ νέου σαφή τη θέση της απέναντι στις προσπάθειες της Τουρκίας για αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Σηκώνοντας το γάντι, ο ύπατος εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ απέρριψε τις «επανειλημμένες προσπάθειες του Οργανισμού Τουρκογενών Κρατών (OTS) να νομιμοποιήσει την τουρκοκυπριακή αποσχιστική οντότητα, τη λεγόμενη, διεθνώς μη αναγνωρισμένη, ‘Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου’». Οι προσπάθειες αυτές, ανέφερε, γίνονται μέσω της παροχής καθεστώτος παρατηρητή, «μεταξύ άλλων κατά τη σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε χθες στο Μπισκέκ», στο Κιργιστάν. Ο ύπατος εκπρόσωπος επανέλαβε την ίδια ώρα ότι η ΕΕ «αναγνωρίζει μόνο την Κυπριακή Δημοκρατία ως υποκείμενο διεθνούς δικαίου, σύμφωνα με τα αντίστοιχα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
