«Το σύνδρομο της κατεδάφισης» της Μαρίας Θεριστή

Ούτε ο Ισοκράτης μπόρεσε να κρατήσει το ίσο στην Ισοκράτους. Ισοπεδώθηκε στο μέσο ενός παράξενου χειμώνα κι εποχής. Ο ισοκράτης είναι ο ψάλτης που κρατάει το ίσο στην εκκλησία. Το ίσο που μοιάζει με ήχο διαλογισμού Νιρβάνα. Εκείνης που διαταράχθηκε όταν βγήκαν οι μπουλντόζες στους δρόμους την περασμένη βδομάδα.

Οι μπουλντόζες που έχουν ερπύστριες, ίδιες μ' εκείνες των τανκς. Οι μπουλντόζες που στρέφονται κατά κύριο λόγο εναντίον του μισοαθώου παρελθόντος μας. Είτε γκρεμίζουν για αντιπαροχές και φύτεμα πολυόροφων, είτε γκρεμίζουν στην Ισοκράτους. Οι μπουλντόζες δεν πάνε ποτέ να εκτελέσουν τα εκδοθέντα εκ των δικαστηρίων εντάλματα για κατεδάφιση επαίσχυντων παράνομων επεκτάσεων. Δεν πάνε ποτέ να κατεδαφίσουν τις παράνομες επεκτάσεις στις ζώνες προστασίας της παραλίας, τις υπερβάσεις συντελεστών και τις έκνομες οικοδομήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, τις ατελείωτες στεγάσεις κέντρων με τέντες ζελατίνα, plexiglass και άλλα τινά που στεγάζουν υπαίθρια. Δεν επισκέπτονται ποτέ τα παράνομα και αυθαίρετα στα σπιτάκια μας που τα γεμώσαμε υπέρογκες πέργκολες με κακόγουστες κεραμοσκεπές και εξτρά βεράντες, επεκτάσεις στα δέκα πόδια ή στα parking μας που γίναν στεγασμένοι όροφοι.

Το όνειρο του μέσου Κυπραίου σήμερα που ακρίβηνε η γη, είναι να υπερβεί τον συντελεστή δόμησης και να επεκταθεί. Όλη η πατρίδα μια ατέλειωτη παράνομη επέκταση, με υπεροπτικούς ουρανοξύστες ανάμεσα, που φυτρώνουν από άλλο παραμύθι. Η πολεοδομική μας κουλτούρα φοβική, επεκτατική, συνωμοτική. Τα σπίτια στην Ισοκράτους, σαν να τα έκτισαν άλλοι. Περαστικοί.

Το «σύρτα τζιαι ποιος σε ρωτά» του ιεράρχη, αντιστοιχεί με το «κτίσε τζιαι ποιος σε ρωτά» του οικογενειάρχη και πριν από αυτόν, του κεφαλαιοκράτη. Οι πολεοδομικές και αρμόδιες αρχές περί άλλων τυρβάζουν, το είπε κομψά με κάποιες ευκαιρίες και το Ανώτατο Δικαστήριο, μέσα από σχετικές αποφάσεις του. Οι νομοθέτες έκαμαν νόμο για πολεοδομική αμνηστία, τέτοια, που παραπέμπει σε παλιές αμνηστίες. Ο Αρχιεπίσκοπος θα καταστεί τελικά, ο πρώτος κατά πάσα πιθανότητα, πολίτης της Δημοκρατίας που θα πληρώσει για κάποιες από τις πολεοδομικές του ενέργειες. Θα ήτο κάποια λύσις να κάμναμε τον ιεράρχη τη συτζιά του μαύρου. Μέσα μας, υπάρχει ακόμα ένα μικρό ή μεγάλο καθρέφτισμα του Αρχιεπίσκοπου, εκ του ιδίου του γονιδιώματος. Ενός γονιδιώματος που εκδηλώνει μια στρεβλή έννοια περί της φυσικής δικαιοσύνης. Αν τη συντρομάσσει κάπου – κάπου, νάκκον ο ιεράρχης, δεν της προκαλούν το ίδιο τα εκατοντάδες παράνομα που βλέπει γύρω της για να στείλει εκεί την μπουλντόζα.

