Κάποια 24ωρα πριν τη συμπλήρωση 51 χρόνων από την τουρκική εισβολή, οι προοπτικές του Κυπριακού επιβεβαιώθηκαν στη Νέα Υόρκη. Μια συνάντηση χαμηλών προσδοκιών ολοκληρώθηκε μ' ένα αποτέλεσμα που πέρασε πολύ κάτω και από τον πήχη των πολύ χαμηλών προσδοκιών. Το Κυπριακό έδειξε για μια ακόμα φορά πως βρίσκεται στον αναπνευστήρα απλά επειδή κανένας δεν είναι διατεθειμένος, για την ώρα, να το βγάλει από την πρίζα. Η Ολγκίν είπε ότι «η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, δεν αποτελεί κοινό σημείο αναφοράς για τις δύο πλευρές.». Μήπως όμως αποτελεί η λύση; Για μια ακόμα φορά οι διάφοροι πολιτικοί στην Κύπρο ανέδειξαν την αδιαλλαξία της Τουρκίας ως το κύριο πρόβλημα σήμερα. Αγνοώντας ότι η στάση της Τουρκίας δεν έχει τόση σημασία για όσο εμείς συνεχίζουμε να λειτουργούμε με τρόπο που αρνείται να δει τις πραγματικότητες. Και αδιαφορώντας πως μαζί με τη ρητορική που αναμασάμε, 51 χρόνια μετά έχει κλειδώσει και η διχοτόμηση.
Η Τουρκία και οι αξιώσεις της αποτελούν το προφανές εμπόδιο και δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες κατά πόσο η οποιαδήποτε διευθέτηση είναι δυνατή. Ακόμα, όμως, κι αν αύριο υπήρχε διαφοροποίηση στη στάση της, αποφάσιζε ότι η λύση εξυπηρετεί τα συμφέροντά της, αγνοούσε το γεγονός ότι η πάροδος του χρόνου της έδωσε ήδη ό,τι επιδίωκε χωρίς λύση, άφηνε στο περιθώριο την απαίτηση για λύση δύο κρατών και αποδεχόταν -χωρίς προϋποθέσεις- μια λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ), τερματισμό των εγγυήσεων και αποχώρηση όλων των στρατευμάτων με άμεση ισχύ, πώς αυτό θα άνοιγε τον δρόμο για επίτευξη συμφωνίας; Πώς θα μπορούσε αυτό το πολιτικό σύστημα, κυρίως όμως αυτό το κυβερνητικό σχήμα, να αξιοποιήσει τη συγκεκριμένη στροφή; Στη βάση ποιων δεδομένων; 48 χρόνια μετά την αποδοχή από μέρους μας της ΔΔΟ, τα μισά από τα κόμματα της συγκυβέρνησης -έχοντας παραμερίσει και το «σωστό περιεχόμενο»- διαφωνούν με τη μορφή λύσης, και τα άλλα μισά αμφισβητούν τη διζωνικότητα και θέτουν προϋποθέσεις που στην ουσία καθιστούν αδύνατη τη ουσιαστική συμμετοχή Τ/Κ στη διακυβέρνηση της χώρας. Την ίδια στιγμή, όλα ανεξαιρέτως απορρίπτουν το πλαίσιο Γκουτέρες (που επί της αρχής καταργεί τις εγγυήσεις και απομακρύνει τον τουρκικό στρατό), στη βάση του οποίου θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες, ενώ και ο ίδιος ο Νίκος Χριστοδουλίδης δεν αποδέχεται τα μισά από τα σημεία πάνω στα οποία θα κληθεί να συμφωνήσει. Άρα ακόμα και με την Τουρκία ή τον Τατάρ εκτός εξίσωσης, πώς θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε μια επιθυμητή για εμάς λύση στη βάση των ψηφισμάτων και των μέχρι σήμερα συμφωνιών;
