Αποφάσεις για αλλαγές στους εκλογικούς νόμους που αφορούν τις βουλευτικές εκλογές έλαβαν χθες σε έκτακτη συνεδρίαση τους οι βουλευτές της Επιτροπής Εσωτερικών. Οι προτάσεις νόμου θα προωθηθούν για ψήφιση μέχρι τα τέλη του μήνα με σκοπό οι πρόνοιές τους να εφαρμοστούν στις βουλευτικές εκλογές του 2026.
Συγκεκριμένα, αποφασίστηκαν τα εξής:
1 Δεν θα αλλάξει η κατανομή των βουλευτικών εδρών ανά επαρχία ανεξαρτήτως των νομοθετημάτων που θα ψηφιστούν. «H κατανομή των βουλευτικών εδρών ανά εκλογική περιφέρεια δεν πρόκειται να αλλάξει, είτε προστεθούν οι ψηφοφόροι της αυτόματης εγγραφής είτε οι ψηφοφόροι που θα συμπληρώσουν το 17ο έτος ηλικίας τους πριν τις εκλογές», κατέστησε σαφές ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών και βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού. Συνεπώς, στις βουλευτικές εκλογές του 2026, και συγκεκριμένα στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας, θα εκλεγούν 20 βουλευτές, στην περιφέρεια Λεμεσού – 12 βουλευτές, στην περιφέρεια Αμμοχώστου - 11 βουλευτές, στην περιφέρεια Λάρνακας – έξι βουλευτές, στην περιφέρεια Πάφου – τέσσερις βουλευτές και στην περιφέρεια Κερύνειας – τρεις βουλευτές.
2 Δεν θα προωθηθούν προς ψήφιση οι προτάσεις νόμου που προβλέπουν την εφαρμογή της οριζόντιας ψηφοφορίας, την παραχώρηση του δικαιώματος στους εκ μητρογονίας πρόσφυγες να ψηφίζουν στον τόπο καταγωγής τους όπως ισχύει σήμερα για τους εκ πατρογονίας πρόσφυγες καθώς και την αριθμητική αύξηση των βουλευτών κατά επτά ως βουλευτές επικρατείας.
Σύμφωνα με τον κ. Δαμιανού, στη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Εσωτερικών δεν εξασφαλίστηκε η απαιτούμενη πλειοψηφία για τις πιο πάνω προτάσεις νόμου. Αναφέροντας, παράλληλα, ότι θα συνεχίσει η συζήτησή τους.
3 Ενόψει των βουλευτικών εκλογών του 2026 θα προωθηθεί ένα πακέτο προτάσεων νόμου με σκοπό να ρυθμιστούν διαδικαστικά ζητήματα, όπως είναι για παράδειγμα το πότε ένας εκλογέας δύναται να υποβάλει ένσταση κατά οποιουδήποτε εγγράφου υποβολής υποψηφιότητας, πότε αναθεωρούνται οι εκλογικοί κατάλογοι κ.ο.κ. Αποφασίστηκε, επίσης, η ψήφιση της πρότασης νόμου του Άριστου Δαμιανού, η οποία υποχρεώνει τον έφορο Εκλογής να μεριμνά ώστε να διατίθενται στα εκλογικά κέντρα η αναγκαία τεχνολογία και εξοπλισμός προς εκλογέα τυφλό ή εκλογέα με άλλη αναπηρία για σκοπούς άσκησης, αυτόνομα και ανεμπόδιστα, των εκλογικών τους δικαιωμάτων.
Εκλογικές δαπάνες
Στη συνεδρίαδη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών που θα πραγματοποιηθεί μεθαύριο Πέμπτη θα συζητηθεί η πρόταση νόμου του Άριστου Δαμιανού, που προσυπογράφεται και από τον Γιώργο Λουκαΐδη, με την οποία δίνεται το δικαίωμα σε ένα κόμμα ή σε συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων να αναλαμβάνουν τις εκλογικές δαπάνες των υποψηφίων που φιλοξενούν στα ψηφοδέλτιά τους, δαπανώντας ποσό μέχρι €1 εκατ. Σε αυτή την περίπτωση, οι υποψήφιοι βουλευτές θα μπορούν να δαπανήσουν μόνο το ποσό που προορίζεται για προσωπικά τους έξοδα, το οποίο, με βάση την κείμενη νομοθεσία, ανέρχεται μόλις στις €5.000.
Στη συνεδρίαση της Πέμπτης, τα κόμματα θα καθορίσουν και το ύψος της αύξησης των εκλογικών δαπανών των υποψήφιων βουλευτών, καθώς θεωρούν ότι το ποσό των €30.000 (€5.000 για προσωπικά έξοδα και €25.000 για τα υπόλοιπα έξοδα) που προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία είναι χαμηλό με βάση τα σημερινά δεδομένα.
