Ο έγκαιρος και άμεσος εντοπισμός των προκλήσεων και η αντιμετώπισή τους, η ενδυνάμωση της πρόσβασης του πολίτη στις κοινωνικές υπηρεσίες, η πρόληψη, η αποκέντρωση υπηρεσιών και η αμφίδρομη επικοινωνία με τους πολίτες, είναι μεταξύ άλλων οι στόχοι που επιτυγχάνονται μέσα από το πρόγραμμα του Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς.
Μετά την επιτυχία της πιλοτικής εφαρμογής του συγχρηματοδοτούμενου ευρωπαϊκού προγράμματος από τον Απρίλιο του 2023 σε 8 δήμους και κοινότητες, μεταξύ των οποίων και ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας προχωρεί σε παγκύπρια επέκτασή του.
Η αξιολόγηση της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος έγινε από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας και από τις τοπικές αρχές με εξαιρετικά αποτελέσματα. Αυτό όμως που μέτρησε περισσότερο είναι το γεγονός ότι ο Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς αγκαλιάστηκε από τους πολίτες, γεγονός που δεικνύει ότι το πρόγραμμα ανταποκρίθηκε στον σκοπό του.
Ο Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς, αποτελεί μια επιτυχή συνέργεια κράτους και Τοπικής Αυτοδιοίκησης η οποία σε επίπεδο κοινωνικών υπηρεσιών αποδεικνύεται απαραίτητη για την αμεσότερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελούν τον εγγύτερο θεσμό προς τους πολίτες. Οι δήμοι και οι κοινότητες γνωρίζουν καλύτερα τις προκλήσεις και τις ανάγκες των πολιτών τόσο σε τοπικό επίπεδο, αλλά και εξατομικευμένα. Ο Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς, τοποθετημένος στους δήμους και τις κοινότητες, μειώνει λοιπόν την απόσταση των κοινωνικών υπηρεσιών με τους πολίτες.
Μαζί με τις τοπικές αρχές, στοχεύουμε επίσης στην προσέγγιση των προβλημάτων των συνανθρώπων μας, οι οποίοι ενδεχομένως να μην αναζητούν βοήθεια ή να μην γνωρίζουν με ποιους τρόπους μπορούν να βοηθηθούν.
Ένας από τους ρόλους του Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς, είναι να εντοπίζει τα τοπικά προβλήματα στις κοινότητες ή τους δήμους που είναι τοποθετημένος. Γι’ αυτό και πρώτη του πράξη είναι η δικτύωσή του με τις τοπικές αρχές και τους σημαντικούς φορείς, όπως για παράδειγμα την Αστυνομία, τα σχολεία, την Εκκλησία κ.ά.
Εντοπίζει έγκαιρα συνθήκες για άτομα ή οικογένειες που ενδεχομένως να αντιμετωπίζουν προβλήματα και έχουν ανάγκη ψυχοκοινωνικής στήριξης, ενεργεί ως πρώτο σημείο αναφοράς, μπορεί να γίνεται δέκτης αναφορών από τα ίδια τα άτομα, αλλά και από άλλους οργανισμούς, κρατικούς, τοπικούς και μη.
Κυριότερα, προβαίνει σε άμεσο χειρισμό και σε διασύνδεση των εξυπηρετουμένων με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας ή και άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες, όπως μεταξύ άλλων Αστυνομία, κέντρα υγείας, κοινοτικά κέντρα, Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας, αναλόγως του εξατομικευμένου ζητήματος της κάθε περίπτωσης.
Πέραν των προφανών του καθηκόντων, ο Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς, αφού χαρτογραφήσει την περιοχή στην οποία τοποθετείται, προβαίνει σε εισηγήσεις στις τοπικές αρχές για ανάπτυξη συγκεκριμένων προγραμμάτων πρόληψης και στήριξης, τα οποία αποδεδειγμένα έχει ανάγκη η κοινότητα.
Σύμφωνα με την αξιολόγηση της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος, έχουν αντιμετωπιστεί διάφορα κοινωνικά προβλήματα όπως κοινωνικός αποκλεισμός, μοναξιά, παραβατική συμπεριφορά, παροχή στήριξης σε οικογένειες, ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες και παιδιά και άλλα πιο σύνθετα και δύσκολα ζητήματα.
Παρασχέθηκε επίσης βοήθεια σε πιο απλά ζητήματα, όπως η βοήθεια για τη συμπλήρωση αιτήσεων για παροχή επιδομάτων, η παραπομπή σε υπηρεσίες άλλων υπουργείων κ.ά.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης παρουσιάστηκαν την περασμένη βδομάδα στον πρόεδρο της Ένωσης Δήμων Ανδρέα Βύρα και στον πρόεδρο της Ένωσης Κοινοτήτων Ανδρέα Κιτρομηλίδη για να ακολουθήσει σειρά συναντήσεων με όλες τις τοπικές αρχές το επόμενο διάστημα που στοχεύει στην εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο πρόγραμμα. Ήδη, οι περισσότεροι δήμοι και κοινότητες έχουν επιδείξει ενδιαφέρον μετά από προηγούμενες ενημερώσεις που έγιναν.
Σε συνεργασία με την Ένωση Δήμων και Ένωση Κοινοτήτων θα καταρτιστεί τις επόμενες μέρες ο χάρτης για την παγκύπρια κάλυψη του Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς στη βάση των αναγκών σύμφωνα με τα στοιχεία των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και της Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας, αλλά και σύμφωνα με τη νέα τάξη πραγμάτων που θα δημιουργηθεί μετά τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Το πρόγραμμα Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος Πολιτικής Συνοχής «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027» με τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ, εφαρμόζεται σήμερα λαμβάνοντας υπόψη τη σύγχρονη, ευρωπαϊκή άσκηση κοινωνικής πολιτικής και τις ανάγκες για μεταρρύθμιση και εξέλιξη των υφιστάμενων υπηρεσιών, αναγνωρίζοντας παράλληλα τη μακρόχρονη εμπειρία των τοπικών αρχών σε θέματα που αφορούν την κοινότητά τους.
Απώτερος σκοπός μας είναι η ευημερία του ανθρώπου και κατ’ επέκταση του συνόλου.
*Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας
