Ανταπόκριση από Βερολίνο
Παρά τη διαφορά μεγέθους και πληθυσμού – 84 εκατομμύρια άνθρωποι που κατοικούν σε μια έκταση 39 φορές μεγαλύτερη από ένα νησί ενός εκατομμυρίου – οι ηγέτες της Γερμανίας και της Κύπρου είχαν πολλά να συζητήσουν στο Βερολίνο την Παρασκευή.
Ο μεγάλος όγκος των θεμάτων στην ατζέντα αναδεικνύει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως ενός χώρου όπου μεγάλοι και μικροί έχουν ρόλο να παίξουν και την ευκαιρία να δείξουν τι μπορούν να φέρουν στο κοινό τραπέζι.
Οι διμερείς συνομιλίες μεταξύ του Γερμανού Καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς και του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη κάλυψαν την επερχόμενη Προεδρία της ΕΕ από την Κύπρο, το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της Ένωσης, την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, την Ουκρανία, τις σχέσεις ΕΕ–Μέσης Ανατολής, τη Μεσόγειο, τις διμερείς σχέσεις, τις σχέσεις Κύπρου και ΕΕ με την Τουρκία και φυσικά το Κυπριακό.
Η Κύπρος στην Προεδρία της ΕΕ
Για την Κύπρο, η Γερμανία αποτελεί κρίσιμο εταίρο στον σχεδιασμό και την επιτυχία της ευρωπαϊκής ατζέντας κατά τη διάρκεια της κυπριακής Προεδρίας το πρώτο εξάμηνο του 2026. Η Γερμανία παρέχει τεχνική υποστήριξη σε μια σειρά τομέων, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών ζητημάτων.
Για τη Γερμανία, η Κύπρος — ως μικρότερο κράτος-μέλος με «λιγότερη πολιτική έκθεση» — μπορεί να διαδραματίσει τον ρόλο του έντιμου μεσολαβητή μεταξύ των διαφόρων στρατοπέδων, καθώς η ΕΕ προχωρά στις διαπραγματεύσεις για τον ετήσιο προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας (2028–2034). Με εκλογές σε Γαλλία και Πολωνία στο προσκήνιο, το Βερολίνο έχει θέσει ως προτεραιότητα το πακέτο διαπραγμάτευσης για το επίμαχο δημοσιονομικό πλαίσιο να φτάσει σε επαρκές επίπεδο ωρίμανσης εντός της κυπριακής Προεδρίας.
Πρόκειται για δύσκολο έργο, καθώς τα ποσά είναι τεράστια και τα κράτη-μέλη έχουν πολύ διαφορετικές απόψεις για το πού πρέπει να επικεντρωθεί η ΕΕ: άμυνα, ανταγωνιστικότητα, κοινωνική συνοχή, αγροτική πολιτική, μετανάστευση, προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή κ.α.
Στο θέμα της ανταγωνιστικότητας, ο Μερτς ανέλαβε πρωτοβουλία τον προηγούμενο μήνα, πετυχαίνοντας να συμφωνήσουν 21 άλλοι ηγέτες της ΕΕ στην ανάγκη μείωσης της γραφειοκρατίας και απλοποίησης ή κατάργησης κανόνων, ώστε να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις να ιδρύσουν και να αναπτύξουν δραστηριότητες. Έχει ζητήσει έκτακτη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το θέμα αυτό, η οποία θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της κυπριακής Προεδρίας στις 12 Φεβρουαρίου 2026.
Ουκρανία
Ο Χριστοδουλίδης ενημέρωσε τον Μερτς ότι θα επισκεφθεί τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις 4 Δεκεμβρίου 2025. Τόνισε την ανάγκη αποτελεσματικής εφαρμογής της πολιτικής κυρώσεων κατά της Ρωσίας, σημειώνοντας ότι αποτελεί «κοινό μυστικό» πως η Τουρκία βοηθά σημαντικά στην παράκαμψη των κυρώσεων ενώ επωφελείται από αυτό.
Σύμφωνα με πηγές, ο Κύπριος πρόεδρος μοιράστηκε στοιχεία για εταιρείες στην Τουρκία που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παράκαμψη των κυρώσεων, ιδιαίτερα στον τομέα της ναυτιλίας. Υποστήριξε ότι η Τουρκία αποτελεί βασικό κανάλι εισαγωγής ρωσικών προϊόντων (συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου), σημειώνοντας ότι η χώρα έχει δει σημαντική αύξηση του ΑΕΠ ως αποτέλεσμα αυτών των πρακτικών.
Μέση Ανατολή και IMEC
Ο Χριστοδουλίδης αξιοποίησε την ευκαιρία για να τονίσει τη σημασία μιας πιο ενεργής εμπλοκής της ΕΕ στη Μέση Ανατολή, υπογραμμίζοντας τις τεράστιες προοπτικές για συνέργειες, ειδικά ενόψει του φιλόδοξου σχεδιασμού για τον διάδρομο IMEC (Ινδία–Μέση Ανατολή–Ευρώπη), που εκτείνεται πέρα από το εμπόριο και στον τομέα της ενέργειας.
Η δυναμική αυτή μπορεί να αποτελέσει και σημείο σύγκλισης με τις ΗΠΑ. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Κύπριος πρόεδρος κάλεσε την ΕΕ να εντοπίσει περισσότερα σημεία σύγκλισης με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, υποστηρίζοντας ότι έχει σχέδιο για την περιοχή και ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να είναι παρούσα.
Ένας ακόμη στόχος της Κυπριακής Προεδρίας είναι η έναρξη εφαρμογής του Συμφώνου για τη Μεσόγειο, το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση της συνεργασίας και της οικονομικής διασύνδεσης σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Διμερείς σχέσεις
Όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις, η Κύπρος εκτιμά ιδιαίτερα την αλλαγή στάσης της Γερμανίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης σχετικά με τον έλεγχο της συμμόρφωσης της Τουρκίας με τις υποχρεώσεις της μετά από αποφάσεις του ΕΔΑΔ σε υποθέσεις περιουσιών Ελληνοκυπρίων.
Η πρώτη επίσκεψη Γερμανού Προέδρου στην Κύπρο πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο 2024, ενώ Χριστοδουλίδης και Μερτς είχαν πραγματοποιήσει διμερή συνάντηση νωρίτερα φέτος. Οι δύο χώρες συνεργάζονται σε θέματα άμυνας και ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων ανθρωπιστικών εκκενώσεων και επιχειρήσεων Έρευνας και Διάσωσης, καθώς και στον τουρισμό, στη ναυτιλία, στην εκπαίδευση και στο μεταναστευτικό.
Ο Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε τον Μερτς για την προσφορά της Γερμανίας να εκπροσωπεί την Κύπρο σε επτά κράτη όπου η Κύπρος δεν έχει πρεσβεία, ώστε να καλύψει τις υποχρεώσεις της όταν ενταχθεί τελικά στη Ζώνη Σένγκεν.
Φυσικά, οι δύο συζήτησαν και το Κυπριακό και τις σχέσεις ΕΕ–Τουρκίας, εξερευνώντας τρόπους για αμοιβαία επωφελή πρόοδο και στα δύο παράλληλα. Ο Χριστοδουλίδης υποστήριξε ότι η Τουρκία πρέπει να προβεί σε ουσιαστικά βήματα, ιδιαίτερα όσον αφορά τη συμφωνία στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για λύση, ώστε να υπάρξει αντίστοιχη πρόοδος στους τομείς των σχέσεων ΕΕ–Τουρκίας που την ενδιαφέρουν.
