Tου Γεώργιου Οικονόμου*
Η Πένι Ουόνγκ, η υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας, προτιμά να μιλά για το επάγγελμά της, και όχι για τον εαυτό της. Ερωτηθείσα πως επέρασε στην Ουάσινγκτον στις 20 Ιανουαρίου, ακούγοντας τον Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη του πολεμική κατά της πολιτικής «woke», το πρώτο ομοφυλόφιλο πρόσωπο και η πρώτη ασιατικής καταγωγής Αυστραλή που κατέχει τη θέση, απαντά με το να χρησιμοποιεί μια διαφορετική ταυτότητα.
«Είμαι βουλεύτρια» λέει «και η ειρηνική μεταβίβαση δυνάμεως στην υπερδύναμη της υφηλίου ήταν ένα γεγονός αρκετά συγκλονιστικό». Δηλαδή άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε. Η απάντηση της κυρίας Ουόνγκ αποκαλύπτει μια πολιτική γνώση και ένα γρήγορο πνεύμα που την έκανε την πιο δημοφιλή υπουργό στην εργατική κυβέρνηση της Αυστραλίας, επανεκλεγόμενη στις γενικές εκλογές του Μαΐου, και η πλέον επιδραστική υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας για μια γενιά.
Ο Άντονι Αλμπανέζε, ο Πρωθυπουργός, λίγο ενδιαφέρον έχει για θέματα γεωπολιτικής, αφήνοντάς τα στην κυρία Ουόνγκ και τον Ρίτσαρντ Μαρλς, τον υπουργό Αμύνης. Αλλά η δημοφιλία της κυρίας Ουόνγκ και η φήμη της ότι «κατέχει» το αντικείμενό της, σημαίνει ότι η δική της φωνή ακούγεται στα μεγάλα στρατηγικά ερωτήματα.
Όταν οι Εργατικοί επέστρεψαν στην αρχή το 2022, η κυρία Ουόνγκ βρήκε έναν κυκεώνα. Η προηγούμενη κυβέρνηση, μια συντηρητική σύμπραξη, εστράφη αποφασιστικά κατά της Κίνας, η οποία με τη σειρά της έπαυσε να αγοράζει προϊόντα της Αυστραλίας ή να απαντά στα τηλεφωνήματα των υπουργών της.
Περισσότερο ανησυχητικό, η Κίνα υπέγραψε συμφωνία ασφαλείας με τις νήσους Σόλομον στις βόρειες ακτές της Αυστραλίας και προσέβλεπε να υπογράψει συμφωνίες και με άλλες νήσους κράτη. Η ανακοίνωση το 2021 της σύμβασης για την κατασκευή υποβρυχίων εξέπληξε τη Νοτιοανατολική Ασία, η οποία αντέδρασε με καχυποψία.
Η δραματική καλυτέρευση στις σχέσεις με τα κράτη της περιοχής υπήρξε το μεγάλο κατόρθωμα της κυρίας Ουόνγκ. Εκείνο δε που είναι το πλέον εντυπωσιακό είναι ότι το κατόρθωσε κυρίως μέσω της προσωπικής της διπλωματίας, χωρίς να αλλάξει τη βασική της πολιτική.
Ένα βασανιστικό ταξιδιωτικό πρόγραμμα την πρώτη χρονιά της υπουργίας της οδήγησε την κυρία Ουόνγκ να επισκεφθεί 18 κράτη του Ειρηνικού και όλες τις χώρες της Νοτιο-Ανατολικής Ασίας πλην της Μιανμάρ.
Η Κίνα σιγά-σιγά ήρε όλους τους εμπορικούς περιορισμούς που επεβλήθηκαν υπό την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά η Αυστραλία εξακολούθησε να συνεργάζεται στενά με την Αμερική για να περιορίσει τις τοπικές φιλοδοξίες της Κίνας. Η σύμβαση AUKUS (ΝΒ: Τριμελής Συμφωνία Ασφαλείας ανάμεσα στην Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες) παραμένει εν ισχύει.
Ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας της οφείλεται στις αρμονικές σχέσεις με τους άλλους υπουργούς Εξωτερικών στην Ασία. Η κυρία Ουόνγκ εγεννήθηκε στη Μαλαισία από πατέρα Κινέζο και Αυστραλή μητέρα και έζησε στη νήσο Βόρνεο μέχρι τα οκτώ της χρόνια. Έχει αρχίσει να μιλά για την κληρονομιά αυτή τελευταίως, επειδή θέλει η Ασία να αντιληφθεί την πολυπολιτισμική κοινωνία που έχει αναπτύξει η Αυστραλία.
Ήταν μόλις η δεύτερη Ασιο-Αυστραλιανή που εξελέγη στη Βουλή το 2001. Αλλά, τονίζει, υπάρχουν σήμερα περισσότεροι από δώδεκα. Ούτε και η σεξουαλική της ταυτότητα υπήρξε εμπόδιο. Τα διπλωματικά προσόντα της κυρίας Ουόνγκ θα περάσουν από έλεγχο στη δεύτερη θητεία της. Η Αυστραλία αντιμετωπίζει μια πιο δύσκολη διεθνή συγκυρία, παρά κατά τη διάρκεια των πρώτων τριών χρόνων που κατέχει το αξίωμα.
Η Κίνα εξακολουθεί να φοβερίζει τους γείτονές της. Αλλά τώρα το Πεντάγωνο απαιτεί όπως η Αυστραλία αυξήσει κατά πολύ τη χρηματοδότηση της άμυνάς της, και απαιτεί να δηλώσει εκ των προτέρων ότι θα πολεμήσει δίπλα στην Αμερική, αν προκύψει πόλεμος για την Ταΐβάν.
Πολλοί Αυστραλοί θεωρούν αυτό προσβολή στην κυριαρχία τους. Το AUKUS κρέμεται στον αέρα. Όσοι την κριτικάρουν ισχυρίζονται ότι η κυρία Ουόνγκ δεν έχει κάνει αρκετά για να διατηρήσει τη συμμαχία με την Αμερική. Συνήντησε τον Μάρκο Ρούμπιο, τον υπουργό Εξωτερικών, δύο φορές, αλλά η κυβέρνηση φαίνεται να κρατά αποστάσεις από την κυβέρνηση Τραμπ. Σε ομιλία στην Κουάλα Λουμπούρ τον Μάιο, έδωσε έμφαση στις διαφορές της Αυστραλίας με την Αμερική στο εμπόριο. Ρωτηθείσα κατά πόσο φοβάται ομιλίες αυτού του είδους ίσως οδηγήσουν σε αντίδραση, η κυρία Ουόνγκ κουνά τους ώμους «Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε οι εαυτοί μας».
*Δικηγόρου
