Μας παίρνει μπροστά ή πίσω η …Άμεση Δημοκρατία του Φειδία; Αν κρίνω από την υποδοχή και την προβολή που δόθηκε στον… εμπνευστή του νέου κόμματος, αυτό που προκαλεί η εξαγγελία του είναι μια παραξενιά και μια περιέργεια.
Πρέπει να παραδεχτούμε όμως ότι ο Φειδίας με την κλόουν μύτη δεν μένει άβουλος και στατικός. Δεν ξέρω αν είναι μόνος του ή αν κάποιος άλλος του φύτεψε την καινοτόμο ιδέα για κόμμα που να εκφράζει άμεσα τη δημοκρατία.
Είδα και την προσωπική του εξαγγελία. Νομίζω είναι μια σύνθεση πλάκας αλλά και καινοτομίας. Τον είδα πριν λίγες μέρες να ομιλεί και να περιγράφει την πρώτη Άμεση Δημοκρατία. Μάλιστα έδειχνε να θαυμάζει και τους πρωτεργάτες της. Τώρα, αν εμπνεύστηκε από την αρχαία Αθήνα το αμφιβάλλω, γιατί δεν θα φορούσε μάλλον κόκκινη μύτη κλόουν. Θα δούμε στη συνέχεια αν οι συνοδοιπόροι του εμφανιστούν με χλαμύδες και σανδάλια. Η Άμεση Δημοκρατία έλκει την καταγωγή της από την Αθηναϊκή Δημοκρατία της κλασικής εποχής, όπου η Εκκλησία του Δήμου (η συνέλευση όλων των πολιτών της αθηναϊκής πόλης-κράτους) λάμβανε τις πολιτικές αποφάσεις και για την εκτέλεσή τους όριζε κάποιους αξιωματούχους άμεσα ανακλητούς και ελέγξιμους, με περιορισμένη διάρκεια θητείας, προκειμένου να μην «επαγγελματοποιηθούν»(αυτό μάλιστα!) ως πολιτικοί ηγέτες. Για τον ίδιο λόγο η μεγάλη πλειονότητα των αξιωματούχων επιλεγόταν με κλήρωση, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, από το σύνολο των συμμετεχόντων στην Εκκλησία του Δήμου. Ωστόσο, μόνο άρρενες ενήλικοι που είχαν ολοκληρώσει τη διετή (από τα 18 μέχρι τα 20) στρατιωτική τους θητεία είχαν το δικαίωμα να συμμετάσχουν και να ψηφίσουν στη συνέλευση. Αυτό απέκλειε την πλειονότητα του πληθυσμού, δηλαδή τους δούλους, τις γυναίκες και τους μετοίκους. Επίσης, δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν στη συνέλευση αυτοί των οποίων τα πολιτικά δικαιώματα είχαν ανασταλεί (συνήθως γιατί δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις οφειλές τους. Για ορισμένους Αθηναίους αυτό ισοδυναμούσε με μόνιμη (και κληρονομήσιμη) στέρηση δικαιώματος. Τη δημοκρατία που εγκαθιδρύθηκε στο β' μισό περίπου του 5ου αι. τη γνωρίζουμε καλύτερα από μια σειρά αναθεωρήσεων των νόμων της ανάμεσα στο 410 και το 399. Τμήματα του συστήματός της αναλύονται στο δεύτερο μισό του έργου «Αθηναίων πολιτεία» του Αριστοτέλη. Τα εμφανέστερα χαρακτηριστικά αυτής της δημοκρατίας ήταν η Εκκλησία του Δήμου και η Βουλή των Πεντακοσίων. Τα μέλη της επιλέγονταν με ένα σύνθετο σύστημα που βοηθούσε στην ευρεία αντιπροσώπευση των δήμων.
Από αυτά και πολλά άλλα φαίνεται να εμπνεύστηκε ο Φειδίας. Θα κάνει τη διαφορά αν αυτό που θα… φτιάξει δεν θα είναι ένα χαβαλετζίδικο διαδικτυακό καφενείο από δεκάδες κλόουν…
