Και από πότε έγιναν επιτυχία οι απαγωγές τουριστών;

Ως «επιτυχία της Τουρκίας» εκτίμησαν πολλοί την απόφαση Ερντογάν να δώσει τέλος στην αδιανόητη εκείνη υπόθεση σύλληψης ενός Ισραηλινού ζευγαριού τουριστών για κατασκοπεία, επειδή… φωτογράφησαν το Ανάκτορο του Ντολμάμπαχτσε, καθώς έκαναν κρουαζιέρα στον Βόσπορο. Όπως καθημερινώς κάνουν αμέτρητοι επισκέπτες της Πόλης. 

Ως πρώτη διαπίστωση μπορεί κανείς να καταθέσει το εξής: ότι η τάση, ιδιαίτερα στον ελληνόφωνο χώρο, να θεοποιείται αενάως και χωρίς δεύτερη σκέψη η τουρκική διπλωματία, ό,τι κι αν κάνει, παραμένει τραγικά ισχυρή ακόμα και στις μέρες αυτές. 

Μέρες μάλιστα κατά τις οποίες, περισσότερο από ποτέ, τέτοιες κινήσεις ενισχύουν διεθνώς την εικόνα μιας παράλογης και αυταρχικής Άγκυρας, η οποία προσπαθεί να στηριχθεί σε τέτοιες κινήσεις πανικού προκειμένου να μειώσει τους εσωτερικούς κραδασμούς από την κατρακύλα της τουρκικής λίρας, αλλά και την ευρύτερη οικονομική κρίση, την οποία ο Ερντογάν επιμένει να αντιμετωπίζει με όρους πολιτικούς -ή λαϊκίστικους ορθότερα- και με τις εμμονές του για το ζήτημα των επιτοκίων, αντί να ακούσει τους ειδικούς που ο ίδιος διόρισε και τώρα απολύει με τη μεγαλύτερη ευκολία στην Κεντρική Τράπεζα και αλλού.

Τα περί επιτυχίας της Άγκυρας βασίστηκαν αφενός μεν σε πληροφορίες για ανταλλάγματα που εξασφάλισε η τουρκική πλευρά, αφετέρου δε στο ότι ο Πρόεδρος του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσογκ ευχαρίστησε τον Ταγίπ Ερντογάν για την κίνηση απελευθέρωσης των ζεύγους των τουριστών. 

Ενισχύθηκαν δε από την επίσης τραγική όσο και μόνιμη τάση του ελληνόφωνου χώρου και των ΜΜΕ μας, ιδιαίτερα, να αντιμετωπίζουν ό,τι έχει να κάνει με τις διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας, με άκρως συνωμοσιολογική διάθεση, πέρα από τη θεοποίηση την οποία ανέφερα πριν. 

Πιο απλά ειπωμένο, κατάλαβαν ότι ο πολυμήχανος Ερντογάν και το τουρκικό ΥΠΕΞ κατάφεραν να βάλουν στη γωνιά το Ισραήλ, η ηγεσία του οποίου αναγκάστηκε να προβεί σε μια άβολη υποχώρηση προκειμένου να αφεθούν ελεύθεροι οι δύο συλληφθέντες, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης υστερίας και του κυνηγιού μαγισσών στην Τουρκία.

Μόνο που, εν αντιθέσει με το τι συμβαίνει στη δική μας λαϊκή και δημοσιογραφική φαντασία, το Ισραήλ ακολουθούσε πάντοτε μια πολυεπίπεδη εξωτερική πολιτική, η οποία στην περίπτωση της Τουρκίας απαιτούσε και απαιτεί πολύ περισσότερο σήμερα εξαιρετικά λεπτούς χειρισμούς από πλευράς της Ιερουσαλήμ. 

Αλλά και πέρα από αυτό, ακόμα και στις χειρότερες στιγμές κρίσεων, όπως καλή ώρα του Μαβί Μαρμαρά, το Ισραήλ ήταν υποχρεωμένο να συνεχίζει να διατηρεί στενότατες σχέσεις με την Τουρκία, σε επίπεδα ενίοτε διαμετρικά αντίθετα από το ναδίρ των πολιτικών και αμυντικών σχέσεων των δύο χωρών. Ένα κράτος το οποίο είναι περικυκλωμένο από εχθρούς και δυνητικούς εχθρούς, δεν έχει την πολυτέλεια άσκοπων συγκρούσεων σε επίπεδα πέραν αυτών που δεν μπορεί να αποφύγει. Και ακόμα και εκεί, επιδιώκει να περιορίζει τις συγκρούσεις όσο μπορεί.

Πόσω δε μάλλον σε μια περίοδο εξαιρετικά ρευστή, κατά την οποία το κράτος αυτό αναδιαμορφώνει τις σχέσεις του με αραβικά κράτη και συνάπτει ισχυρές αλλά εύθραυστες προς το παρόν συμμαχίες με αυτά, την ώρα που οι ισορροπίες στην περιοχή συνεχίζουν να αλλάζουν. Ειδικά σε σχέση με τον περιορισμό του ρόλου του Ιράν, τις ισορροπίες του με τη Σαουδική Αραβία αλλά και τη δυνατότητα ανάμειξης της Τουρκίας στα της Γάζας, με τη στήριξη που παρέχει στους εξτρεμιστές της Χαμάς. 

Και εάν μιλάμε για το Ισραήλ και την Τουρκία του Ερντογάν, δεν είναι καθόλου απίθανο η τελευταία να επιχειρήσει να εργαλειοποιήσει και την εβραϊκή κοινότητα της χώρας -τη μεγαλύτερη κοινότητα Εβραίων σε χώρα με μουσουλμανική πλειοψηφία, γύρω στις 15.000 στον αριθμό- κάτι το οποίο, αν και απομακρυσμένο προς το παρόν ως σενάριο, το Ισραήλ θα κληθεί να το διαχειριστεί ώστε να μην πληγεί η κοινότητα και να διατηρήσει τον ισχυρό, αν και αποδυναμωμένο στις μέρες των ισλαμιστών, ρόλο της στην τουρκική κοινωνία. 

Για το Ισραήλ λοιπόν η Τουρκία είναι ένα πολύ δύσκολο παιγνίδι ισορροπιών. Σήμερα περισσότερο από ποτέ. Και είναι λογικό η Ιερουσαλήμ να προσπαθεί να περιορίσει τις ρωγμές στο ήδη προβληματικό πια οικοδόμημα των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων προσπερνώντας, όταν χρειάζεται, προκλήσεις όπως αυτή με το ζευγάρι των Ισραηλινών τουριστών και παραχωρώντας κάποτε ακόμα και ανταλλάγματα στην Άγκυρα για να αποσοβηθούν κρίσεις στις σχέσεις αυτές.

Το έκανε αμέτρητες φορές. Και τις έχει καταγράψει όλες, όπως και η ισραηλινή κοινή γνώμη.

Αυτό δεν είναι αδυναμία. Είναι διπλωματία ενός κράτους το οποίο επιβιώνει σε πολύ ιδιάζουσες συνθήκες και είναι υποχρεωμένο να θυμάται πάντοτε ότι πρέπει να θυσιάζει το δέντρο για το δάσος. Κάτι που σίγουρα θα βοηθούσε εάν το θυμόμασταν πού και πού και εμείς. 

[rml_read_more]


Όσο για την Τουρκία, η πρακτική των εκβιασμών και οι παράλογες προκλήσεις, όπως αυτή της σύλληψης των δύο Ισραηλινών τουριστών τις προάλλες ή η άλλη, της σύλληψης προ εβδομάδων 15 Παλαιστινίων ως «πρακτόρων του Ισραήλ» -όταν επρόκειτο απλώς για μια εξυπηρέτηση της Άγκυρας στη Χαμάς στο πλαίσιο ενδοπαλαιστινιακού ξεκαθαρίσματος λογαριασμών, η οποία είχε μάλιστα προαναγγελθεί από ΜΜΕ στη Γάζα δύο εβδομάδες πριν!..- όλα αυτά και πολλά άλλα, λοιπόν, δεν ενισχύουν καμία άλλη εικόνα πέραν αυτής μιας τουρκικής κυβέρνησης η οποία προσπαθεί να αρπαχτεί από όπου μπορεί, αρκεί να αποσπάσει την προσοχή του κόσμου από τα αδιέξοδα τα οποία έχει δημιουργήσει και τα οποία ο κόσμος της αισθάνεται μέρα με τη μέρα ολοένα και εντονότερα.

Η εποχή που η κατασκευή εχθρών έβγαζε τους Τούρκους στους δρόμους και δεν υπήρχε τίποτα πιο απλό από το να ρίξει η Άγκυρα ένα τέτοιο σενάριο για να ξεχάσουν οι πολίτες τι συμβαίνει γύρω τους, αφορά πια την Ιστορία. Όπως αφορά και μια εποχή, μακρά, κατά την οποία το βιοτικό επίπεδο του μέσου Τούρκου πολίτη βρισκόταν σε άσχημα επίπεδα. Αλλά μονίμως και χωρίς αλλαγές.

Αυτή τη στιγμή ο Ερντογάν καλείται να απαντήσει γιατί, ενώ η Τουρκία είναι ισχυρή σε επίπεδο υποδομών και εκείνος ξοδεύει όσα περισσότερα μπορεί σε Ναπολεόντειες επινοήσεις και σε εντυπωσιακά αλλά χωρίς καμία χρησιμότητα για τον μέσο πολίτη οικοδομήματα και πρότζεκτ, το φαΐ στο τραπέζι της τουρκικής οικογένειας φτάνει όλο και δυσκολότερα λόγω της κρίσης την οποία ο Ερντογάν αδυνατεί να αντιμετωπίσει εγκλωβισμένος στις εμμονές του.

Κανείς στην Τουρκία σήμερα δεν ασχολείται με τις φαντασιακές επιτυχίες του, πολύ δε περισσότερο μέσω των… απαγωγών τουριστών! 

Μήπως, αντί να πιστώνουμε πρώτοι στον Ερντογάν «νίκες» και «επιτυχίες», πρέπει επίσης απλώς να σκεφτούμε -πέρα και από το αντισημιτικό της διεθνούς δυστυχώς προσέγγισης «Ισραηλινός = Πράκτορας»-  ότι η μεν στηριζόμενη σε μια ισχνή πλειοψηφία κυβέρνηση του Ισραήλ ήθελε να αποφύγει αυτή την τεράστια κρίση που ξεκινούσε αλλά και πως ενδεχομένως και η ίδια η Άγκυρα να ήθελε να κλείσει το ζήτημα πριν ξεφύγει, συνυπολογίζοντας μεταξύ άλλων την ανασφάλεια που μπορεί προκαλεί στον μέσο τουρίστα της Τουρκίας η αίσθηση ότι και εκείνος μπορεί να συλληφθεί για διαφορές του Ερντογάν με τη χώρα του, εάν τύχει και βγάλει τη λάθος φωτογραφία;

Ή μήπως μας γκρεμίζει τον μύθο και όσα θέλουμε να πιστεύουμε για την Τουρκία;