Ακούω φίλους, με κάθε ευκαιρία, να συζητούν επιμέρους πρόνοιες και να αναλύουν δεδομένα. Να εξηγούν πόσο σημαντικό είναι το όποιο σχέδιο να περιλαμβάνει επιστροφή της Μόρφου, να επιμένουν ότι με εγγυήσεις η λύση δεν περνά από δημοψήφισμα, και άλλους να προτείνουν να μην βιαστούμε έως ότου δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες στην άλλη πλευρά. Αυτό που οφείλουμε όμως πρωτίστως να κάνουμε είναι να αποφασίσουμε τι εμείς θέλουμε και, αναλόγως, να προσαρμόσουμε τις αλήθειες μας. Διότι, πέραν του πολιτικού παράγοντα, υπάρχει και αυτός της κοινωνίας. H οποία δείχνει εδώ και χρόνια συγχυσμένη. Πώς θα στηριχθεί μια νέα προσπάθεια όταν τον πήχη των προσδοκιών έχουν θέσει συνθήματα όπως «όλοι οι πρόσφυγες στα σπίτια τους» και «τα σύνορά μας είναι στην Κερύνεια»; Όταν την ετοιμότητα για λύση έχει διαμορφώσει μια παιδεία που εδώ και χρόνια, αντί να χτίζει, γκρεμίζει γέφυρες; Και όταν η πλειοψηφία έχει ταυτίσει το εθνικό καθήκον με την άρνηση; Πώς θα περάσει ένα σχέδιο, ακόμα και χωρίς εγγυήσεις και με σημαντικές επιστροφές στο εδαφικό, όταν θα κριθεί από μια κοινωνία που εδώ και 5 δεκαετίες βομβαρδίζεται από εθνικισμό, υπερσυντηριτισμό, φόβο και θεωρίες συνωμοσίας; Η οποία βλέπει το status quo ως ιδανική επιλογή όχι μόνο λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης;
Ενώ φωνάζουμε και ανησυχούμε για τις εξελίξεις στην Αμμόχωστο στην ε/κ κοινότητα έχει δημιουργηθεί ένα συμπαγές status quo που έχει αναγάγει την άρνηση σε κυρίαρχη απαίτηση. Απορρίπτει την οποιαδήποτε συνεργασία, δαιμονοποιεί την οποιαδήποτε επαφή, πολεμά το οτιδήποτε αφήνει ανοικτή μια χαραμάδα ελπίδας για λύση. Και έχει ως ασπίδα του τα εισαγωγικά. Πώς θα στήσουμε όμως ένα δικοινοτικό κράτος όταν δεν μπορούμε καν να ανεχτούμε τη συμμετοχή ενός Τ/Κ σε μια αντικατοχική εκδήλωση ή την επαφή ανάμεσα στα παιδιά; Όταν θεωρούμε την οποιαδήποτε συνεργασία με τους Τ/Κ ως αναγνώριση των παράνομων θεσμών; Αν η δική μας πλευρά δεν είναι έτοιμη να διεκδικήσει με ρεαλισμό μια συμφωνία, τι σημασία έχει τι θέλει η Τουρκία;
Αν κάτι έδειξε ξεκάθαρα και το 2004 και το τι ακολούθησε έκτοτε είναι ότι δεκαετίες λαϊκίστικης ανοησίας έχουν μετατρέψει τον παραλογισμό σε νόρμα. Ότι το τέρας που όλοι μαζί κτίσαμε, και έχει καταστήσει τη διχοτόμηση στο έδαφος το μικρότερο εμπόδιο, είναι πολύ μεγάλο για να αντιπαρατεθεί μαζί του το όποιο επιχείρημα. Και πως τα συνθήματα που στην πορεία έγιναν οι δικές μας πραγματικότητες δύσκολα πλέον αμφισβητούνται και ακόμα πιο δύσκολα ανατρέπονται. Είναι γι' αυτό που 51 χρόνια μετά την εισβολή αυτό που πρωτίστως θα έπρεπε να μας απασχολεί δεν είναι η Τουρκία αλλά πώς καταφέραμε ως κοινότητα να παραιτηθούμε από την όποια αξίωση για λύση. Να παρακολουθούμε με τέτοια απάθεια τη διχοτόμηση να κλειδώνει. Κυρίως όμως πώς καταφέραμε να βάλουμε για πάντα στο περιθώριο τη λογική.
https://x.com/AntonisPolydoro
