Κείμενο ισορροπιών και μήνυμα ενόψει της άτυπης συνάντησης στη Γενεύη

Με το βλέμμα στραμμένο εξ ολοκλήρου στη Γενεύη για την άτυπη συνάντηση «5+1» στις 27-29 Απριλίου, βρίσκεται πλέον το Προεδρικό μετά και την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με ένα κείμενο συμπερασμάτων, το οποίο ικανοποιεί σε μεγάλο βαθμό τη Λευκωσία. Η ερμηνεία που δίνει η Λευκωσία στο περιεχόμενο των συμπερασμάτων αλλά και της έκθεσης Μπορέλ, κάνει λόγο για αναβάθμιση της θέσης του Κυπριακού και του ζητήματος των Βαρωσίων, σε ό,τι έχει να κάνει με τα ευρωτουρκικά.

[rml_read_more]

Στο κείμενο συμπερασμάτων αναγράφονται σημαντικά στοιχεία για την Κύπρο, τα οποία μάλιστα σύμφωνα με ασφαλείς πηγές δεν ήταν ιδιαίτερα εύκολο να προστεθούν στο κείμενο καθώς Βερολίνο και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ήθελαν να υιοθετηθεί από τώρα μια πιο θετική προσέγγιση σε σχέση με την Άγκυρα. Παράλληλα με το κείμενο συμπερασμάτων όμως, οι βανδαλισμοί στο τζαμί στην Επισκοπή Λεμεσού (βλ. σελ. 9), ο διορισμός της υποστράτηγου Ingrid Gjerde από τη Νορβηγία στη θέση της διοικήτριας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, όπως και οι προχθεσινές δηλώσεις Ολγκιούν, ότι αν δεν υπάρξει κοινός παρονομαστής στη Γενεύη θα επανέλθουν σε νέα συνάντηση οι πλευρές έναν μήνα μετά, θέτουν επί της ουσίας τις διεργασίες για το Κυπριακό στο επίκεντρο.

Ικανοποιημένη η Λευκωσία

Το κείμενο συμπερασμάτων αντανακλά τις βασικές επιδιώξεις που έθεσε η Λευκωσία στις δύσκολες και απαιτητικές διεργασίες που προηγήθηκαν επεσήμανε μεταξύ άλλων ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κυριάκος Κούσιος. Η στάση της Άγκυρας αναμένεται να επαναξιολογηθεί στη βάση συγκεκριμένων οροσήμων, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ιουνίου, με τη θετική ατζέντα να αναμένει τμηματικά υιοθέτηση ανάλογα με το πώς θα προσεγγίσει τα ζητήματα η Τουρκία το επόμενο διάστημα. Αφού καταστεί σαφές πως πλαίσιο για περιοριστικά μέτρα υπάρχει μόνο για μονομερείς παραβιάσεις σε επίπεδο ΑΟΖ και οι 27 ηγέτες της ΕΕ καλούν την Τουρκία να μείνει μακριά από τέτοιες ενέργειες, είναι σημαντικό το γεγονός πως υπενθυμίζεται η λύση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και ιδιαίτερα του 1251. Επίσης, σημαντικές οι αναφορές στα ψηφίσματα 55- και 789 για την περιοχή των Βαρωσίων. Η ερμηνεία που δίνει η Λευκωσία στο περιεχόμενο του κειμένου συμπερασμάτων είναι πως «η θετική συνδρομή της Τουρκίας στη νέα προσπάθεια για το Κυπριακό καθίσταται ουσιαστικά προϋπόθεση, προκειμένου να καταστεί δυνατή η δρομολόγηση θετικών εξελίξεων στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας». Στην πραγματικότητα το κείμενο χαρακτηρίζει ως αποκλιμάκωση την απόσυρση των γεωτρητικών ερευνητικών σκαφών της Άγκυρας από την περιοχή, τη διενέργεια διερευνητικών επαφών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας και τις επικείμενες συνομιλίες για το Κυπριακό υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Συνεχίζει δε λέγοντας πως «με την προϋπόθεση ότι διατηρείται η τρέχουσα αποκλιμάκωση και ότι η Τουρκία εμπλέκεται εποικοδομητικά και υπόκειται στις καθιερωμένες προϋποθέσεις που ορίζονται στα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου... η ΕΕ είναι έτοιμη για ενίσχυση της συνεργασίας με έναν σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο» με τις αποφάσεις για λήψη αποφάσεων τον ερχόμενο Ιούνιο.

