Ανταπόκριση από Βερολίνο
Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε την Παρασκευή ότι είναι έτοιμος να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο κατά την προεδρία της Κύπρου στην ΕΕ, προκειμένου να ξεπεραστεί η διαίρεση του νησιού «βήμα-βήμα», αξιοποιώντας τις καλές σχέσεις της Γερμανίας με την Τουρκία.
Μετά τις διμερείς συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη στο Βερολίνο, ο Μερτς ανέφερε ότι θεωρεί τιμή το γεγονός ότι του ζητήθηκε να αναλάβει αυτόν τον ρόλο.
Προσέγγιση «βήμα-βήμα»
«Ο Πρόεδρος μου ζήτησε να τον στηρίξω, ώστε να ξεπεράσουμε βήμα-βήμα τα προβλήματα και τη διαίρεση του νησιού, και μέσω των καλών μας σχέσεων με την Τουρκία να κάνουμε τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση», είπε ο Μερτς.
Ο Καγκελάριος τόνισε την ετοιμότητα της Γερμανίας να συμμετάσχει ενεργά στις συγκεκριμένες προτάσεις του Προέδρου. «Προσωπικά το θεωρώ μεγάλη τιμή», πρόσθεσε.
Ο Μερτς δήλωσε ότι θα συνεργαστεί με τους συνεργάτες του τις επόμενες εβδομάδες και κατά τη διάρκεια της κυπριακής προεδρίας στην ΕΕ για να επιτευχθεί πρόοδος στις συγκεκριμένες προτάσεις, ελπίζοντας ότι αυτό μπορεί να ξεπεράσει τη διαίρεση του νησιού, «τουλάχιστον σε ορισμένους τομείς».
Ο Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε τον Μερτς για την ανταπόκρισή του στην πρόσκληση να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο για την επίτευξη παράλληλης προόδου στο Κυπριακό και στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Πρόσθεσε ότι η Κύπρος είναι έτοιμη να ακολουθήσει θετική προσέγγιση για ένα αμοιβαία επωφελές αποτέλεσμα.
«Η ΕΕ διαθέτει τα εργαλεία και τα κίνητρα για να μας οδηγήσει σε μια αμοιβαία επωφελή κατάσταση για όλο τον κυπριακό λαό, για την Τουρκία, για τις ευρωτουρκικές σχέσεις, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή, και σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια, η Γερμανία έχει σημαντικό ρόλο να παίξει», είπε ο Χριστοδουλίδης.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν επίσης την πρόσφατη επίσκεψη του Μερτς στην Άγκυρα. Ο Καγκελάριος υπογράμμισε την ανάγκη στενότερης συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας.
Κύπρος και σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι προτάσεις αφορούσαν τον εντοπισμό περιοχών κοινού ενδιαφέροντος και την προώθηση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας παράλληλα με την προώθηση βημάτων για την Κύπρο.
Για παράδειγμα, συμφωνία για χαλάρωση θεώρησης βίζας για ορισμένες κατηγορίες Τούρκων πολιτών (π.χ. επιχειρηματίες) σε αντάλλαγμα για το άνοιγμα ενός τουρκικού λιμανιού σε πλοία υπό κυπριακή σημαία.
Μια άλλη ιδέα ήταν η πρόσκληση του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν (και/ή του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν) στη ανεπίσημη εξαμηνιαία συνάντηση των ΥΠΕΞ της ΕΕ (Gymnich), που πραγματοποιείται κατά την εκάστοτε προεδρία της ΕΕ.
Οι προσπάθειες θα επικεντρωθούν επίσης στην επανέναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών για την Κύπρο εντός του διεθνώς συμφωνημένου πλαισίου.
Προεδρία Κύπρου στην ΕΕ
Ο Μερτς επαίνεσε την Κύπρο για την εντατική προετοιμασία της για την προεδρία της ΕΕ, σημειώνοντας ότι η χώρα θα έχει σημαντικό ρόλο στον εκσυγχρονισμό του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των κρατών-μελών για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και την αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν επίσης την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, βασισμένη σε συμφωνία 22 ηγετών τον προηγούμενο μήνα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη τόνωσης της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσω μείωσης της γραφειοκρατίας και απλοποίησης των κανόνων της ΕΕ.
Ουκρανία και Τουρκία
Στο θέμα της Ουκρανίας, οι δύο ηγέτες εξέτασαν τρόπους υποστήριξής της, διότι «είναι κρίσιμη για την ασφάλεια της ΕΕ», πρόσθεσε ο Γερμανός Καγκελάριος.
Ο Πρόεδρος της Κύπρου τόνισε ότι η Κύπρος δεν είναι αντίθετη στη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για οικονομική στήριξη της Ουκρανίας, αλλά μαζί με άλλες χώρες επιθυμεί όπως βρεθεί η σωστή νομική οδός για να προχωρήσει αυτή η διαδικασία.
Αναφέρθηκε επίσης στο θέμα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, σημειώνοντας ότι δεν αρκεί τα κράτη-μέλη της ΕΕ να εξασφαλίζουν την πλήρη εφαρμογή των κυρώσεων, αλλά και κράτη που επιθυμούν θεσμικές σχέσεις με την ΕΕ, σε σαφή αναφορά στην Τουρκία.
Ο Μερτς δήλωσε ότι η Γερμανία καταδικάζει την παράκαμψη των κυρώσεων και συζητά συνεχώς με την τουρκική κυβέρνηση, ενώ ετοιμάζεται επιπλέον πακέτο κυρώσεων για να διατηρηθεί η πίεση στη Ρωσία.
«Γνωρίζουμε ότι αυτές οι κυρώσεις επηρεάζουν άμεσα την ρωσική οικονομία και το καθεστώς στη Μόσχα», είπε ο Μερτς, προσθέτοντας ότι η τουρκική κυβέρνηση γνωρίζει τι αναμένεται από αυτήν.
Τουρκία και ΕΕ
«Για εμάς, η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος στο ΝΑΤΟ, παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κατάστασης στη Γάζα. Αλλά αν η Τουρκία θέλει επαφή με την ΕΕ και ενίσχυση αυτής της σχέσης, πρέπει να τηρεί τα Κριτήρια της Κοπεγχάγης για κράτος δικαίου και δημοκρατία», είπε ο Μερτς.
Σε σχέση με τις δηλώσεις Ερντογάν για λύση δύο κρατών στην Κύπρο, ο Χριστοδουλίδης δήλωσε: «Αν ο κ. Ερντογάν επιμείνει σε θέσεις για λύση δύο κρατών, η Τουρκία σίγουρα δεν θα πλησιάσει την ΕΕ. Συνεπώς, εξαρτάται από την Τουρκία αν θα έρθει πιο κοντά στην ΕΕ».
Τόνισε ότι τόσο η ΕΕ όσο και η διεθνής κοινότητα στηρίζουν λύση στην Κύπρο βάσει των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των αρχών και αξιών της ΕΕ.
Στο θέμα της συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE της ΕΕ, που προσφέρει χαμηλότοκα δάνεια άμυνας, ο Χριστοδουλίδης υπενθύμισε ότι για να συμμετάσχει ένα τρίτο κράτος πρέπει να έχει συμφωνία άμυνας και ασφάλειας με την ΕΕ. «Και αυτή τη στιγμή, η Τουρκία δεν έχει τέτοια συμφωνία», πρόσθεσε.
Ενέργεια για την Ευρώπη
Ερωτηθείς αν η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης για τις ενεργειακές ανάγκες της ΕΕ, ο Πρόεδρος σημείωσε ότι η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να αναπτυχθεί ως εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος για την Ευρώπη.
«Η Κύπρος, σε στενή συνεργασία με γειτονικές χώρες, κυρίως Αίγυπτο και Ισραήλ, συνεργάζεται σε αυτόν τον τομέα, και ο στόχος μας, μέσω σχετικών συμφωνιών που έχουμε υπογράψει, είναι να εξάγουμε το πρώτο κυπριακό φυσικό αέριο στην Ευρώπη το 2027», είπε.
