Της Φωτεινής Τσιρίδου*
Αυτή την περίοδο διεξάγεται διάλογος για τη μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού. Μια μεταρρύθμιση που αναμένεται να αγγίξει και τους τρείις πυλώνες του Συνταξιοδοτικού, δηλαδή το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, τα Ταμεία Προνοίας και Συνταξιοδοτικά Σχέδια καθώς και την Ιδιωτική Ασφάλιση.
Το Συνταξιοδοτικό είναι αναμφίβολα ένα σύνθετο θέμα. Με πολλές παραμέτρους, με αρκετές πρόνοιες, με διάφορες προϋποθέσεις. Το Συνταξιοδοτικό όμως δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται στεγνά και απρόσωπα ως ένα «Πρόγραμμα» που βασίζεται σε μια εξίσωση, μια φόρμουλα της excel.
Ως Πολιτεία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε το Συνταξιοδοτικό ως ένα «Κοινωνικό Συμβόλαιο». Ένα Κοινωνικό Συμβόλαιο που διασφαλίζει μια αξιοπρεπή διαβίωση των συνταξιούχων μας.
Ένα Κοινωνικό Συμβόλαιο που θα αποτρέπει την ανάγκη εργασίας στα συντάξιμα χρόνια για σκοπούς διαβίωσης, κάτι στο οποίο ως Κύπρος δυστυχώς καταγράφουμε πολύ υψηλά ποσοστά, το υψηλότερο ποσοστό μάλιστα στην Ευρώπη (πρόσφατη έρευνα καταγράφει ότι το 30% των συμπολιτών μας της τρίτης ηλικίας συνεχίζει να εργάζεται ακόμη και μετά τη σύνταξη, με τα 2/3 μάλιστα να δηλώνει πως η εργασία μετά τη σύνταξη είναι οικονομικά απαραίτητη).
Αυτό αποτελεί ουσιαστικά ανατροπή αυτού του Κοινωνικού Συμβολαίου που θεμελιώθηκε στις δυτικές κοινωνίες πριν από αιώνες, με την εισαγωγή των πρώτων συνταξιοδοτικών συστημάτων. Τα συστήματα αυτά σχεδιάστηκαν με την απλή λογική της ασφάλειας για το μέλλον, μέσω κρατήσεων στο παρόν.
Οι συνταξιούχοι μας σήμερα δεν λαμβάνουν αυτά που τους αναλογούν. Ταυτόχρονα, όμως, η αποτυχία του συνταξιοδοτικού συστήματος, η αβεβαιότητα για το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων δημιουργούν ανασφάλεια και στον υφιστάμενο ενεργό πληθυσμό αλλά και στους νέους μας. Πρόκειται για μια κατάσταση «lose-lose» αντί «win-win». Με ένα σύστημα που δεν εξασφαλίζει την αξιοπρέπειά τους στο μέλλον, χάνουν την εμπιστοσύνη τους σε αυτό. Είναι ένας φαύλος κύκλος που διαβρώνει τη συνοχή της κοινωνίας.
Είναι λοιπόν μια ευκαιρία, τώρα, σήμερα να τολμήσουμε και να προσεγγίσουμε τη Μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού ολιστικά. Η ανάγκη μεταρρυθμίσεων είναι επιτακτική. Ζούμε σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και απαιτούν περισσότερα από τη ζωή τους. Στόχος πρέπει να είναι η εξάλειψη της ανάγκης των συνταξιούχων μας για εργασία για σκοπούς διαβίωσης και η εισαγωγή της «silver economy». Ή, αλλιώς, της «ασημένιας οικονομίας» ή «οικονομίας της τρίτης ηλικίας», μέσω της οποίας καλύπτουμε μία σειρά διαφορετικών αλλά συνδεδεμένων μεταξύ τους θεμάτων, που αφορούν την ποιότητα ζωής, την ένταξη (ξανά και δυναμικά) στην κοινωνία και τη συμμετοχή στην οικονομία των ατόμων της τρίτης ηλικίας. Της γήρανσης του πληθυσμού μέσω της ανάπτυξης καινοτόμων πολιτικών, προϊόντων και τεχνολογιών.
Η ιδέα της «ασημένιας οικονομίας» διερευνά την πορεία της γήρανσης και των ευκαιριών που προσφέρει, οι οποίες θα έχουν επίπτωση μελλοντικά στη διαμόρφωση διαφόρων πολιτικών, όπως αυτές που αφορούν το δομημένο περιβάλλον (κατοικίες με διευκολύνσεις για ηλικιωμένους κ.λπ.), την απασχόληση της ηλικίας 50+, τη διά βίου μάθηση και την ιατρική φροντίδα και πρόληψη ασθενειών.
Απαιτείται ένα Συνταξιοδοτικό Σχέδιο που θα τα λαμβάνει αυτά υπόψη. Σύγχρονο και ευέλικτο με αυτοποιημένες αναπροσαρμογές που θα προσμετρούν τους δείκτες ακρίβειας, πληθωρισμού, κόστους βασικών αναγκών και υπηρεσιών που είναι απαραίτητες για μια αξιοπρεπή διαβίωση των συνταξιούχων μας.
Η επένδυση στην τρίτη ηλικία δεν είναι μόνο ζήτημα ηθικής αλλά και ζήτημα στρατηγικής για μια πιο συνεκτική κοινωνία. Η σύνταξη δεν μπορεί να είναι ένα βοήθημα επιβίωσης αλλά μια ανταμοιβή για τη δουλειά και τις θυσίες μιας ολόκληρης ζωής. Αυτό σημαίνει Κοινωνικό Συμβόλαιο. Να μετατρέπει την εργασία στην τρίτη ηλικία από ανάγκη επιβίωσης σε επιλογή και προνόμιο.
Θέλουμε την τρίτη ηλικία να μπορεί και πρέπει να είναι μια δημιουργική και γεμάτη περίοδος ζωής, μακριά από την αγωνία για τα οικονομικά.
Αυτό είναι το Κοινωνικό Συμβόλαιο που οφείλει να τηρήσει μια σύγχρονη, ευνομούμενη Πολιτεία.
Ως βουλεύτρια μέλος της Επιτροπής Εργασίας της Βουλής καθώς και ως συντονίστρια της Επιτροπής Εργασίας του Δημοκρατικού Συναγερμού ελπίζω όπως η κυβέρνηση προχωρήσει σύντομα στην ολοκλήρωση του διαλόγου και καταθέσει ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο στη Βουλή λαμβάνοντας τα πιο πάνω υπόψη.
*Βουλεύτριας ΔΗΣΥ