Σημαντική η αναφορά στην τελωνειακή ένωση ΕΕ - Τουρκίας για ανάγκη αποτελεσματικής εφαρμογής σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Σημαντικό επίσης το σημείο για το μεταναστευτικό όπου ζητείται η εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ - Τουρκίας χωρίς διακρίσεις.

Ήπια η Άγκυρα

Από τη μια ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου διεμήνυσε στη συνάντηση με τον Ζοζέπ Μπορέλ στις Βρυξέλλες, πως η Άγκυρα είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την ΕΕ για την υιοθέτηση θετικής ατζέντας, ενώ από την άλλη το τουρκικό ΥΠΕΞ παρουσιάστηκε ενοχλημένο από το κείμενο συμπερασμάτων κατηγορώντας την ΕΕ πως αγνοεί τη «μαξιμαλιστική στάση του διδύμου Ελλάδα - Ε/Κ». Κάνει λόγο μάλιστα για προκλητικές δραστηριότητες Αθήνας και Λευκωσίας. Η ενόχληση όμως δεν είναι τόσο έντονη όσο άλλες φορές καθώς αντικρίζεται θετικά η προσπάθεια για υιοθέτηση θετικής προσέγγισης έναντι της Άγκυρας.  Επιθυμούμε ειλικρινά να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας με την ΕΕ σύμφωνα με τον στόχο ένταξης, με βάση τη συνεργασία και το αμοιβαίο όφελος, τονίζει το τουρκικό ΥΠΕΞ. Αφήνοντας πίσω το Κυπριακό, η Άγκυρα επισημαίνει πως αναμένει από την ΕΕ να ανοίξει τα κεφάλαια 23-24 σύμφωνα με το νέο πλαίσιο στρατηγικής για τη διεύρυνση και «θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για την επίλυση περιφερειακών κρίσεων σε περιοχές όπως η Λιβύη, η Συρία, ο Νότιος Καύκασος». Παράλληλα η Άγκυρα εκφράζει την ενόχληση προς τα Ηνωμένα Έθνη καθώς «δεν ενημέρωσαν το ψευδοκράτος για τον διορισμό της υποστράτηγου Ingrid Gjerde από τη Νορβηγία, ως νέας διοικήτριας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και κάνει λόγο για μη τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των δύο πλευρών στην Κύπρο. Προειδοποιεί μάλιστα πως η εκτέλεση των δραστηριοτήτων της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στα κατεχόμενα εξαρτάται από τη συνεργασία της με το ψευδοκράτος.

Δεν τα παρατούν οι ΗΠΑ

Ο Τζο Μπάιντεν σε ομιλία του με αφορμή τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση έστειλε το μήνυμα πως δεν τα παρατά στο Κυπριακό. Στα θετικά επίσης το γεγονός πως ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε επικοινωνία με τον Έλληνα πρωθυπουργό τον οποίο προσκάλεσε μάλιστα να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο όταν το επιτρέψει η πανδημία. Διεμήνυσε άλλωστε ότι οι σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Ουάσινγκτον θα είναι πιο στενές από ποτέ. Ανάμεσα στα θέματα που συζητήθηκαν στην τηλεφωνική επικοινωνία Μπάιντεν - Μητσοτάκη ήταν και η ασφάλεια και η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Μέχρι στιγμής επίσημα αντίστοιχη  κίνηση δεν έγινε από πλευράς Μπάιντεν και με τη Λευκωσία, παρά το γεγονός πως όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, άλλα στελέχη της διακυβέρνησης των ΗΠΑ έχουν επαφές με αξιωματούχους-διπλωμάτες της κυβέρνησης.