Η Ισοκράτους ανέσυρε τραυματικές κατεδαφιστικές εμπειρίες των πόλεων. Αν δεν σταματήσουμε να συνηθίζουμε εκείνους που έκτισαν πάνω στην αρχαία Αμαθούντα και άλλα αρχαία, στην ψυσσιή του Ακάμα, πάνω στο κύμα των παραλιακών μετώπων, ζώνες προστασίας της παραλίας και αλλού ομοίως, δεν θα μείνουν πολλά που να θυμίζουν εμάς. Εκεί, και σε άλλες παρόμοιες επεκτάσεις, δεν πάνε οι ερπύστριες των μπουλντόζων. Λες και παραμονεύουν άλλες ερπύστριες. Η υπό ανασύσταση αλήθεια, έν' μέσα σε τούτα τα χαλάσματα που θέλουν να αναστηλωθούν. Μαζί με τόσα άλλα που θέλουν το ίδιο. Το δικό μας σύνδρομο κατεδάφισης γκρεμίζει συνέχεια, λάθος κτίσματα, κάμποσες γέφυρες με το παρελθόν, κάμποσους αιτιώδεις συνδέσμους ( κι επιδέσμους) της ιστορίας και τον άλλο εαυτό μας που υπήρξε κάποτε.

Και ανεγείρει αβέρτα όχι με τις υπερβάσεις που θα έπρεπε. Λείπει και ο Κολοσσός Μακάριος να έβλεπε από ψηλά. Παρών όμως ήταν ο Αβέρωφ. Ave ρoφοί και χρυσόψαρα στα ενυδρεία της λήθης και της πολεοδομικής Αμνηστίας. Ave Averof, επειδή θα συνεχίσεις να καταφέρνεις να απευθύνεσαι σε ένα νέο είδος Κυπραίου που συμπεριφέρεται λες τζαι εν απόγονος του Λόρδου Owen.

Η Ισοκράτους μιλά για ό,τι κατεδαφίσαμε μέσα μας. Ave Αverof, που μας έδειξες τον δρόμο της ανάπτυξης των αρκότοπων. Που παράχωσες τα άρκα μέσα μας. Που βρέθηκες πρώτος πάνω στα χαλάσματα. Καθώς έγραφα το κείμενο, διάβαζα και την κατάθεση του Προέδρου στη διερευνητική επιτροπή και ότι κάτι είπε για κάποιους που ισχυρίζονταν πως οι Σαουδάραβες που συχνάζουν στην Κύπρο, αγόραζαν Maserati από συγγενείς του. Και το σύνδρομο της κατεδάφισης που ανέφερα, κόντεψε να μου κατεδαφίσει το κείμενο. Διότι πάνω από τα χαλάσματα, εμφανίζονται ξαφνικά νεαροί Σαουδάραβες που οδηγούν Maserati. Θυμήθηκα τον νεαρό Σαουδάραβα, πραγματικά ανυπερθέτου ευγένειας, που συναντήσαμε με το γιούδιν μου πέρσι στη Λεμεσό. Οδηγούσε μια Maserati χρυσού χρώματος που τη λατρέψαμε. Όπως και τον ίδιο που ήταν γλυκύτατος και πολύ ευπροσήγορος. Ρώτησε το γιούδιν από πού να αγοράσει το ίδιο αυτοκίνητο και τον πληροφόρησε πως ο ίδιος έκανε την αγορά από την αντιπροσωπεία της Maserati που υπάρχει στη Λεμεσό. Εγώ πιστεύω τον Πρόεδρο. Έναν Σαουδάραβα γνώρισα στη ζωή μου, γύρω στα είκοσι πέντε, και ήταν απίστευτα προσιτός και ευγενική ψυχούλα. Και με δίπλωμα πιλότου, όπως μου είπε. Από σκέτη αδιαφορία, δεν κάναμε κι εμείς ωτοστόπ για Σεϋχέλλες.