Του Ανδρέα Αθανασίου - Αποστολή στις Βρυξέλλες
Οι τομείς της άμυνας, της μετανάστευσης και της οικονομίας αποτελούν τους κύριους τομείς ανησυχίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς ο κόσμος εισέρχεται σε μια νέα φάση ανακατάταξης των διεθνών σχέσεων, ιδίως μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ. Η άνοδος του προστατευτισμού, η αβεβαιότητα γύρω από τις εμπορικές συμφωνίες και οι νέες γεωπολιτικές προκλήσεις, όπως η ενίσχυση των σχέσεων της Κίνας με άλλες χώρες και η ρωσική επιθετικότητα, καθιστούν αναγκαία την αναθεώρηση της ευρωπαϊκής πολιτικής στους εν λόγω τομείς. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως κεντρικό θεσμικό όργανο της ΕΕ, καλείται να βρει τρόπους για να αντιμετωπίσει τις διεθνείς πιέσεις και να προασπιστεί τα συμφέροντα των 27 κρατών-μελών σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον. Την ίδια ώρα, η ΕΕ οφείλει να ενισχύσει τη συνοχή της, καθώς οι αντιφάσεις και οι διαιρέσεις μεταξύ των κρατών-μελών αυξάνονται, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την ενιαία αντίδραση σε αυτά τα παγκόσμια ζητήματα. Όλα τα παραπάνω αποτέλεσαν αντικείμενο συζήτησης στις Βρυξέλλες, παρά το γεγονός ότι η σύνθεση της νέας Κομισιόν και οι ακροάσεις των 26 επιτρόπων, οι οποίες, όπως φάνηκε, επισκιάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τις αμερικανικές εκλογές.
Ουκρανικό και Ευρωπαϊκή ασφάλεια
Η ευρωπαϊκή στήριξη στην Ουκρανία αποτελεί έναν κεντρικό πυλώνα της γεωπολιτικής στρατηγικής της ΕΕ. Η Ένωση έχει επενδύσει σημαντικούς πόρους και πολιτική υποστήριξη για την προστασία της ουκρανικής κυριαρχίας απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα. Παρά τη συνεχιζόμενη ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων, η επιστροφή του Τραμπ και οι αμφιβολίες του για τη συνέχιση της αμερικανικής στήριξης προς την Ουκρανία θέτουν υπό αμφισβήτηση τη σταθερότητα στην περιοχή και απαιτούν από την ΕΕ να αναθεωρήσει τη στρατηγική της. Σύμφωνα με διπλωματική πηγή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: «Η ευρωπαϊκή ασφάλεια εξακολουθεί να συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια της Ουκρανίας Το κοινοβούλιο δεν είναι τίποτα για την Ουκρανία χωρίς τους Ουκρανούς». Με βάση αυτή την αναγκαιότητα, έχει αρχίσει ήδη στις Βρυξέλλες να συζητά τρόπους για να ενισχυθεί η ΕΕ και να αποκτήσει τη στρατηγική αυτονομία που απαιτείται για να ανταποκριθεί αυτόνομα σε μελλοντικές κρίσεις. Οι αμφιβολίες για την αξιοπιστία των ΗΠΑ ανοίγουν έναν νέο δρόμο για την ανάπτυξη μιας αυτόνομης ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης, ικανής να υπερασπιστεί την Ευρώπη ανεξάρτητα από τις μεταβαλλόμενες πολιτικές της Ουάσιγκτον.
Μεταναστευτικό και συνοχή
Το ζήτημα της μετανάστευσης παραμένει κρίσιμο για την Ευρώπη, ιδίως λόγω της εργαλειοποίησης της μετανάστευσης από κράτη όπως η Ρωσία και η Λευκορωσία. Παρόλο που οι μεγαλύτερες ροές αντιμετωπίζονται κυρίως από χώρες όπως η Πολωνία και η Ελλάδα, ο τελικός προορισμός πολλών μεταναστών είναι συχνά η Γερμανία ή η Γαλλία, γεγονός που εντείνει τις ενδοευρωπαϊκές εντάσεις. Αν και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι πλέον μέλος της ΕΕ, συνεχίζει να ανησυχεί και επιθυμεί μια προβλέψιμη ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης, καθώς η αποδυνάμωση των ευρωπαϊκών συνόρων το επηρεάζει άμεσα. Η ανάγκη για μια πανευρωπαϊκή προσέγγιση είναι επιτακτική, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα και να απoτραπούν διαιρέσεις μεταξύ των κρατών-μελών.
Οικονομία και εμπορική πολιτική
Οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις αποτελούν επίσης πηγή ανησυχίας, ιδιαίτερα όσον αφορά τις εμπορικές διαμάχες και τους δασμούς. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η πολιτική που αναμένεται να ακολουθήσει ο Τραμπ σε αυτούς τους τομείς έχει προκαλέσει ήδη έντονες συζητήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ειδικότερα, η ανανέωση της πολιτικής υψηλών δασμών προς την Κίνα θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην Ευρώπη: «Ένας υψηλός δασμός στα κινεζικά προϊόντα μπορεί να προκαλέσει ντόμινο, πλημμυρίζοντας τις ευρωπαϊκές αγορές με φθηνότερα προϊόντα και ζημιώνοντας τις τοπικές βιομηχανίες». Οι ευρωπαϊκοί κατασκευαστές, ιδιαίτερα στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας και της τεχνολογίας, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αυξημένο ανταγωνισμό, κάτι που θα απαιτήσει στρατηγικές προστασίας της ευρωπαϊκής αγοράς. «Αν και έχουν ληφθεί κάποια μέτρα προστασίας, όπως η επιβολή δασμών σε εισαγόμενα ηλεκτρικά οχήματα, η Ευρώπη θα πρέπει να προετοιμαστεί για γρήγορη προσαρμογή εάν οι ΗΠΑ παραβιάσουν τις συμφωνίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ)» δήλωσε η πηγή από τις Βρυξέλλες.
Πράσινη πολιτική
Η ΕΕ συνεχίζει να πρωτοπορεί στην πολιτική για την κλιματική αλλαγή, με στόχο τη μείωση των εκπομπών CO2 και την ενίσχυση της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, το κόστος αυτής της μετάβασης ενδέχεται να επηρεάσει κοινωνικά στρώματα που δεν είναι έτοιμα για τόσο ταχείες αλλαγές. Η πράσινη μετάβαση απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό, ώστε να μην επιβαρυνθούν οι εργαζόμενοι ή να προκληθούν κοινωνικές ανισότητες. Το υψηλό κόστος των ηλεκτρικών οχημάτων και οι πιθανές οικονομικές αναταράξεις σε τομείς που εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα προκαλούν ανησυχίες, αν και η μετάβαση σε πράσινη οικονομία μπορεί να αποτελέσει βάση για ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Η ΕΕ επιδιώκει μια στρατηγική προσαρμογής, προσπαθώντας να δημιουργήσει ένα βιώσιμο οικονομικό μέλλον που να υποστηρίζει τόσο τη βιομηχανία όσο και τους εργαζόμενους. «Υπάρχει τεράστιο δυναμικό στην πράσινη οικονομία, που μπορεί να αντικαταστήσει την “καφέ οικονομία” των ορυκτών καυσίμων. Υπάρχουν ευκαιρίες και πρέπει να τις εκμεταλλευτούμε. Γι’ αυτό οι δύο αυτές πολιτικές θα προχωρήσουν χέρι-χέρι με τη νέα Κομισιόν» επεσήμανε η πηγή από τις Βρυξέλλες.
