Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 υπήρξε τραγωδία για όλους τους Κυπρίους. Ενώ αρχικά πολλοί Τουρκοκύπριοι την είδαν ως «σωτηρία», οι μακροπρόθεσμες συνέπειές της αποκάλυψαν σοβαρά προβλήματα για την κοινότητά τους. Η εισβολή οδήγησε στην πλήρη εξάρτηση των Τουρκοκυπρίων από την Τουρκία, περιορίζοντας την αυτονομία τους. Η πολιτική ηγεσία τους βρίσκεται υπό την επιρροή της Άγκυρας, ενώ η μαζική έλευση εποίκων έχει αλλοιώσει τον δημογραφικό χαρακτήρα της περιοχής. Η τουρκοκυπριακή ταυτότητα απειλείται από τον έλεγχο που ασκεί η Τουρκία στη διακυβέρνηση, την οικονομία και τον πολιτισμό.
Η μη αναγνώριση του ψευδοκράτους έχει οδηγήσει την κοινότητα σε οικονομική απομόνωση. Η εξάρτηση από τουρκικές χρηματοδοτήσεις και οι περιορισμένες εμπορικές ευκαιρίες έχουν επιβραδύνει την ανάπτυξη, ωθώντας πολλούς νέους στη μετανάστευση. Η μονομερής εκμετάλλευση των φυσικών πόρων από την Τουρκία έχει δημιουργήσει επιπλέον εντάσεις. Η επανένωση της Κύπρου και η διεθνής ένταξη των Τουρκοκυπρίων μέσω ενός ενιαίου κράτους θα μπορούσαν να ανοίξουν νέους οικονομικούς δρόμους.
Η διαίρεση του νησιού, που αρχικά φάνηκε ως λύση για τις εθνοτικές συγκρούσεις, έχει ενισχύσει τον απομονωτισμό και τις προκαταλήψεις. Παρά την ανάπτυξη δικοινοτικών σχέσεων τα τελευταία χρόνια, η συνεχής απομόνωση των δύο κοινοτήτων απειλεί την πολυπολιτισμική κληρονομιά της Κύπρου. Παράλληλα, η πολιτιστική αλλοίωση στα κατεχόμενα είναι εμφανής. Η εισαγωγή τουρκικών στοιχείων και η επιβολή νέων θρησκευτικών και κοινωνικών προτύπων έχουν αποδυναμώσει την κοσμική και πολυπολιτισμική ταυτότητα των Τουρκοκυπρίων. Πολλοί ανησυχούν για την απώλεια των παραδόσεών τους, καθώς αυτές αντικαθίστανται από τουρκικές επιρροές. Η διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον της κοινότητας.
Η ειρήνη, η απελευθέρωση και η επανένωση της Κύπρου είναι η μόνη βιώσιμη προοπτική για τους Τουρκοκύπριους, καθώς η διαίρεση έχει οδηγήσει στην απομόνωση και την πλήρη εξάρτηση τους από την Τουρκία. Αν και η εισβολή τούς προσέφερε αρχικά αίσθηση ασφάλειας, οι μακροχρόνιες συνέπειες, όπως η στρατιωτική κατοχή, η απώλεια αυτονομίας και η δημογραφική αλλοίωση, έχουν καταστήσει σαφές ότι η παραμονή στο σημερινό καθεστώς δεν είναι βιώσιμη. Και η ενεργός υποστήριξη και συμμετοχή τους σε συνενωτικές δικοινοτικές πρωτοβουλίες αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για ένα ειρηνικό και ευημερούν μέλλον. Η απελευθέρωση των κατεχομένων εδαφών και η επανένωση του νησιού θα επιτρέψουν στους Τουρκοκύπριους να ανακτήσουν την πολιτική και οικονομική τους ανεξαρτησία, να συμμετέχουν ισότιμα σε ένα ενωμένο κράτος και να διασφαλίσουν το μέλλον τους.
Η Ιστορία διδάσκει ότι οι Κύπριοι έχουν κοινή μοίρα, ανεξαρτήτως εθνοτικής καταγωγής. Η συνεργασία και η υπέρβαση των εθνοτικών διαφορών είναι απαραίτητες για ένα βιώσιμο μέλλον. Η απελευθέρωση και επανένωση της Κύπρου, με πλήρη εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών, θα διασφαλίσει ελευθερία, ευημερία και ειρήνη για όλους.
*Καθηγητή-ανθρωπολόγου στο Philips University, πρώην πρύτανη