Το ΥΠΕΣ εισηγείται αύξηση €20.000
Το Υπουργείο Εσωτερικών με επιστολή του προς τους βουλευτές της Επιτροπής Εσωτερικών, ημερ. 9 Απριλίου 2025, τάχθηκε υπέρ της ψήφισης της πρότασης νόμου του ΑΚΕΛ καθώς και υπέρ της αύξησης των εκλογικών δαπανών των υποψήφιων βουλευτών. Προβαίνοντας, παράλληλα, στις εξής εισηγήσεις προς τους βουλευτές:
- Για σκοπούς ισονομίας και ίσης μεταχείρισης, στην πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ να περιληφθούν και οι συνδυασμοί ανεξάρτητων υποψηφίων.
- Το ανώτατο όριο του ποσού θα πρέπει να καθορίζεται σε συνάρτηση με τον αριθμό των υποψηφίων κάθε συνδυασμού στη βάση του ανώτατου ορίου δαπανών που ισχύει για τους υποψηφίους. Για παράδειγμα, ένας συνδυασμός κόμματος που διεκδικεί εκλογή παγκύπρια με πλήρη ψηφοδέλτια να έχει ως όριο τα €1,4 εκατ. (56 έδρες Χ €25.000), ενώ ένας συνδυασμός που κατέρχεται με μόνο 20 υποψηφίους να έχει ως όριο τις €500.000 (20 Χ €25.000).
- Να καταστεί σαφές, με σχετική διατύπωση στον νόμο, ότι το εν λόγω όριο αφορά συνολικά τις δαπάνες του κόμματος και τους υποψηφίους του συνδυασμού, δηλαδή, δεν είναι επιπλέον των επιτρεπόμενων δαπανών των υποψηφίων.
- Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της εποχής μας και το γεγονός ότι τα ποσά που καθορίζονται στον νόμο είναι χαμηλά, με αποτέλεσμα να προκύπτει κίνητρο για υπέρβαση, εισηγούμαστε όπως τα επιτρεπόμενα όρια αυξηθούν, για παράδειγμα, στις €50.000 + €5.000 ανά υποψήφιο.
- Να τροποποιηθεί ο όρος και ο ορισμός «προεκλογικές δαπάνες» του υφιστάμενου νόμου κατά τρόπο που να περιλαμβάνει την υποχρέωση δήλωσης οποιασδήποτε δαπάνης διενεργήθηκε για σκοπούς των εκλογών ανεξαρτήτως χρονικού περιορισμού. Αυτή τη στιγμή στον νόμο καθορίζονται ως προεκλογικές δαπάνες, οι δαπάνες που διενεργούνται κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, η οποία ορίζεται ως η χρονική περίοδος που αρχίζει τρεις (3) μήνες πριν από την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών και λήγει την εν λόγω ημερομηνία.
Αποφάσεις την Πέμπτη για 17χρονους και αυτόματη εγγραφή
Στη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Εσωτερικών αποφασίστηκε να δοθεί ακόμη λίγος χρόνος, για την ακρίβεια μέχρι την επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής, την ερχόμενη Πέμπτη, για να τοποθετηθούν τα κόμματα και επί των δύο νομοσχεδίων του Υπουργείου Εσωτερικών που προβλέπουν:
Πρώτον, τη μείωση του ηλικιακού ορίου για το δικαίωμα του εκλέγειν στα 17 έτη.
Δεύτερον,την αυτόματη εγγραφή στον μόνιμο εκλογικό κατάλογο εφόσον ικανοποιούνται τα ακόλουθα τέσσερα κριτήρια: (α) είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, (β) συμπληρώνουν το 17o έτος της ηλικίας τους, (γ) διαμένουν στις περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας και (δ) κατέχουν δελτίο ταυτότητας της Δημοκρατίας.
Ανακατανομή εδρών
Στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, την ερχόμενη Πέμπτη, θα τοποθετηθούν τα κόμματα και επί της πρότασης νόμου του ΔΗΣΥ για την οποίαν έγινε χθες εκτενής συζήτηση μεταξύ των βουλευτών. Η πρόταση νόμου προβλέπει την τροποποίηση της κείμενης νομοθεσίας με σκοπό να επέλθουν διαφοροποιήσεις ως προς τον τρόπο κατανομής των βουλευτικών εδρών, τόσο στην πρώτη όσο και στη δεύτερη διαδικασία κατανομής. Στόχος, η διόρθωση στρεβλώσεων που παρατηρούνται στις βουλευτικές εκλογές όπου το δεύτερο κόμμα σε μια επαρχία εκλέγει περισσότερους βουλευτές από το πρώτο κόμμα. Το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε στις επαρχίες Λευκωσίας, Λάρνακας και Κερύνειας στις βουλευτικές εκλογές του 2021.
