Υπάρχει ένας νεαρός που θαυμάζω πολύ. Είναι ταπεινός, δουλευταράς, φιλάνθρωπος. Στέκεται στο πλευρό των μεταναστών, βοηθά τους συνανθρώπους του, συμμετέχει στην κοινότητα. Και, επειδή ακριβώς συμμετέχει στα κοινά, τα έχει με το σύστημα. Θυμώνει με τους πολιτικούς, τους δημοσιογράφους, τη γραφειοκρατία.
Δεν κάθεται πίσω από ένα γραφείο να παίρνει τον μισθό του. Και έχει σημασία που αυτό το παιδί, που δεν είναι κυνικό ούτε ιδιοτελές, έχει μέσα του αυτή την αντίδραση. Δεν εμπιστεύεται. Προσπαθεί να είναι έξω από τη φούσκα του κατεστημένου που μιλά μόνο με τον εαυτό του.
Όταν του ζητώ να του πάρω συνέντευξη, να αναδείξουμε το έργο του, λέει πάντα «όχι». Δεν θεωρεί ότι είναι κάποιος. «Όχι ακόμα», μου απαντά, με μια δόση χαιρεκακίας, λες και χαίρεται που δεν μπορώ να τον αναγκάσω ούτε να τον πείσω. Έχει τον έλεγχο του αγώνα του και, πιστέψτε με, η πορεία του είναι μόνο ανοδική.
Αυτό το παιδί, λοιπόν, χαμογελά ειρωνικά όταν βλέπει το πολιτικό σύστημα να πλήττεται από τον Φειδία. Απολαμβάνει να βλέπει ότι τα παραδοσιακά κόμματα χάνουν ψήφους εξαιτίας ενός youtuber. Κι όταν ρωτώ για το έργο του Φειδία, μου απαντά ότι πρέπει να δώσουμε χρόνο. Του λέω να δώσουμε σε όλους τους πολιτικούς χρόνο, ότι ο Φειδίας δεν έχει έργο να δείξει. Ένα χρόνο μετά την εκλογή του, δεν έχει καταφέρει τίποτε. Ο ίδιος άλλωστε παραδέχεται πως δεν μπορεί να κάνει τίποτα μόνος του. Η απλή απάντηση του μικρού μου φίλου είναι πως ο Φειδίας ενοχλεί.
Ε, λοιπόν, με λυπεί που δεν μπορεί να δει πως αυτό είναι όλο. Πως το μόνο «επίτευγμα» του Φειδία είναι ότι ταράζει τα νερά. Όχι με πράξεις, αλλά με τον αλγόριθμο και με πολιτικό γραφείο τα google analytics. Έγινε πολιτικός προκαλώντας, όπως ο Charlie Kirk στις ΗΠΑ, που τα διεθνή μίντια το αποκαλούν ακτιβιστή, ενώ έκτισε καριέρα πάνω στη ρητορική του μίσους. Ο Φειδίας είναι το ίδιο φαινόμενο σε κυπριακή εκδοχή, το παιδί του αλγορίθμου.
Και τώρα, ο Φειδίας με τη μύτη του παλιάτσου, ανακοινώνει κόμμα. Μπαίνει στο τσίρκο και ετοιμάζεται για τη χαριστική βολή. Κι εγώ, θα το παραδεχτώ, ένιωσα την ίδια αλλόκοτη ικανοποίηση. Σταυροκοπήθηκα με την ιδέα πως αν ακόμα και οι μισοί από τους ψηφοφόρους του τον τιμήσουν, θα μπορέσει να μπει στη Βουλή με τις ποδίνες. Δάγκωσα το κάτω χείλος και σκέφτηκα: ίσως τελικά αυτή να είναι η εκδίκησή μας. Εφόσον η αποχή δεν κατάφερε τίποτα, ίσως ο Φειδίας να είναι η φωνή της απαξίωσης, το σύμβολό της. Να παίρνει πίσω, έστω και με μια ψεύτικη εικόνα και επικοινωνιακό δόλο, το αίμα μας.
Μόνο που αυτό είναι η μεγάλη παρεξήγηση. Γιατί το πρόβλημα του φαινομένου Φειδία, όπως και του φαινομένου του αλγορίθμου, είναι ότι η επιτυχία του δεν μεταφράζεται ποτέ σε ποιότητα ή ήθος. Όσο πιο δυνατά φωνάζεις, όσο πιο κλόουν, όσο πιο προκλητικός, τόσο πιο πολύ «φαίνεσαι». Αλλά αυτό δεν είναι πολιτική. Δεν είναι ουσία. Είναι απλώς θέαμα.
Κι έτσι, τα πραγματικά θύματα δεν είναι το «σύστημα» που δήθεν ταράζεται, αλλά όλοι εκείνοι οι άξιοι, εντός των κομμάτων ή εκτός, που παλεύουν αθόρυβα, που χάνουν μάχες αλλά συνεχίζουν. Που δεν ξέρουν ή δεν θέλουν να παίζουν το επικοινωνιακό παιχνίδι. Που δεν ταξιδεύουν στη Ρωσία για να πουν ανοησίες. Αυτοί είναι οι πραγματικοί πολιτικοί, αλλά δυστυχώς, ο αλγόριθμος δεν τους δείχνει ποτέ.
Κι όμως, από αυτούς θα έπρεπε να ξεκινά η ελπίδα. Όχι από όσους κάνουν θόρυβο, αλλά από όσους επιμένουν στη σιωπή τους να χτίζουν κάτι καλύτερο. Γιατί, στο τέλος της ημέρας, ο αλγόριθμος ξεχνά. Η κοινωνία όμως μένει και θα χρειαστεί ξανά ανθρώπους, όχι φαινόμενα.
