Αρχίζω αυτό το πόνημά μου με μια ερώτηση: Μήπως η κοινωνία, δηλαδή οι ενήλικες, βρίσκονται στην πρωτοπορία δίνοντας το καλό παράδειγμα στους νέους για κατάκτηση «πνευματικών αξιών»; Λαμβάνοντας υπόψη την εμμονή στις υλικές αξίες, κάποιος αντιλαμβάνεται την πνευματική φτώχεια που μεταλαμπαδεύεται στους νέους μας και σίγουρα είναι καθήκον όλων μας να αγωνιστούμε για τη μεγάλη αλλαγή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κουλτούρα και η παιδεία, που το σχολείο και η οικογένεια δίνουν στους νέους, γίνεται αποτελεσματική εάν και οι άλλες επιδράσεις εκτός σχολείου και οικογένειας συμπληρώνουν η μια την άλλη και εναρμονίζονται σε ικανοποιητικό βαθμό. Οι σχέσεις των νέων μετά το σχολείο ή τη δουλειά, η επίδραση της ποιότητας των ΜΜΕ, των εργων της τηλεόρασης ή του κινηματογράφου, οι τόποι συγκέντρωσης των νέων και γενικά ό,τι αφορά την κοινωνία που ο νέος βιώνει θα πρέπει να βοηθούν στην ολοκλήρωση μιας σωστής προσωπικότητας. Είναι οι αξίες και τα επίπεδα που θέτουμε εμείς οι ενήλικες που θα μιμηθεί ο νέος και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο μιμητισμός είναι το κύριο χαρακτηριστικό του εφήβου. Εάν οι πνευματικές αξίες παραμερίζονται ή παραθεωρούνται για χάρη των υλικών αξιών, εάν το ενδιαφέρον για τα κοινά μετατρέπεται σε σκέτη αδιαφορία, εάν η αγάπη για την πατρίδα, που είναι ημικατεχόμενη, γίνεται ωχαδελφικό γκρίνιασμα και εάν τα σκάνδαλα και η αναξιοκρατία θεωρούνται φυσιολογικά, τότε ο νέος δεν έχει παρά να ακολουθήσει τον δρόμο που χάραξαν οι μεγαλύτεροί του. Δεν είναι μόνο το σχολείο και η οικογένεια, λοιπόν, υπεύθυνοι για την κουλτούρα που δίνουμε στους νέους, αλλά και οι ενήλικες, που θα πρέπει απαραίτητα να συνειδητοποιήσουν αυτό τον σπουδαίο ρόλο που παίζουν για την ευημερία των νέων μας. Η κοινωνική και πολιτιστική ζωή μιας κοινότητας επιδρά καθοριστικά στον νέο. Για να μπορέσουμε να ελκύσουμε τους νέους σε υγιείς και χρήσιμες ασχολίες πρέπει να έχουμε ένα καλά οργανωμένο σύστημα, μέσα από το οποίο ο νέος να μπορεί με την καθοδήγηση ικανών ηγετών να «γυμνάζεται» πνευματικά, σωματικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, καλλιτεχνικά. Οι συζητήσεις και η ανταλλαγή ιδεών μέσα σε ένα υγιές περιβάλλον, πέραν του οικογενειακού και σχολικού, είναι καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση του πνεύματος και γενικά του χαρακτήρα των νέων. Οι κοινωνικές αυτές επιδράσεις στη ζωή των νέων αποτελούν, χωρίς υπερβολή, τρομακτικά θετικές δυνάμεις μέσα στο κοινωνικό σύνολο, που πραγματικά πολλοί από εμάς δεν διανοούμαστε. Τα πιο πάνω «γυμνάσματα» σίγουρα θα βάζουν φραγμό στην ασωτία, την παρανομία, τα ναρκωτικά και τον χουλιγκανισμό.
Θα μπορούσαν επίσης τα σχολεία να δημιουργήσουν ομίλους τα απογεύματα - όπως τον παλιό καλό καιρό – που θα απασχολούν τους νέους σ’ ένα σωρό ωφέλιμες ασχολίες. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού με την εισαγωγή του Ανοικτού Σχολείου έκανε την αρχή, αλλά το πιο βασικό είναι ο καθένας από μας που έχει ηγετικές ικανότητες να προσφέρει στην κοινότητά του ή στη γειτονιά του τις πολύτιμες υπηρεσίες του με καλή συνεργασία με άλλους ικανούς ηγέτες, δημιουργώντας κυψέλες ζωντάνιας, αγάπης και αφοσίωσης προς τον συνάνθρωπό μας, γεγονός που θα αποβεί καθοριστικός παράγοντας για την ευημερία της γειτονιάς, της κοινότητας, της κοινωνίας και γενικά της πατρίδας μας. Είναι εκ των ων ουκ άνευ να επωμισθούμε την τεράστια ευθύνη μας ανοίγοντας λεωφόρους που θα οδηγήσουν τους νέους μας στον δρόμο τον καλό.
*ΒΑ, ΜΑ, PhD, πρώην επιθεωρητή και πρώτου λειτουργός εκπαίδευσης, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού
